array:23 [ "pii" => "S1889183710700076" "issn" => "18891837" "doi" => "10.1016/S1889-1837(10)70007-6" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2010-01-01" "aid" => "70007" "copyright" => "Sociedad Española de Hipertension-Liga Española para la Lucha de la Hipertensión Arterial (SEH-LELHA)" "copyrightAnyo" => "2010" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Hipertens Riesgo Vasc. 2010;27 Supl 1:34-40" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 3489 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 9 "HTML" => 2572 "PDF" => 908 ] ] "itemSiguiente" => array:18 [ "pii" => "S1889183710700088" "issn" => "18891837" "doi" => "10.1016/S1889-1837(10)70008-8" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2010-01-01" "aid" => "70008" "copyright" => "Sociedad Española de Hipertension-Liga Española para la Lucha de la Hipertensión Arterial (SEH-LELHA)" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Hipertens Riesgo Vasc. 2010;27 Supl 1:41-52" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 17642 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 10 "HTML" => 9028 "PDF" => 8604 ] ] "es" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Papel del personal de enfermería en el control de la hipertensión arterial y en la investigación cardiovascular" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => 0 "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "41" "paginaFinal" => "52" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Role of nursing staff in hypertension control and cardiovascular research" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "L. Fernández, L. Guerrero, J. Segura, M. Gorostidi" "autores" => array:4 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "L." "apellidos" => "Fernández" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "L." "apellidos" => "Guerrero" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "J." "apellidos" => "Segura" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "M." "apellidos" => "Gorostidi" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1889183710700088?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/18891837/00000027000000S1/v1_201305141414/S1889183710700088/v1_201305141414/es/main.assets" ] "itemAnterior" => array:18 [ "pii" => "S1889183710700064" "issn" => "18891837" "doi" => "10.1016/S1889-1837(10)70006-4" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2010-01-01" "aid" => "70006" "copyright" => "Sociedad Española de Hipertension-Liga Española para la Lucha de la Hipertensión Arterial (SEH-LELHA)" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Hipertens Riesgo Vasc. 2010;27 Supl 1:26-33" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 5797 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 9 "HTML" => 3051 "PDF" => 2737 ] ] "es" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Hipertensión arterial nocturna" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => 0 "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "26" "paginaFinal" => "33" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Nocturnal hypertension" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "M. Gorostidi, J. Segura, A. de la Sierra" "autores" => array:3 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "M." "apellidos" => "Gorostidi" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "J." "apellidos" => "Segura" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "A." "apellidos" => "de la Sierra" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1889183710700064?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/18891837/00000027000000S1/v1_201305141414/S1889183710700064/v1_201305141414/es/main.assets" ] "es" => array:12 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Papel de la MAPA en el manejo de la hipertensión arterial resistente" "tieneTextoCompleto" => 0 "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "34" "paginaFinal" => "40" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:3 [ "autoresLista" => "P. Armario" "autores" => array:1 [ 0 => array:3 [ "nombre" => "P." "apellidos" => "Armario" "email" => array:2 [ 0 => "Pedro.Armario@sanitatintergral.org" 1 => "parmario@ub.edu" ] ] ] "afiliaciones" => array:1 [ 0 => array:1 [ "entidad" => "Unidad de HTA y Riesgo Vascular, Servicio de Medicina Interna, Hospital General de L’Hospitalet, Universidad de Barcelona, Barcelona, España" ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Role of ambulatory blood pressure monitoring in the management of resistant hypertension" ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "PalabrasClave" => array:2 [ "es" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palabras clave" "identificador" => "xpalclavsec150621" "palabras" => array:4 [ 0 => "Hipertensión arterial refractaria" 1 => "Lesión de órganos diana" 2 => "Monitorización ambulatoria de la presión arterial" 3 => "Hipertensión arterial nocturna" ] ] ] "en" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Keywords" "identificador" => "xpalclavsec150620" "palabras" => array:4 [ 0 => "Resistant hypertension" 1 => "Target organ damage" 2 => "Ambulatory blood pressure monitoring" 3 => "Nocturnal blood pressure" ] ] ] ] "tieneResumen" => true "resumen" => array:2 [ "es" => array:2 [ "titulo" => "Resumen" "resumen" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">La hipertensión arterial (HTA) se define como refractaria o resistente al tratamiento antihipertensivo cuando no se obtiene un adecuado control de la presión arterial (PA) por debajo de 140/90 mmHg o cifras inferiores (< 130/80 mmHg) en determinadas situaciones, como la diabetes mellitus o la enfermedad renal crónica, mediante un tratamiento antihipertensivo con 3 o más fármacos, incluido un diurético, a dosis plenas. Es importante descartar la falta de cumplimiento de la medicación antihipertensiva y las principales causas de HTA secundaria.</p><p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">La importancia de la monitorización ambulatoria de la presión arterial (MAPA) en el manejo de la HTA arterial refractaria se resume básicamente en 3 puntos: <span class="elsevierStyleItalic">a)</span> la confirmación de la HTA refractaria clínica mediante la MAPA permite descartar un 25–30% de los casos que presentan HTA seudorrefractaria, por lo que estos pacientes no precisan añadir nuevos fármacos antihipertensivos ni estudios complejos para descartar HTA secundaria; <span class="elsevierStyleItalic">b)</span> como en otros tipos de HTA, el pronóstico de los sujetos con HTA refractaria se relaciona más estrechamente con los valores de PA obtenidos durante la MAPA, como se ha confirmado en varios estudios prospectivos, y <span class="elsevierStyleItalic">c)</span> el patrón circadiano no reductor de la PA durante la noche se asocia a un peor pronóstico.</p>" ] "en" => array:2 [ "titulo" => "Abstract" "resumen" => "<p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Hypertension is considered to be resistant when blood pressure goals (<140/90 mmHg in general, <130/80 mmHg in hypertensive patients with diabetes or renal disease) are not achieved by means of a triple-drug combination including a diuretic at full doses. In this situation, lack of therapeutic adherence, and causes of secondary hypertension must be excluded.</p><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">The importance of ambulatory blood pressure monitoring (ABPM) in the management of resistant hypertension can be summarized in three points: <span class="elsevierStyleItalic">a)</span> ABPM-confirmation of true resistant hypertension allows false (“white-coat”) resistant hypertension (25–30% of cases with apparent resistant hypertension) to be excluded and consequently these patients do not required new antihypertensive agents to be added or complex complementary investigations to exclude secondary hypertension; <span class="elsevierStyleItalic">b)</span> as in other types of hypertension, the prognosis of patients with resistant hypertension is closely related to ambulatory blood pressure levels, as confirmed by several prospective studies, and <span class="elsevierStyleItalic">c)</span> a non-dipper pattern of nocturnal blood pressure confers a worse outcome profile.</p>" ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:49 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib1" "etiqueta" => "1." "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Seven Report of the Joint National Committee on prevention, detection, evaluation, and treatment of high blood pressure. Hypertension. 2003;42:1206–52." ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib2" "etiqueta" => "2." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The Task Force for the Management of Arterial Hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). 2007 guidelines for the management of arterial hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "G. Mancia" 1 => "G. De Backer" 2 => "A. Dominiczak" 3 => "R. Cifkova" 4 => "R. Fagard" 5 => "G. Germano" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1097/HJH.0b013e3281fc975a" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Hypertens" "fecha" => "2007" "volumen" => "25" "paginaInicial" => "1105" "paginaFinal" => "1187" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17563527" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib3" "etiqueta" => "3." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Evaluación y tratamiento de la hipertensión arterial en España. Documento de Consenso" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "A. De la Sierra" 1 => "M. Gorostidi" 2 => "R. Marín" 3 => "J. Redon" 4 => "J.R. Banegas" 5 => "P. Armario" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Med Clin (Barc)" "fecha" => "2008" "volumen" => "131" "paginaInicial" => "104" "paginaFinal" => "116" ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib4" "etiqueta" => "4." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Resistant hypertension: diagnosis, evaluation, and treatment. A Scientific Statement from the American Heart Association Professional Education Committee of the Council for High Blood Pressure Research" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "D.A. Calhoun" 1 => "D. Jones" 2 => "S. Textor" 3 => "D.C. Goff" 4 => "T.P. Murphy" 5 => "R.D. Toto" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/HYPERTENSIONAHA.108.189141" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "2008" "volumen" => "51" "paginaInicial" => "1403" "paginaFinal" => "1419" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18391085" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib5" "etiqueta" => "5." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Análisis de los estudios publicados sobre el incumplimiento terapéutico en el tratamiento de la hipertensión arterial en España entre los años 1984 y 2005" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "E. Márquez Contreras" 1 => "V. Gil Guillén" 2 => "J.J. Casado Martínez" 3 => "N. Martell Clarós" 4 => "M. De la Figuera von Wichmann" 5 => "J.L. Martín de Pablos" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Aten Primaria" "fecha" => "2006" "volumen" => "38" "paginaInicial" => "325" "paginaFinal" => "332" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17173796" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib6" "etiqueta" => "6." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prevalence of drug resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "M.H. Alderman" 1 => "N. Budner" 2 => "H. Cohen" 3 => "B. Lamport" 4 => "W.L. Ooi" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "1988" "volumen" => "11" "numero" => "Suppl II" "paginaInicial" => "S171" "paginaFinal" => "S175" ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib7" "etiqueta" => "7." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Resistant hypertension in a tertiary care clinic" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "M. Yakolevic" 1 => "H. Black" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Arch Intern Med" "fecha" => "1991" "volumen" => "151" "paginaInicial" => "1786" "paginaFinal" => "1792" ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib8" "etiqueta" => "8." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Mechanisms and treatment of resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "E. Pimenta" 1 => "K.K. Gaddam" 2 => "S. Oparil" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Clin Hypertens (Greenwich)" "fecha" => "2008" "volumen" => "10" "paginaInicial" => "239" "paginaFinal" => "244" ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bib9" "etiqueta" => "9." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Hypertension in overweight and obese primary care patients is highly prevalent and poorly controlled" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "P. Bramlage" 1 => "D. Pittrow" 2 => "H.U. Wittchen" 3 => "W. Kirch" 4 => "S. Boehler" 5 => "H. Lennert" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.amjhyper.2004.05.017" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am J Hypertens" "fecha" => "2004" "volumen" => "17" "paginaInicial" => "904" "paginaFinal" => "910" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15485752" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bib10" "etiqueta" => "10." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Therapy-resistant hypertension associated with central obesity, insulin resistance, and large muscle fibre area" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "H. Isaksson" 1 => "T. Cederholm" 2 => "E. Jansson" 3 => "A. Nygren" 4 => "J. Östergren" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Blood Press" "fecha" => "1993" "volumen" => "2" "paginaInicial" => "46" "paginaFinal" => "52" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8193731" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bib11" "etiqueta" => "11." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "High prevalence of secondary hypertension and insulin resistance in patients with refractory hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "N. Martell" 1 => "M. Rodríguez-Cerrillo" 2 => "D.E. Grobbee" 3 => "M.D. López-Eady" 4 => "C. Fernández-Pinilla" 5 => "M. Ávila" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Blood Press" "fecha" => "2003" "volumen" => "12" "paginaInicial" => "149" "paginaFinal" => "154" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12875476" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bib12" "etiqueta" => "12." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "A practical approach to achieving recommended blood pressure goals in diabetic patients" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "G.L. Bakris" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arch Intern Med" "fecha" => "2001" "volumen" => "161" "paginaInicial" => "2661" "paginaFinal" => "2667" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11732930" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bib13" "etiqueta" => "13." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Success and predictors of blood pressure control in diverse North American Research Group. Success and predictors of blood pressure control in diverse North American settings: the Antihypertensive and Lipid-Lowering and Treatment to Prevent Heart Attack Trial (ALLHAT)" "autores" => array:1 [ 0 => array:3 [ "colaboracion" => "The ALLHAT Collaborative Research Group" "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "W.C. Cushman" 1 => "C.E. Ford" 2 => "J.A. Cutler" 3 => "K.L. Margolis" 4 => "B.R. Dabis" 5 => "R.H. Grimm" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Clin Hypertens" "fecha" => "2002" "volumen" => "4" "paginaInicial" => "393" "paginaFinal" => "404" ] ] ] ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bib14" "etiqueta" => "14." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effect of alcohol abstinence on blood pressure: assessment by 24-hour ambulatory blood pressure monitoring" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "M.T. Aguilera" 1 => "A. De la Sierra" 2 => "A. Coca" 3 => "R. Estruch" 4 => "J. Fernández-Sola" 5 => "A. Urbano-Márquez" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "1999" "volumen" => "33" "paginaInicial" => "653" "paginaFinal" => "657" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10024322" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bib15" "etiqueta" => "15." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Secondary hypertension. Interfering substances" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "E. Grossman" 1 => "F.H. Messerli" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Clin Hypertens (Greenwich)" "fecha" => "2008" "volumen" => "10" "paginaInicial" => "556" "paginaFinal" => "566" ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bib16" "etiqueta" => "16." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "An evidence-based review of the cardiovascular risks of non-steroidal anti-inflammatory drugs" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "M.E. Farkouth" 1 => "B.P. Greenberg" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.amjcard.2009.01.014" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am J Cardiol" "fecha" => "2009" "volumen" => "103" "paginaInicial" => "1227" "paginaFinal" => "1237" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19406264" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bib17" "etiqueta" => "17." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Resistant hypertension. An overview of evaluation of treatment" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "P.A. Sarafidis" 1 => "G.L. Bakris" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jacc.2008.08.036" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Am Coll Cardiol" "fecha" => "2008" "volumen" => "52" "paginaInicial" => "1749" "paginaFinal" => "1757" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19022154" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bib18" "etiqueta" => "18." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Twenty-four hour ambulatory blood pressure monitoring pattern of resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "E.S. Muxfeldt" 1 => "K.V. Bloch" 2 => "A.R. Nogueira" 3 => "G.F. Salles" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1097/01.mbp.0000104980.54630.03" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Blood Press Monit" "fecha" => "2003" "volumen" => "8" "paginaInicial" => "181" "paginaFinal" => "185" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14624166" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 18 => array:3 [ "identificador" => "bib19" "etiqueta" => "19." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "High prevalence of cardiac and extracardiac target organ damage in refractory hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C. Cuspidi" 1 => "G. Macca" 2 => "L. Sampieri" 3 => "I. Michev" 4 => "M. Salerno" 5 => "V. Fusi" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Hypertens" "fecha" => "2001" "volumen" => "19" "paginaInicial" => "2063" "paginaFinal" => "2070" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11677373" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 19 => array:3 [ "identificador" => "bib20" "etiqueta" => "20." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Relation of left ventricular hypertrophy with systemic inflammation and endothelial damage in resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "G.F. Salles" 1 => "R. Fiszman" 2 => "C.R.L. Cardoso" 3 => "E.S. Muxfeldt" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/HYPERTENSIONAHA.107.093120" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "2007" "volumen" => "50" "paginaInicial" => "723" "paginaFinal" => "728" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17635853" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 20 => array:3 [ "identificador" => "bib21" "etiqueta" => "21." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Target-organ damage and cardiovascular risk profile in resistant hypertension. Influence of the white-coat effect" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "R. Hernández del Rey" 1 => "P. Armario" 2 => "M. Martín-Baranera" 3 => "P. Sánchez" 4 => "G. Cárdenas" 5 => "H. Pardell" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Blood Press Monit" "fecha" => "1998" "volumen" => "3" "paginaInicial" => "331" "paginaFinal" => "337" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10212374" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 21 => array:3 [ "identificador" => "bib22" "etiqueta" => "22." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "A. Urinary albumin excretion is associated with true resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "A. Oliveras" 1 => "P. Armario" 2 => "R. Hernández del Rey" 3 => "J.A. Arroyo" 4 => "E. Poch" 5 => "M. Larrousse" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:2 [ "tituloSerie" => "J Hum Hypertens" "fecha" => "2009" ] ] ] ] ] ] 22 => array:3 [ "identificador" => "bib23" "etiqueta" => "23." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Elevada agregación de factores de riesgo cardiovascular y de prevalencia de síndrome metabólico en sujetos con hipertensión arterial resistente" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "R. Hernández del Rey" 1 => "P. Armario" 2 => "M. Martín-Baranera" 3 => "P. Castellanos" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Med Clin (Barc)" "fecha" => "2006" "volumen" => "127" "paginaInicial" => "241" "paginaFinal" => "245" ] ] ] ] ] ] 23 => array:3 [ "identificador" => "bib24" "etiqueta" => "24." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Factors associated with the presence of cardiovascular events in subjects with refractory hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "P. Armario" 1 => "A. Oliveras" 2 => "R. Hernández del Rey" 3 => "E. Poch" 4 => "M. Larrouse" 5 => "A. Roca-Cusachs" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Hypertens" "fecha" => "2008" "volumen" => "26" "numero" => "Suppl 1" "paginaInicial" => "S408" ] ] ] ] ] ] 24 => array:3 [ "identificador" => "bib25" "etiqueta" => "25." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prevalencia de lesión de órganos diana y factores asociados a la presencia de episodios cardiovasculares en sujetos con hipertensión arterial refractaria" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "P. Armario" 1 => "A. Oliveras" 2 => "R. Hernández del Rey" 3 => "E. Poch" 4 => "M. Larrouse" 5 => "A. Roca-Cusachs" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Med Clin (Barc)" "fecha" => "2009" "volumen" => "133" "paginaInicial" => "127" "paginaFinal" => "131" ] ] ] ] ] ] 25 => array:3 [ "identificador" => "bib26" "etiqueta" => "26." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prognosis value of ambulatory blood pressure monitoring in refractory hypertension. A prospective study" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "J. Redon" 1 => "C. Campos" 2 => "M.L. Narciso" 3 => "J.L. Rodicio" 4 => "J.M. Pascual" 5 => "L.M. Ruilope" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "1998" "volumen" => "31" "paginaInicial" => "712" "paginaFinal" => "718" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9461245" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 26 => array:3 [ "identificador" => "bib27" "etiqueta" => "27." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Cardiovascular outcome in treated hypertensive patients with responder, masked, false resistant, and true resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "S.D. Pierdomenico" 1 => "D. Lapenna" 2 => "A. Bucci" 3 => "R. di Tommaso" 4 => "R. di Mascio" 5 => "B.M. Manente" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:4 [ "tituloSerie" => "Am J Hypertens" "fecha" => "2005" "paginaInicial" => "1422" "paginaFinal" => "1428" ] ] ] ] ] ] 27 => array:3 [ "identificador" => "bib28" "etiqueta" => "28." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prognostic influence of office and ambulatory blood pressures in resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "G.F. Salles" 1 => "C.R.L. Cardoso" 2 => "E.S. Muxfeldt" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/archinte.168.21.2340" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arch Intern Med" "fecha" => "2008" "volumen" => "168" "paginaInicial" => "2340" "paginaFinal" => "2346" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19029499" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 28 => array:3 [ "identificador" => "bib29" "etiqueta" => "29." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Comparative antihypertensive effects of hydrochlorothiazide and chlortalidone on ambulatory and office blood pressure" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "M.E. Ersnt" 1 => "B.L. Carter" 2 => "C.J. Goerdt" 3 => "J.J. Steffensmeier" 4 => "B.B. Phillips" 5 => "M.B. Zimmerman" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/01.HYP.0000203309.07140.d3" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "2006" "volumen" => "47" "paginaInicial" => "352" "paginaFinal" => "358" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16432050" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 29 => array:3 [ "identificador" => "bib30" "etiqueta" => "30." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Are chlortalidone and hydrochlorothiazide equivalent blood-lowering-medications?" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "N. Khosla" 1 => "D.Y. Chua" 2 => "WJ. Elliot" 3 => "G.L. Bakris" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Clin Hypertens" "fecha" => "2005" "volumen" => "7" "paginaInicial" => "354" "paginaFinal" => "356" ] ] ] ] ] ] 30 => array:3 [ "identificador" => "bib31" "etiqueta" => "31." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Clinical practice. Resistant or difficult-to-control hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "M. Moser" 1 => "J.F. Setaro" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMcp041698" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2006" "volumen" => "355" "paginaInicial" => "385" "paginaFinal" => "392" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16870917" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 31 => array:3 [ "identificador" => "bib32" "etiqueta" => "32." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Lowrenin status in therapy resistant-hypertension: a clue to efficient treatment" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "I.K. Eide" 1 => "P.A. Torjesen" 2 => "A. Drolsum" 3 => "A. Babovic" 4 => "N.P. Lilledahl" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Hypertens" "fecha" => "2004" "volumen" => "22" "paginaInicial" => "2217" "paginaFinal" => "2226" ] ] ] ] ] ] 32 => array:3 [ "identificador" => "bib33" "etiqueta" => "33." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Mechanisms and treatment of resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "E. Pimenta" 1 => "D.A. Calhoun" 2 => "S. Oparil" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Arq Bras Cardiol" "fecha" => "2007" "volumen" => "88" "paginaInicial" => "604" "paginaFinal" => "613" ] ] ] ] ] ] 33 => array:3 [ "identificador" => "bib34" "etiqueta" => "34." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The role of aldosterone in resistant hypertension: implications for pathogenesis and therapy" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "M. Epstein" 1 => "D.A. Calhoun" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Curr Hypertens Rep" "fecha" => "2007" "volumen" => "9" "paginaInicial" => "98" "paginaFinal" => "108" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17442219" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 34 => array:3 [ "identificador" => "bib35" "etiqueta" => "35." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Aldosterone excess and resistance to 24-h blood pressure control" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "E. Pimenta" 1 => "K. Gaddam" 2 => "M.N. Pratt-Ubunama" 3 => "M.K. Nishizaka" 4 => "S.S. Cofield" 5 => "S. Oparil" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1097/HJH.0b013e3282a9be30" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Hypertens" "fecha" => "2007" "volumen" => "25" "paginaInicial" => "2131" "paginaFinal" => "2137" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17885558" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 35 => array:3 [ "identificador" => "bib36" "etiqueta" => "36." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The role of spironolactone in the treatment of patients with refractory hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "J. Ouzan" 1 => "C. Pérault" 2 => "A.M. Lincoff" 3 => "E. Carré" 4 => "M. Mertes" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am J Hypertens" "fecha" => "2002" "volumen" => "15" "paginaInicial" => "333" "paginaFinal" => "339" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11991219" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 36 => array:3 [ "identificador" => "bib37" "etiqueta" => "37." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Efficacy of low-dose spironolactone in subjects with resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "M.K. Nishizaka" 1 => "M.A. Zaman" 2 => "D.A. Calhoun" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am J Hypertens" "fecha" => "2003" "volumen" => "16" "paginaInicial" => "925" "paginaFinal" => "930" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14573330" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 37 => array:3 [ "identificador" => "bib38" "etiqueta" => "38." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effects of spironolactone on blood pressure in subjects with resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "N. Chapman" 1 => "J. Dobson" 2 => "S. Wilson" 3 => "B. Dahlöf" 4 => "O.S. Sever" 5 => "H. Wedel" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/01.HYP.0000259805.18468.8c" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "2007" "volumen" => "49" "paginaInicial" => "839" "paginaFinal" => "845" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17309946" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 38 => array:3 [ "identificador" => "bib39" "etiqueta" => "39." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Eplerenone: cardiovascular protection" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "N.J. Brown" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/01.CIR.0000071081.35693.9A" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Circulation" "fecha" => "2003" "volumen" => "107" "paginaInicial" => "2512" "paginaFinal" => "2518" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12756192" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 39 => array:3 [ "identificador" => "bib40" "etiqueta" => "40." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effectiveness of the selective aldosterone blocker, eplerenone, in patients with resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "D.A. Calhoun" 1 => "W.B. White" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jash.2008.05.005" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Am Soc Hypertens" "fecha" => "2008" "volumen" => "2" "paginaInicial" => "462" "paginaFinal" => "468" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20409927" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 40 => array:3 [ "identificador" => "bib41" "etiqueta" => "41." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prevalence and factors associated with circadian blood pressure patterns in hypertensive patients" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "A. De la Sierra" 1 => "J. Redon" 2 => "J.R. Banegas" 3 => "J. Segura" 4 => "G. Parati" 5 => "M. Gorostidi" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/HYPERTENSIONAHA.108.124008" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "2009" "volumen" => "53" "paginaInicial" => "466" "paginaFinal" => "472" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19171788" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 41 => array:3 [ "identificador" => "bib42" "etiqueta" => "42." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Daytime and nigh-time blood pressure as predictors of death and cause-specific cardiovascular events in hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "R.H. Fagard" 1 => "H. Celis" 2 => "L. Thijs" 3 => "J.A. Staessen" 4 => "D.L. Clement" 5 => "M.L. de Buyzere" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/HYPERTENSIONAHA.107.100727" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "2008" "volumen" => "51" "paginaInicial" => "55" "paginaFinal" => "61" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18039980" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 42 => array:3 [ "identificador" => "bib43" "etiqueta" => "43." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Night-day blood pressure ratio and dipping pattern as predictors of death and cardiovascular events in hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "R.H. Fagard" 1 => "L. Thijs" 2 => "J.A. Staessen" 3 => "D.L. Clement" 4 => "M.L. de Buyzere" 5 => "D.A. De Bacquer" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1038/jhh.2009.9" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Hum Hypertens" "fecha" => "2009" "volumen" => "23" "paginaInicial" => "645" "paginaFinal" => "653" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19225527" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 43 => array:3 [ "identificador" => "bib44" "etiqueta" => "44." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Chronotherapy improves blood pressure control and reverts the non-dipper pattern in patients with resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "R.C. Hermida" 1 => "D.E. Ayala" 2 => "J.R. Fernández" 3 => "C. Calvo" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/HYPERTENSIONAHA.107.096933" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "2008" "volumen" => "51" "paginaInicial" => "69" "paginaFinal" => "76" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17968001" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 44 => array:3 [ "identificador" => "bib45" "etiqueta" => "45." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "A blunted decrease in nocturnal blood pressure is independently associated with increased aortic stiffness in patients with resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "C.H. Castelpoggi" 1 => "V.S. Pereira" 2 => "R. Fiszman" 3 => "C.R. Cardoso" 4 => "E.S. Muxfeldt" 5 => "G.F. Salles" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1038/hr.2009.71" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertens Res" "fecha" => "2009" "volumen" => "32" "paginaInicial" => "591" "paginaFinal" => "596" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19444279" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 45 => array:3 [ "identificador" => "bib46" "etiqueta" => "46." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prognostic value of nocturnal blood pressure reduction in resistant hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "E.S. Muxfeldt" 1 => "C.R. Cardoso" 2 => "G.F. Salles" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/archinternmed.2009.68" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arch Intern Med" "fecha" => "2009" "volumen" => "169" "paginaInicial" => "874" "paginaFinal" => "880" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19433699" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 46 => array:3 [ "identificador" => "bib47" "etiqueta" => "47." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "A simplified approach to the treatment of uncomplicated hypertension. A cluster randomized, controlled trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "R.D. Feldman" 1 => "G.Y. Zou" 2 => "M.K. Vandervoort" 3 => "C.J. Wong" 4 => "S.AE. Nelson" 5 => "B.G. Feagan" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/HYPERTENSIONAHA.108.123455" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hypertension" "fecha" => "2009" "volumen" => "53" "paginaInicial" => "646" "paginaFinal" => "653" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19237683" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 47 => array:3 [ "identificador" => "bib48" "etiqueta" => "48." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Initial combination of therapy for rapid and effective control of moderate and severe hypertension" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "S.S. Franklin" 1 => "J.M. Neutel" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1038/jhh.2008.72" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Hum Hypertens" "fecha" => "2009" "volumen" => "23" "paginaInicial" => "4" "paginaFinal" => "11" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18615100" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 48 => array:3 [ "identificador" => "bib49" "etiqueta" => "49." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Why cardiovascular mortality is higher in treated hypertensive versus subjects of the same age, in the general population" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "A. Benetos" 1 => "F. Thomas" 2 => "K.E. Bean" 3 => "L. Guize" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Hypertens" "fecha" => "2003" "volumen" => "21" "paginaInicial" => "1635" "paginaFinal" => "1640" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/18891837/00000027000000S1/v1_201305141414/S1889183710700076/v1_201305141414/es/main.assets" "Apartado" => null "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/18891837/00000027000000S1/v1_201305141414/S1889183710700076/v1_201305141414/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1889183710700076?idApp=UINPBA00004N" ]
Journal Information
Papel de la MAPA en el manejo de la hipertensión arterial resistente
Role of ambulatory blood pressure monitoring in the management of resistant hypertension
P. Armario
Unidad de HTA y Riesgo Vascular, Servicio de Medicina Interna, Hospital General de L’Hospitalet, Universidad de Barcelona, Barcelona, España