se ha leído el artículo
array:24 [ "pii" => "S1405887116300311" "issn" => "14058871" "doi" => "10.1016/S1405-8871(16)30031-1" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2014-10-01" "aid" => "73444" "copyright" => "Universidad Nacional Autónoma de México, Facultad de Medicina" "copyrightAnyo" => "2014" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Atención Familiar. 2014;21:113-6" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 1354 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 55 "HTML" => 1016 "PDF" => 283 ] ] "itemSiguiente" => array:19 [ "pii" => "S1405887116300323" "issn" => "14058871" "doi" => "10.1016/S1405-8871(16)30032-3" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2014-10-01" "aid" => "73445" "copyright" => "Universidad Nacional Autónoma de México, Facultad de Medicina" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Atención Familiar. 2014;21:117-20" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 959 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 34 "HTML" => 690 "PDF" => 235 ] ] "es" => array:12 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Frecuencia de sobrepeso y obesidad infantil en un centro de salud de Rosario, Argentina" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "tieneResumen" => array:3 [ 0 => "es" 1 => "en" 2 => "pt" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "117" "paginaFinal" => "120" ] ] "titulosAlternativos" => array:2 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Frequency of Childhood Overweight and Obesity in a Health Center in Rosario, Argentina" ] "pt" => array:1 [ "titulo" => "A freqüência de sobrepeso e obesidade entre crianças em um centro de saúde de Rosario, Argentina" ] ] "contieneResumen" => array:3 [ "es" => true "en" => true "pt" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 573 "Ancho" => 943 "Tamanyo" => 81733 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Distribución de niños según su índice de masa corporal (<span class="elsevierStyleSmallCaps">imc</span>)</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Juan Carlos Trezzo-Terrazzino, Nirley Graciela Caporaletti-Chiurchiu, Sabrina Beatriz Trezzo-Fernández, Miguel Ramírez-Barabino" "autores" => array:4 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Juan Carlos" "apellidos" => "Trezzo-Terrazzino" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Nirley Graciela" "apellidos" => "Caporaletti-Chiurchiu" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Sabrina Beatriz" "apellidos" => "Trezzo-Fernández" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Miguel" "apellidos" => "Ramírez-Barabino" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1405887116300323?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/14058871/0000002100000004/v1_201603090035/S1405887116300323/v1_201603090035/es/main.assets" ] "itemAnterior" => array:19 [ "pii" => "S140588711630030X" "issn" => "14058871" "doi" => "10.1016/S1405-8871(16)30030-X" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2014-10-01" "aid" => "73443" "copyright" => "Universidad Nacional Autónoma de México, Facultad de Medicina" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Atención Familiar. 2014;21:109-12" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 1146 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 38 "HTML" => 785 "PDF" => 323 ] ] "es" => array:11 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Ansiedad, depresión y calidad de vida en un grupo de médicos residentes de la ciudad de México" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "tieneResumen" => array:3 [ 0 => "es" 1 => "en" 2 => "pt" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "109" "paginaFinal" => "112" ] ] "titulosAlternativos" => array:2 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Anxiety, Depression and Quality of Life in a Group of Medical Residents of Mexico City" ] "pt" => array:1 [ "titulo" => "Ansiedade, depressão e qualidade de vida em um grupo de médicos residentes na cidade do México" ] ] "contieneResumen" => array:3 [ "es" => true "en" => true "pt" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Luis Alberto Vázquez-Ramírez, Alberto González-Pedraza Avilés" "autores" => array:2 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Luis Alberto" "apellidos" => "Vázquez-Ramírez" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Alberto" "apellidos" => "González-Pedraza Avilés" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S140588711630030X?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/14058871/0000002100000004/v1_201603090035/S140588711630030X/v1_201603090035/es/main.assets" ] "es" => array:18 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Evaluación de la sintomatología psicológica en mujeres con embarazo de alto riesgo" "tieneTextoCompleto" => true "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "113" "paginaFinal" => "116" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Sofía Arroyo-Guadarrama, Ariel Vite-Sierra, Armando Córdova-Barrios" "autores" => array:3 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "Sofía" "apellidos" => "Arroyo-Guadarrama" "email" => array:1 [ 0 => "bolaarroya@hotmail.com" ] "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">1</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 1 => array:3 [ "nombre" => "Ariel" "apellidos" => "Vite-Sierra" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] 2 => array:3 [ "nombre" => "Armando" "apellidos" => "Córdova-Barrios" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">**</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:2 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "Universidad Nacional Autónoma de México (<span class="elsevierStyleSmallCaps">unam</span>)." "etiqueta" => "*" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "Instituto Nacional de Perinatología “Isidro Espinosa de los Reyes”" "etiqueta" => "**" "identificador" => "aff0010" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "1" "correspondencia" => "Correspondencia:" ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:2 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Evaluatin of the Psychological Symptoms in Women with High Risk Pregnancy" ] "pt" => array:1 [ "titulo" => "Avaliação de sintomas psicológicos em mulheres com gravidez de alto risco" ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0095">Introducción</span><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El embarazo presenta retos fisiológicos y psicológicos tanto para las mujeres en este estado, como para los médicos que las atienden.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0005"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a> Las mujeres embarazadas experimentan un estrés considerable cuando se enfrentan a cambios físicos y emocionales que se producen durante la gestación, así como una variedad de emociones ambivalentes, miedo respecto a su capacidad para hacer frente a la maternidad o incapacidad para adaptarse al embarazo.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0010"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a></p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se estima que alrededor de 20% de los embarazos son de alto riesgo y esto ocasiona aproximadamente 80% de los resultados perinatales adversos como el bajo peso al nacer y que el producto sea prematuro -causas significativas de morbimortalidad infantil-. Se han identificado una serie de factores que representan mayor riesgo de tener niños con bajo peso al nacer, parto prematuro o pérdidas perinatales; entre ellas están: edad materna joven, pobreza, <span class="elsevierStyleItalic">Diabetes mellitus</span>, hipertensión, placenta previa, falta de acceso a cuidados prenatales adecuados, consumo de tabaco, ingesta de alcohol y exposición a riesgos ocupacionales.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0015"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a></p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Adicionalmente, las mujeres con embarazos de alto riego sufren malestar psicológico como respuesta a la necesidad de adaptarse a su nueva condición, que se manifiesta a través de sintomatología ansiosa y depresiva. La ansiedad se experimenta en relación con la salud física del futuro bebé y los cambios de estilo de vida que esto conlleva.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0010"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a><span class="elsevierStyleSup">,</span><a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0020"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a> El estrés, en este contexto, es un estado en el que una mujer embarazada puede caer, al percibir que su bienestar está en peligro. La depresión se da como un intento de ajuste a la situación transitoria a través de oscilaciones en el estado de ánimo, mayor labilidad e hipersensibilidad emocional, pesimismo, preocupación e interés significativo por su salud, lo que puede manifestarse mediante quejas somáticas.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0025"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a><span class="elsevierStyleSup">,</span><a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0030"><span class="elsevierStyleSup">6</span></a>.</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las mujeres con embarazos de alto riesgo muestran un nivel significativamente alto de estrés, emociones negativas y sintomatología depresiva respecto a las mujeres con embarazos normales.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a><span class="elsevierStyleSup">,</span><a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">8</span></a> Estudios previos han reportado sintomatología ansiosa y depresiva en mujeres embarazadas que han tenido pérdidas perinatales, <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0025"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a><span class="elsevierStyleSup">,</span><a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">9–10</span></a> es decir, aquellas que han experimentado tales pérdidas llegan a sus embarazos con mayores niveles de angustia psicológica<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">11</span></a><span class="elsevierStyleSup">,</span><a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0060"><span class="elsevierStyleSup">12</span></a> y ansiedad,<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">13–15</span></a> incluso, presentan síntomas compatibles con estrés postraumático.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a><span class="elsevierStyleSup">,</span><a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0080"><span class="elsevierStyleSup">16–17</span></a></p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Tomando en consideración las consecuencias que tienen el malestar psicológico y la sintomatología ansiosa y depresiva en el proceso del embarazo; así como los escasos estudios que existen en nuestro medio, el objetivo de este trabajo fue investigar la frecuencia de depresión, ansiedad y de malestar psicológico en mujeres con embarazos de alto riesgo y pérdidas perinatales recurrentes.</p></span><span id="sec0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0100">Material y métodos</span><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Tipo de estudio: transversal, descriptivo y comparativo. Se seleccionó a 114 pacientes del Instituto Nacional de Perinatología (<span class="elsevierStyleSmallCaps">inper</span>), instituto de tercer nivel de atención para mujeres con trastornos relacionados a la etapa perinatal, que acudían a sus controles prenatales en el área de consulta externa. El muestreo fue no probabilístico, se incluyó a las pacientes con antecedentes de pérdidas perinatales y sin dichos antecedentes. Se explicó a las pacientes el objetivo del estudio y de los instrumentos, posteriormente, firmaron un formato de consentimiento informado en el que se explicó que su colaboración era estrictamente voluntaria y que podrían declinar su participación sin problemas o consecuencias como beneficiarias de los servicios del Instituto o de cualquier otra naturaleza; y se les aclararon todas sus dudas. A continuación se les entregaron los cuestionarios; cuando las pacientes devolvieron los instrumentos, se les preguntó nuevamente si tenían alguna duda sobre la claridad de los reactivos. Finalmente, se les despidió y agradeció su colaboración.</p><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se llevó a cabo un análisis de varianza utilizando el programa estadístico <span class="elsevierStyleSmallCaps">spss</span> 18.</p><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El proyecto fue evaluado por el Comité de Investigación y el Comité de Ética del Instituto; registrado con el número <span class="elsevierStyleSmallCaps">pr</span>10–04–05 por el Departamento de Investigación del <span class="elsevierStyleSmallCaps">inper</span>.</p><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las puntuaciones de los protocolos de acuerdo con estudios previos: <span class="elsevierStyleSmallCaps">bdi</span> (depresión): entre 0 y 9, se consideró nula o mínima; entre 10 y 16, leve; de 17 a 29 moderada; y de 30 a 63, severa.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0090"><span class="elsevierStyleSup">18</span></a> Para <span class="elsevierStyleSmallCaps">idare</span> (ansiedad estadorasgo): la puntuación entre 20 y 31, se tomó como mínima; de 32 a 43, leve; de 44 a 55, moderada; y de 56 en adelante, grave. En cuanto al cuestionario general de salud de <span class="elsevierStyleItalic">Goldberg</span> (malestar psicológico): se estimó el mínimo con menos de 8 puntos; leve, entre 8 y 14; moderado, de 15 a 21puntos; y grave, cuando la puntuación fue superior a 22 puntos.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0095"><span class="elsevierStyleSup">19</span></a></p></span><span id="sec0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0105">Resultados</span><p id="par0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a> se puede observar que las variables sociodemográficas de ambos grupos son muy similares, el nivel socioeconómico se consideró de acuerdo con el nivel asignado por el Departamento de Trabajo Social del <span class="elsevierStyleSmallCaps">inper</span>.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><p id="par0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Al no encontrar diferencias en los perfiles sociodemográficos de las muestras, se infiere que dichas variables no explican la diferencia entre los grupos, en esta muestra en particular.</p><p id="par0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A fin de determinar las diferencias en los instrumentos aplicados en ambos grupos, se llevó a cabo un análisis de varianza de un factor. En todos los casos, las medias de la muestra de pérdidas eran ligeramente mayores a las de la muestra sin pérdidas, sin embargo, las diferencias no resultaron ser estadísticamente significativas.</p><p id="par0065" class="elsevierStylePara elsevierViewall"><a name="p115"></a>Las variables de ansiedad, depresión y malestar psicológico se recodificaron tomando en consideración el nivel de gravedad, de acuerdo con estudios previos que han realizado la misma clasificación, información que se presenta en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0010">tabla 2</a>. De este modo se observaron diferencias entre ambos grupos, por ejemplo, en el caso de sintomatología depresiva, el porcentaje de mujeres con antecedentes de pérdidas perinatales presentó una frecuencia mayor de depresión leve, moderada y grave que las mujeres sin tal antecedente; en ansiedad estado y ansiedad rasgo se repitió la misma tendencia; además, se encontró una frecuencia mayor de sintomatología ansiosa, que de sintomatología depresiva. Finalmente, en el caso del malestar psicológico, las diferencias no fueron notables y la mayoría de las mujeres mostraron niveles mínimos de malestar.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0010"></elsevierMultimedia></span><span id="sec0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0110">Discusión</span><p id="par0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los resultados de este estudio indican que los perfiles obtenidos en ambos grupos fueron similares y sin diferencias estadísticamente significativas en los puntajes, lo que podría deberse a que la condición de embarazo de alto riesgo influye en la presencia de sintomatología ansiosa y depresiva, habida cuenta de que cursar con este tipo de embarazo implica la posibilidad de perder al producto. Ante este panorama, los dos grupos estudiados podrían asimilarse.</p><p id="par0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Diversos estudios han señalado la manifestación de sintomatología ansiosa, depresiva y de malestar psicológico en mujeres con embarazos de alto riesgo.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0025"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>,<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0100"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a> De lo revisado en la literatura, no se encontraron estudios que indagaran diferencias en mujeres con embarazos de alto riesgo con y sin el antecedente de pérdidas perinatales; de esta forma, si bien en ambos casos se han estudiado las diferencias entre mujeres con y sin embarazos de alto riesgo, y entre mujeres con y sin antecedentes de pérdidas perinatales,<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a> no identificamos alguno que comparara estos grupos.</p><p id="par0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los puntajes fueron ligeramente mayores en el caso de quienes experimentaron pérdidas, pero las diferencias no fueron muy grandes. El embarazo de alto riesgo, por sí mismo, implica un peligro tanto para la mujer como para la viabilidad producto, esta podría ser una de las razones por las cuales, si se hallaron ligeras diferencias entre los grupos, no fueron significativamente diferentes.</p><p id="par0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Si observamos los resultados correspondientes a los niveles de significación clínica, entonces sí encontramos una tendencia a mayor gravedad en la manifestación de sintomatología ansiosa y depresiva en las mujeres con pérdidas perinatales previas, parece que la gravedad del trastorno es mayor en las mujeres con antecedente de pérdida perinatal. La sintomatología más elevada fue la de ansiedad-estado, que denota una presencia de síntomas de acuerdo con la situación del momento vital en que se encuentran las pacientes; en este caso, fue aún mayor en las pacientes con pérdidas.</p><p id="par0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En la variable de malestar, que se define como un conjunto de cambios emocionales estrechamente relacionados con un evento, circunstancia o suceso y que no puede agruparse en una condición sintomática,<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0025"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a> encontramos una frecuencia más bien baja en la que entre 76% (sin pérdidas) y 71% (con pérdidas) mostró sintomatología mínima y sólo 4%, en el caso de pérdidas, reportó sintomatología severa. Al parecer, no fue una variable de importancia en esta muestra en particular.</p><p id="par0095" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En estudios previos se han reportado resultados adversos en embarazos de mujeres con sintomatología ansiosa y depresiva. En el caso de depresión, se han encontrado:<a name="p116"></a> desnutrición materna, baja disposición para cumplir con las recomendaciones médicas,<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0105"><span class="elsevierStyleSup">21</span></a> conductas adictivas, incremento en el parto por cesárea, mayor prevalencia de internamiento de bebés en unidades de cuidado intensivo neonatal,<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0110"><span class="elsevierStyleSup">22</span></a> mayor frecuencia de partos prematuros, de recién nacidos con bajo peso al nacer, lactantes con retraso psicomotor y con temperamento difícil,<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0115"><span class="elsevierStyleSup">23</span></a> y preeclampsia.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0120"><span class="elsevierStyleSup">24</span></a></p><p id="par0100" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La ansiedad debe ser considerada debido a que se ha encontrado una disminución de las contracciones uterinas en quienes la padecen, incrementando así la incidencia de parto por cesárea;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0110"><span class="elsevierStyleSup">22</span></a> al parecer se afecta el desarrollo neuronal del feto, así como el funcionamiento adecuado del eje hipotálamohipófisis-adrenal, lo cual podría incrementar la vulnerabilidad biológica al estrés.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0115"><span class="elsevierStyleSup">23</span></a> Otros riesgos encontrados son: depresión posparto, ansiedad posparto e incremento de malestares somáticos durante el embarazo, puntuaciones menores en la escala <span class="elsevierStyleSmallCaps">apgar</span>, infantes con temperamento difícil y preeclampsia.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0125"><span class="elsevierStyleSup">25</span></a></p><p id="par0105" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En este estudio encontramos una frecuencia de ansiedad y depresión importante; más de dos tercios de las pacientes presenrcios de las pacientes presentaron sintomatología ansiosa por encima del rango mínimo y poco menos de la mitad, sintomatología depresiva de leve a grave. Sería importante detectar específicamente la depresión y la ansiedad en mujeres con embarazo de alto riesgo, tarea que podría realizar desde el inicio el médico familiar al ser el primer contacto con la mujer embarazada.</p><p id="par0110" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Como limitaciones de este estudio pueden mencionarse que no se pudieron delimitar los perfiles de las mujeres que no respondieron a los instrumentos, por tanto, carecemos de elementos que nos permitan arribar a conclusiones en estos casos; además, no se consideraron las diferentes situaciones de riesgo perinatal, más allá del antecedente de pérdidas, lo que deja fuera del análisis condiciones especiales que podrían ser importantes, como pueden ser las condiciones premórbidas que en algunos casos determinan el que sea considerado embarazo de alto riesgo. Recomendamos se realice un estudio más detallado, ponderando diferentes situaciones de riesgo, para obtener perfiles más característicos y poder realizar recomendaciones más puntuales sobre el manejo clínico de estas pacientes.</p></span></span>" "textoCompletoSecciones" => array:1 [ "secciones" => array:11 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "xres613542" "titulo" => "Resumen" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Objetivo" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Material y métodos" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] 1 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec627180" "titulo" => "Palabras clave" ] 2 => array:3 [ "identificador" => "xres613541" "titulo" => "Summary" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Objective" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Material and methods" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Results" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] 3 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec627181" "titulo" => "Key words" ] 4 => array:3 [ "identificador" => "xres613543" "titulo" => "Resumo" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0045" "titulo" => "Objetivo" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0050" "titulo" => "Material e métodos" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0055" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0060" "titulo" => "Conclusões" ] ] ] 5 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec627179" "titulo" => "Palavras chave" ] 6 => array:2 [ "identificador" => "sec0005" "titulo" => "Introducción" ] 7 => array:2 [ "identificador" => "sec0010" "titulo" => "Material y métodos" ] 8 => array:2 [ "identificador" => "sec0015" "titulo" => "Resultados" ] 9 => array:2 [ "identificador" => "sec0020" "titulo" => "Discusión" ] 10 => array:1 [ "titulo" => "Referencias" ] ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "fechaRecibido" => "2014-06-11" "fechaAceptado" => "2014-08-04" "PalabrasClave" => array:3 [ "es" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palabras clave" "identificador" => "xpalclavsec627180" "palabras" => array:5 [ 0 => "malestar psicológico" 1 => "ansiedad" 2 => "depresión" 3 => "embarazo de alto riesgo" 4 => "pérdida perinatal" ] ] ] "en" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Key words" "identificador" => "xpalclavsec627181" "palabras" => array:5 [ 0 => "psychological distress" 1 => "anxiety" 2 => "depression" 3 => "high risk pregnancy" 4 => "perinatal loss" ] ] ] "pt" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palavras chave" "identificador" => "xpalclavsec627179" "palabras" => array:5 [ 0 => "malestar psicológico" 1 => "ansiedade" 2 => "depressão" 3 => "gravidez de alto risco" 4 => "perda peri-natal" ] ] ] ] "tieneResumen" => true "resumen" => array:3 [ "es" => array:3 [ "titulo" => "Resumen" "resumen" => "<span id="abst0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0010">Objetivo</span><p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall"><a name="p113"></a>evaluar las características psicológicas y presencia de sintomatología ansiosa, depresiva y malestar psicológico, en mujeres con embarazos de alto riesgo con y sin antecedentes de pérdidas perinatales.</p></span> <span id="abst0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0015">Material y métodos</span><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">estudio retrospectivo, comparativo y transversal. Se seleccionó por conveniencia una muestra de 114 mujeres que asistían al Instituto Nacional de Perinatología “Isidro Espinosa de los Reyes”, a las cuales se les aplicaron los siguientes instrumentos: cuestionario de depresión de <span class="elsevierStyleItalic">Beck</span> (<span class="elsevierStyleSmallCaps">bdi</span>), Inventario de ansiedad rasgo-estado de <span class="elsevierStyleItalic">Spielberberg</span> (<span class="elsevierStyleSmallCaps">idare</span>) y cuestionario general de salud de <span class="elsevierStyleItalic">Goldberg</span> (30 reactivos).</p></span> <span id="abst0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0020">Resultados</span><p id="spar0025" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">al comparar el grupo que sufrió pérdidas contra el grupo que no las tuvo, no se observaron diferencias estadísticamente significativas en las puntuaciones de los instrumentos empleados, sin embargo, encontramos una pequeña diferencia clínica entre ambas muestras.</p></span> <span id="abst0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0025">Conclusiones</span><p id="spar0030" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">en el caso de embarazos de alto riesgo, la diferencia entre los perfiles psicológicos de las mujeres con pérdida perinatal y aquéllas sin dicho antecedente fue marginal en lo que respecta al nivel de depresión y ansiedad, sin que dicha diferencia fuera estadísticamente significativa. El malestar psicológico parece presentarse de la misma forma en los dos grupos; probablemente, los perfiles psicológicos en ambos casos pudieron estar influidos por la condición de riesgo. Es importante que el médico familiar realice una valoración inicial sobre el estado de ánimo y la sintomatología ansiosa de las pacientes embarazadas.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Objetivo" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Material y métodos" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] "en" => array:3 [ "titulo" => "Summary" "resumen" => "<span id="abst0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0035">Objective</span><p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">to evaluate the psychological characteristics and presence of anxious, depressive symptomatology and psychological distress in women with high-risk pregnancies with and without a history of perinatal loss.</p></span> <span id="abst0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0040">Material and methods</span><p id="spar0040" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">retrospective, comparative and cross-sectional study. It was selected a sample of 114 women who attended the National Institute of Perinatology “Isidro Espinosa de los Reyes”, to who it was applied the following instruments: Beck Depression Interview (<span class="elsevierStyleSmallCaps">bdi</span>), State Trait Anxiety Inventory of Spielberberg (<span class="elsevierStyleSmallCaps">idare</span>) and the Goldberg General Health Questionnaire (30 questions).</p></span> <span id="abst0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0045">Results</span><p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">when comparing the group that suffered losses against the group who did not have them, there were no statistically significant differences in the scores of the instruments used; however, it was found a little clinical difference among both samples.</p></span> <span id="abst0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0050">Conclusions</span><p id="spar0050" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">in the case of high-risk pregnancies, the difference between the psychological profiles of women with perinatal loss and those without this antecedent was marginal with respect to the level of depression and anxiety, without such difference was statistically significant. Psychological discomfort seems to arise in the same way in both groups; probably, the psychological profiles in both cases could be influenced by the condition of risk. It is important that the Family physician make an initial evaluation of the mood and anxiety of pregnant women.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Objective" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Material and methods" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Results" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] "pt" => array:3 [ "titulo" => "Resumo" "resumen" => "<span id="abst0045" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0060">Objetivo</span><p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">avaliar as características psicológicas e a presença de sintomas de ansiedade, depressão e sofrimento psíquico em mulheres com gravidez de alto risco, com e sem uma história de perda perinatal.</p></span> <span id="abst0050" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0065">Material e métodos</span><p id="spar0060" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">estudo retrospectivo, comparativo, transversal. Foi selecionada uma amostra por conveniência de 114 mulheres atendidas pelo Instituto Nacional de Perinatologia “Isidro Espinosa de los Reyes”, em que foram aplicados os seguintes instrumentos: questionário <span class="elsevierStyleItalic">Beck Depression</span> (<span class="elsevierStyleSmallCaps">bdi</span>), traço de ansiedade inventário-status <span class="elsevierStyleItalic">Spielberberg</span> (<span class="elsevierStyleSmallCaps">idare</span>) e Questionário de Saúde Geral de <span class="elsevierStyleItalic">Goldberg</span> (30 itens).</p></span> <span id="abst0055" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0070">Resultados</span><p id="spar0065" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">ao comparar o grupo que sofreu perdas em relação ao grupo que não as teve, não se observaram diferenças significativas nos escores<a name="p114"></a> dos instrumentos utilizados. Foi porem, observada, uma pequena diferença clínica entre as duas amostras.</p></span> <span id="abst0060" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0075">Conclusões</span><p id="spar0070" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">no caso de gravidezes de alto risco, a diferença entre os perfis psicológicos de mulheres com perda perinatal e naqueles sem história de perdas, foi marginal em relação ao nível da depressão e ansiedade, sem que esta diferença fosse estatisticamente significativa. O sofrimento psicológico parece ocorrer da mesma forma em ambos os grupos; provavelmente, os perfis psicológicos, em ambos os casos, pode ter sido influenciada pelo estado de risco. É importante que o médico de família realize inicialmente uma avaliação sobre o estado de ânimo e a sintomatologia ansiosa das pacientes grávidas.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0045" "titulo" => "Objetivo" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0050" "titulo" => "Material e métodos" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0055" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0060" "titulo" => "Conclusões" ] ] ] ] "NotaPie" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "*" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="np0005">Este artículo debe citarse: Arroyo-Guadarrama S, Vite-Sierra A, Córdova-Barrios A. Evaluación de sintomatología psicológica en mujeres con embarazo de alto riesgo. Aten Fam. 2014;21(4):113–116.</p>" ] ] "multimedia" => array:2 [ 0 => array:7 [ "identificador" => "tbl0005" "etiqueta" => "Tabla 1" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Descriptivos</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Sin pérdidas (<span class="elsevierStyleSmallCaps">n</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>58)</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Con pérdidas (<span class="elsevierStyleSmallCaps">n</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>56)</th></tr><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Frecuencia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Porcentaje \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Frecuencia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Porcentaje \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Hijos: \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Sí \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">46 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">79.3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">22 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">60.7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">No \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">12 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">20.7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">34 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">39.3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Estado civil: \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Casada \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">29 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">50 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">26 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">46.4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Unión libre \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">21 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">36.2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">21 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">37.5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Soltera \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">13.8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">16.1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Ocupación: \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Ama de casa \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">52 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">89.7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">46 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">82.1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Empleada \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5.2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">10.7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Profesionista \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Comerciante \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Estudiante \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Nivel socioeconómico: \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Bajo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">13.8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">14.3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Medio bajo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">32 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">55.2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">32 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">57.1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Medio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">15 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">25.9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">13 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">23.2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Medio alto \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5.2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Alto \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Educación: \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Primaria \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Secundaria \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">15 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">25.9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">13 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">23.2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Bachillerato/Carrera técnica \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">25 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">43.1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">29 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">51.8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Licenciatura \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">16 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">27.6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">12 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">21.4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">Posgrado \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " colspan="6" align="left" valign="middle">Edad:</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="left" valign="middle">Rango</td><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="center" valign="middle">18–44</td><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="center" valign="middle">20–47</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="left" valign="middle">Media</td><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="center" valign="middle">31.19</td><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="center" valign="middle">32.32</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="left" valign="middle">Mediana</td><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="center" valign="middle">31.50</td><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="center" valign="middle">33</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="left" valign="middle">Moda</td><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="center" valign="middle">24</td><td class="td" title="table-entry " colspan="2" align="center" valign="middle">35</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1004957.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Datos sociodemográficos</p>" ] ] 1 => array:7 [ "identificador" => "tbl0010" "etiqueta" => "Tabla 2" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Sin pérdida</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Con pérdida</th></tr><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"><span class="elsevierStyleSmallCaps">n</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>58</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="middle" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"><span class="elsevierStyleSmallCaps">n</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>56</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " colspan="5" align="left" valign="middle"><span class="elsevierStyleBold"><span class="elsevierStyleSmallCaps">bdi</span> (depresión)</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Mínimo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">37 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">64% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">26 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">46% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Leve \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">12 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">21% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">15 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">27% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Moderado \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">14% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">13 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">23% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Grave \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " colspan="5" align="left" valign="middle"><span class="elsevierStyleBold"><span class="elsevierStyleSmallCaps">idare ae</span> (ansiedad estado)</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Mínimo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">15 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">26% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">15 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">27% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Leve \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">28 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">48% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">19 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">34% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Moderado \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">16% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">15 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">27% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Grave \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">10% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">13% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " colspan="5" align="left" valign="middle"><span class="elsevierStyleBold"><span class="elsevierStyleSmallCaps">idare ar</span> (ansiedad rasgo)</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Mínimo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">20 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">34% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">14 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">25% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Leve \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">25 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">43% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">20 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">36% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Moderado \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">14% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">13 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">23% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Grave \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">9% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">16% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " colspan="5" align="left" valign="middle"><span class="elsevierStyleBold"><span class="elsevierStyleSmallCaps">cgs</span> (cuestionario general de salud Goldberg)</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Mínimo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">44 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">76% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">40 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">71% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Leve \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">16% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">12 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">21% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Moderado \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">9% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="middle">Grave \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="center" valign="middle">4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1004958.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Sintomatología presente</p>" ] ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Referencias" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:25 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0005" "etiqueta" => "1." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Antenatal maternal anxiety and stress and the neurobehavioural developmenild: of the fetus and child: Links and possible mechanisms" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "M. Van den Berg" 1 => "M. Glover" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "A review. Neuroscience and Biobehavioural Reviews" "fecha" => "2005" "numero" => "29" "paginaInicial" => "237" "paginaFinal" => "258" ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0010" "etiqueta" => "2." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Perinatal depression: a randomized controlled trial of an antenatal education intervention for primiparous" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "B.A. Hayes" 1 => "R. Muller" 2 => "B.S. Bradley" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Birth" "fecha" => "2001" "numero" => "28" "paginaInicial" => "28" "paginaFinal" => "35" ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0015" "etiqueta" => "3." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Emabarazo de Alto Riesgo" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "B.B. Donoso" 1 => "E.E. Oryazúm" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:4 [ "tituloSerie" => "Páctica Clínica [Internet]" "fecha" => "2012" "volumen" => "XII" "numero" => "5" ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0020" "etiqueta" => "4." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Psychiatric disorders in pregnancy and the puerperium" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "R. Cantwell" 1 => "J.L. Cox" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Current Obstetrics and Gynecology" "fecha" => "2003" "numero" => "13" "paginaInicial" => "7" "paginaFinal" => "13" ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0025" "etiqueta" => "5." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Alteraciones psicológicas de la mujer con embarazo de alto riesgo" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "L.M.E. Gomez" 1 => "C.E. Aldana" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Psicología y Salud" "fecha" => "2007" "numero" => "17" "paginaInicial" => "53" "paginaFinal" => "61" ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0030" "etiqueta" => "6." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Psychological causative factors in pospartum depression amongst women with normal and high risk pregnancies" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "P.K. Kossakowska" 1 => "M.K. Waleckka" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Ginekologia Polska" "fecha" => "2007" "numero" => "78" "paginaInicial" => "544" "paginaFinal" => "548" ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0035" "etiqueta" => "7." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Quality of life and depression in normal and high risk pregnancy" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "F. Pesavento" 1 => "E. Marconcini" 2 => "D. Drago" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Analysisi of a sample of 100 women and in high risk pregnancy. Minerva ginecological" "fecha" => "2005" "volumen" => "57" "numero" => "4" "paginaInicial" => "51" "paginaFinal" => "60" ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib0040" "etiqueta" => "8." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Psychological stress during pregnancy and stilbirth: prospective study" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "K. Wisborg" 1 => "A. Barklin" 2 => "M. Hedegaard" 3 => "T.B. Henriksen" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.urology.2013.10.068" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "An international journal or obstetrics and gynechology" "fecha" => "2008" "numero" => "115" "paginaInicial" => "882" "paginaFinal" => "885" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24548706" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0140673611612245" "estado" => "S300" "issn" => "01406736" ] ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bib0045" "etiqueta" => "9." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Depression Associated with abortion and childbirth: a long-term analysis of the <span class="elsevierStyleSmallCaps">nlsy</span> cohort" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "J. Cougle" 1 => "D.C. Reardon" 2 => "P.K. Coleman" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Medical Science Monitor" "fecha" => "2003" "volumen" => "9" "numero" => "4" "paginaInicial" => "157" "paginaFinal" => "164" ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bib0050" "etiqueta" => "10." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Pregnancy after perinatal loss: association of grief, anxiety and attachment" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "C. Gaudet" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Journal of reproductive and infant psychology" "fecha" => "2010" "volumen" => "28" "numero" => "3" "paginaInicial" => "240" "paginaFinal" => "251" ] ] ] ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bib0055" "etiqueta" => "11." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Watching and worrying: Early pregnancy after loss experiences" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "D. Cote Arsenault" 1 => "S. Donnato" 2 => "K. Earl" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Maternal child nursing" "fecha" => "2006" "volumen" => "31" "numero" => "6" "paginaInicial" => "356" "paginaFinal" => "363" "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0140673614600428" "estado" => "S300" "issn" => "01406736" ] ] ] ] ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bib0060" "etiqueta" => "12." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Disorganised attechment behaviour among infants born subsequent to stillbirth" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "P. Huges" 1 => "P. Turton" 2 => "E. Hopper" 3 => "G.A. Mc Gauley" 4 => "P. Fonaggy" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Journal of child psychology and psychiatry" "fecha" => "2001" "volumen" => "42" "numero" => "6" "paginaInicial" => "791" "paginaFinal" => "801" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11583252" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bib0065" "etiqueta" => "13." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Emotional distress and prenatal attachment in pregy after perinatal loss" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "D. Armstrong" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Journal of Nursing Scholarship" "fecha" => "2002" "volumen" => "34" "paginaInicial" => "339" "paginaFinal" => "343" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12501737" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bib0070" "etiqueta" => "14." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Impact of perinatal loss in subsequent pregnancies" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "D. Armstrong" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Journal of obstetrics Gynecology" "fecha" => "2004" "numero" => "33" "paginaInicial" => "765" "paginaFinal" => "773" ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bib0075" "etiqueta" => "15." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "One foot in-one foot out:Weathering the storm of pregnancy after perinatal loss" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "D. Cote-Arsenault" 1 => "R. Marshal" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Research in nursing" "fecha" => "2000" "volumen" => "26" "numero" => "3" "paginaInicial" => "473" "paginaFinal" => "484" ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bib0080" "etiqueta" => "16." "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "O’Leary J, Parker L, Thorwick C. After loss: parenting in the next pregnancy. A manual for professionals working with families in pregnancy following loss. Minneaplolis: Hospital an; 1998." ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bib0085" "etiqueta" => "17." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Incidence, correlates and predictors of post-traumatic stress disorder in the pregnancy after stillbirth" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "P. Turton" 1 => "P. Hughes" 2 => "C.D.H. Evans" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "British Journal of psychiatry" "fecha" => "2001" "numero" => "178" "paginaInicial" => "556" "paginaFinal" => "560" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1000140" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bib0090" "etiqueta" => "18." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Ansiedad y depresión en fumadores mexicanos y su relación con el grado de adicción" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "D.C. Urdapilleta-Herrera" 1 => "R.H. Sansores" 2 => "A. Ramírez-Venegas" 3 => "M. Méndez-Guerrera" 4 => "G. Lara-Rivas" 5 => "A. Guzmán-Barragán" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Salud Pública de México" "fecha" => "2010" "volumen" => "52" "numero" => "2" "paginaInicial" => "5120" "paginaFinal" => "5124" ] ] ] ] ] ] 18 => array:3 [ "identificador" => "bib0095" "etiqueta" => "19." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Evaluación del estado de salud mental en estudiantes universitarios" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "J. Velásquez" 1 => "V. Manuel" 2 => "G. Maldonado" 3 => "D. Lin Ochoa" 4 => "L. Cruz Torres" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "<span class="elsevierStyleSmallCaps">alcmeon</span> Revista Argentina de Clínica Neuropsiquiátrica" "fecha" => "2007" "volumen" => "13" "numero" => "34" "paginaInicial" => "40" "paginaFinal" => "47" ] ] ] ] ] ] 19 => array:3 [ "identificador" => "bib0100" "etiqueta" => "20." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Impacto emocional del embarazo de alto riesgo" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "M. Torres" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Revista colombiana de psiquiatría" "fecha" => "2004" "numero" => "33" "paginaInicial" => "285" "paginaFinal" => "297" ] ] ] ] ] ] 20 => array:3 [ "identificador" => "bib0105" "etiqueta" => "21." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Depression during pregnancy" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "D. Ryan" 1 => "L. Milis" 2 => "N. Misri" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Canadian family pshysician" "fecha" => "2005" "volumen" => "51" "paginaInicial" => "1087" "paginaFinal" => "1091" ] ] ] ] ] ] 21 => array:3 [ "identificador" => "bib0110" "etiqueta" => "22." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Antepartum depressive Symptomatology is associated with adeverse obstetric and neonatal outcome" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "T.K.H. Chung" 1 => "K. Tze" 2 => "F. Lau" 3 => "M. Alexander" 4 => "Y. Mrcog" 5 => "H.F.K. Chiu" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Psychosomatic medice" "fecha" => "2001" "numero" => "63" "paginaInicial" => "830" "paginaFinal" => "834" ] ] ] ] ] ] 22 => array:3 [ "identificador" => "bib0115" "etiqueta" => "23." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Depresión materna. Atención primaria" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "S. Ortíz" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:4 [ "tituloSerie" => "[Internet]" "fecha" => "2007" "volumen" => "7" "numero" => "11" ] ] ] ] ] ] 23 => array:3 [ "identificador" => "bib0120" "etiqueta" => "24." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Depression and anxiety in early pregnancy and risk for preeclampsia" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "T. Kurki" 1 => "V. Hilesmaa" 2 => "R. Raitasalo" 3 => "H. Mattila" 4 => "O. Ylikorkala" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Obstetrics and Gynecology" "fecha" => "2000" "volumen" => "95" "numero" => "4" "paginaInicial" => "487" "paginaFinal" => "490" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10725477" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 24 => array:3 [ "identificador" => "bib0125" "etiqueta" => "25." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:1 [ "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "K. Gyoerkoe" 1 => "P. Viegartz" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Libro" => array:4 [ "titulo" => "The pregnancy and pospartum anxiety workbook: Practical skills to make you overcome anxiety, worry, panic attacks, obsessions and compulsions" "fecha" => "2009" "editorial" => "New Harbinger Publications" "editorialLocalizacion" => "Oakland" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/14058871/0000002100000004/v1_201603090035/S1405887116300311/v1_201603090035/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "48943" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Artículos originales" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/14058871/0000002100000004/v1_201603090035/S1405887116300311/v1_201603090035/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1405887116300311?idApp=UINPBA00004N" ]
año/Mes | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 Octubre | 25 | 3 | 28 |
2024 Septiembre | 77 | 8 | 85 |
2024 Agosto | 49 | 10 | 59 |
2024 Julio | 46 | 5 | 51 |
2024 Junio | 53 | 13 | 66 |
2024 Mayo | 55 | 6 | 61 |
2024 Abril | 75 | 9 | 84 |
2024 Marzo | 82 | 9 | 91 |
2024 Febrero | 58 | 6 | 64 |
2024 Enero | 74 | 21 | 95 |
2023 Diciembre | 65 | 8 | 73 |
2023 Noviembre | 43 | 5 | 48 |
2023 Octubre | 67 | 7 | 74 |
2023 Septiembre | 56 | 3 | 59 |
2023 Agosto | 48 | 8 | 56 |
2023 Julio | 64 | 10 | 74 |
2023 Junio | 59 | 12 | 71 |
2023 Mayo | 71 | 5 | 76 |
2023 Abril | 65 | 11 | 76 |
2023 Marzo | 73 | 10 | 83 |
2023 Febrero | 52 | 11 | 63 |
2023 Enero | 59 | 9 | 68 |
2022 Diciembre | 39 | 8 | 47 |
2022 Noviembre | 50 | 16 | 66 |
2022 Octubre | 57 | 18 | 75 |
2022 Septiembre | 74 | 13 | 87 |
2022 Agosto | 63 | 14 | 77 |
2022 Julio | 39 | 10 | 49 |
2022 Junio | 48 | 18 | 66 |
2022 Mayo | 45 | 15 | 60 |
2022 Abril | 64 | 22 | 86 |
2022 Marzo | 69 | 7 | 76 |
2022 Febrero | 79 | 10 | 89 |
2022 Enero | 79 | 6 | 85 |
2021 Diciembre | 37 | 11 | 48 |
2021 Noviembre | 37 | 14 | 51 |
2021 Octubre | 55 | 11 | 66 |
2021 Septiembre | 52 | 10 | 62 |
2021 Agosto | 31 | 10 | 41 |
2021 Julio | 60 | 6 | 66 |
2021 Junio | 33 | 7 | 40 |
2021 Mayo | 32 | 16 | 48 |
2021 Abril | 102 | 24 | 126 |
2021 Marzo | 51 | 6 | 57 |
2021 Febrero | 37 | 10 | 47 |
2021 Enero | 35 | 14 | 49 |
2020 Diciembre | 37 | 12 | 49 |
2020 Noviembre | 52 | 13 | 65 |
2020 Octubre | 40 | 8 | 48 |
2020 Septiembre | 32 | 14 | 46 |
2020 Agosto | 36 | 12 | 48 |
2020 Julio | 19 | 6 | 25 |
2020 Junio | 39 | 17 | 56 |
2020 Mayo | 40 | 6 | 46 |
2020 Abril | 70 | 9 | 79 |
2020 Marzo | 34 | 12 | 46 |
2020 Febrero | 36 | 5 | 41 |
2020 Enero | 38 | 18 | 56 |
2019 Diciembre | 40 | 34 | 74 |
2019 Noviembre | 39 | 7 | 46 |
2019 Octubre | 51 | 13 | 64 |
2019 Septiembre | 57 | 12 | 69 |
2019 Agosto | 21 | 3 | 24 |
2019 Julio | 32 | 3 | 35 |
2019 Junio | 62 | 22 | 84 |
2019 Mayo | 148 | 11 | 159 |
2019 Abril | 72 | 7 | 79 |
2019 Marzo | 21 | 9 | 30 |
2019 Febrero | 53 | 6 | 59 |
2019 Enero | 20 | 6 | 26 |
2018 Diciembre | 8 | 5 | 13 |
2018 Noviembre | 30 | 12 | 42 |
2018 Octubre | 23 | 17 | 40 |
2018 Septiembre | 5 | 3 | 8 |
2018 Agosto | 14 | 1 | 15 |
2018 Julio | 17 | 2 | 19 |
2018 Junio | 14 | 0 | 14 |
2018 Mayo | 24 | 1 | 25 |
2018 Abril | 5 | 2 | 7 |
2018 Marzo | 7 | 1 | 8 |
2018 Febrero | 13 | 0 | 13 |
2018 Enero | 4 | 0 | 4 |
2017 Diciembre | 6 | 0 | 6 |
2017 Noviembre | 8 | 5 | 13 |
2017 Octubre | 4 | 4 | 8 |
2017 Septiembre | 9 | 0 | 9 |
2017 Agosto | 10 | 1 | 11 |
2017 Julio | 12 | 2 | 14 |
2017 Junio | 7 | 14 | 21 |
2017 Mayo | 11 | 4 | 15 |
2017 Abril | 8 | 4 | 12 |
2017 Marzo | 6 | 14 | 20 |
2017 Febrero | 10 | 2 | 12 |
2017 Enero | 8 | 1 | 9 |
2016 Diciembre | 15 | 3 | 18 |
2016 Noviembre | 13 | 1 | 14 |
2016 Octubre | 12 | 1 | 13 |
2016 Septiembre | 12 | 7 | 19 |
2016 Agosto | 8 | 7 | 15 |
2016 Julio | 5 | 4 | 9 |
2016 Junio | 5 | 4 | 9 |
2016 Mayo | 0 | 1 | 1 |
2016 Abril | 6 | 6 | 12 |
2016 Marzo | 2 | 0 | 2 |