se ha leído el artículo
array:24 [ "pii" => "S0212656716305625" "issn" => "02126567" "doi" => "10.1016/j.aprim.2016.07.004" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2017-06-01" "aid" => "1376" "copyright" => "Elsevier España, S.L.U.. Todos los derechos reservados" "copyrightAnyo" => "2016" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Aten Primaria. 2017;49:351-8" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 4054 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 109 "HTML" => 3498 "PDF" => 447 ] ] "itemSiguiente" => array:19 [ "pii" => "S0212656716305686" "issn" => "02126567" "doi" => "10.1016/j.aprim.2016.09.011" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2017-06-01" "aid" => "1382" "copyright" => "Elsevier España, S.L.U." "documento" => "article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "sco" "cita" => "Aten Primaria. 2017;49:359-67" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 3507 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 82 "HTML" => 2660 "PDF" => 765 ] ] "es" => array:13 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Artículo Especial</span>" "titulo" => "Un sistema informatizado de apoyo a las decisiones clínicas para el manejo de la depresión en atención primaria" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "359" "paginaFinal" => "367" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "A computerised clinical decision-support system for the management of depression in Primary Care" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 4582 "Ancho" => 3297 "Tamanyo" => 909522 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Algoritmo de trabajo en el escenario de apoyo al diagnóstico.</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Enric Aragonès, Eva Comín, Myriam Cavero, Víctor Pérez, Cristina Molina, Diego Palao" "autores" => array:6 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Enric" "apellidos" => "Aragonès" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Eva" "apellidos" => "Comín" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Myriam" "apellidos" => "Cavero" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Víctor" "apellidos" => "Pérez" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "Cristina" "apellidos" => "Molina" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Diego" "apellidos" => "Palao" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0212656716305686?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/02126567/0000004900000006/v1_201706110122/S0212656716305686/v1_201706110122/es/main.assets" ] "itemAnterior" => array:19 [ "pii" => "S0212656716305613" "issn" => "02126567" "doi" => "10.1016/j.aprim.2016.09.009" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2017-06-01" "aid" => "1375" "copyright" => "Elsevier España, S.L.U." "documento" => "article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Aten Primaria. 2017;49:343-50" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 2855 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 98 "HTML" => 2388 "PDF" => 369 ] ] "es" => array:12 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">ORIGINAL</span>" "titulo" => "La cultura de seguridad del paciente en los médicos internos residentes de Medicina Familiar y Comunitaria de Galicia" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "343" "paginaFinal" => "350" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Patient safety culture in Family practice residents of Galicia" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Manuel Portela Romero, Rosendo Bugarín González, María Sol Rodríguez Calvo" "autores" => array:3 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Manuel" "apellidos" => "Portela Romero" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Rosendo" "apellidos" => "Bugarín González" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "María Sol" "apellidos" => "Rodríguez Calvo" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0212656716305613?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/02126567/0000004900000006/v1_201706110122/S0212656716305613/v1_201706110122/es/main.assets" ] "es" => array:20 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Original</span>" "titulo" => "Seguimiento de las recomendaciones en prevención secundaria cerebrovascular en atención primaria" "tieneTextoCompleto" => true "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "351" "paginaFinal" => "358" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Carmen Tamayo-Ojeda, Neus Parellada-Esquius, Betlem Salvador-González, Pilar Ángeles Oriol-Torón, M. Dolores Rodríguez-Garrido, Dolores Muñoz-Segura" "autores" => array:7 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "Carmen" "apellidos" => "Tamayo-Ojeda" "email" => array:1 [ 0 => "carmetamayo@gmail.com" ] "referencia" => array:3 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">1</span>" "identificador" => "fn0005" ] 2 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 1 => array:3 [ "nombre" => "Neus" "apellidos" => "Parellada-Esquius" "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">1</span>" "identificador" => "fn0005" ] ] ] 2 => array:3 [ "nombre" => "Betlem" "apellidos" => "Salvador-González" "referencia" => array:3 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>" "identificador" => "aff0015" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">d</span>" "identificador" => "aff0020" ] 2 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">1</span>" "identificador" => "fn0005" ] ] ] 3 => array:3 [ "nombre" => "Pilar Ángeles" "apellidos" => "Oriol-Torón" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">e</span>" "identificador" => "aff0025" ] ] ] 4 => array:3 [ "nombre" => "M. Dolores" "apellidos" => "Rodríguez-Garrido" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">f</span>" "identificador" => "aff0030" ] ] ] 5 => array:3 [ "nombre" => "Dolores" "apellidos" => "Muñoz-Segura" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">g</span>" "identificador" => "aff0035" ] ] ] 6 => array:2 [ "colaborador" => "en representación del grupo de investigación del proyecto «Adherencia a las recomendaciones de las guías de práctica clínica en la prevención secundaria de la enfermedad cerebrovascular»" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">2</span>" "identificador" => "fn0010" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:7 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "ABS Sant Boi Camps Blancs, SAP Baix Llobregat Centre, DAP Costa de Ponent, Institut Català de la Salut, Sant Boi de Llobregat, Barcelona, España" "etiqueta" => "a" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "DAP Costa de Ponent, Institut Català de la Salut, Hospitalet de Llobregat, Barcelona, España" "etiqueta" => "b" "identificador" => "aff0010" ] 2 => array:3 [ "entidad" => "ABS Florida Sud, SAP Delta de Llobregat, DAP Costa de Ponent, Institut Català de la Salut, Hospitalet de Llobregat, Barcelona, España" "etiqueta" => "c" "identificador" => "aff0015" ] 3 => array:3 [ "entidad" => "Grupo de estudio REGICOR, Epidemiología y Genética Cardiovascular, IMIM (Instituto Hospital del Mar de Investigaciones Médicas), Barcelona, España" "etiqueta" => "d" "identificador" => "aff0020" ] 4 => array:3 [ "entidad" => "ABS Martorell, SAP Alt Penedès-Garraf-Nord, DAP Costa de Ponent, Institut Català de la Salut, Martorell, Barcelona, España" "etiqueta" => "e" "identificador" => "aff0025" ] 5 => array:3 [ "entidad" => "ABS Sant Boi Vinyets, SAP Baix Llobregat Centre, DAP Costa de Ponent, Institut Català de la Salut, Sant Boi de Llobregat, Barcelona, España" "etiqueta" => "f" "identificador" => "aff0030" ] 6 => array:3 [ "entidad" => "ABS Sant Boi Montclar, SAP Baix Llobregat Centre, DAP Costa de Ponent, Institut Català de la Salut, Sant Boi de Llobregat, Barcelona, España" "etiqueta" => "g" "identificador" => "aff0035" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondencia." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Compliance with recommendations in secondary prevention of stroke in primary care" ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0095">Introducción</span><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En España el ictus es la primera causa de mortalidad en mujeres y la segunda en hombres<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0135"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>, la principal causa de discapacidad severa en mayores de 65<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años y la segunda de demencia. Su incidencia oscila según los estudios entre 150 y 200 casos por 100.000 habitantes/año, y llega hasta 591 por 100.000 habitantes/año en mayores de 64<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0140"><span class="elsevierStyleSup">2,3</span></a>.</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Su prevalencia se sitúa, según estudios y grupos de edad, entre el 3,8 y el 11,8% en mayores de 65<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0150"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>. El antecedente de ictus incrementa notablemente el riesgo de padecer un unevo episodio, estimándose el riesgo de recurrencia en mayores de 65<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años aproximadamente en un 10,5% el primer año y posteriormente en un 5% anual<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0155"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>. El riesgo de cardiopatía isquémica después de un ictus también aumenta, y se estima en un 6% durante el primer año, seguido de un 4,6% anual<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0155"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>.</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Está ampliamente demostrado que la prevención secundaria después de un ictus reduce significativamente el número de recurrencias y la morbimortalidad cardiovascular en estos pacientes. Las estrategias utilizadas se basan en el control de los factores de riesgo cardiovascular (FRCV) modificables, como la hipertensión arterial (HTA)<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0160"><span class="elsevierStyleSup">6,7</span></a>, la dislipidemia<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0170"><span class="elsevierStyleSup">8,9</span></a> y el tratamiento antiagregante<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0180"><span class="elsevierStyleSup">10</span></a> o anticoagulante en caso de fibrilación auricular<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0185"><span class="elsevierStyleSup">11</span></a>.</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Estudios observacionales han evidenciado déficits importantes en la prevención secundaria de los pacientes que han tenido un ictus<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0190"><span class="elsevierStyleSup">12-15</span></a>, mayor que el detectado en pacientes con enfermedad coronaria<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0200"><span class="elsevierStyleSup">14,16,17</span></a>. Diversos factores se han relacionado con el seguimiento de las recomendaciones en prevención secundaria de la enfermedad cerebrovascular (ECV): edad, raza, sintomatología, magnitud del déficit neurológico, depresión, comorbilidad, nivel educativo, coste de la terapia, grado de comunicación, acceso y continuidad en la atención sanitaria, complejidad y tipo de tratamiento farmacológico, tiempo transcurrido desde el episodio y características del médico<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0190"><span class="elsevierStyleSup">12,18,19</span></a>.</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En nuestro país, en atención primaria, el estudio IMPACTO<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0200"><span class="elsevierStyleSup">14</span></a> mostró que el control de los FRCV era mejor ante la presencia de enfermedad coronaria, mayor edad y menos de 3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>FRCV. El estudio EBRICTUS<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0230"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a> analizó la situación de la prevención secundaria al año del episodio de ECV, concluyendo la necesidad de intensificar el tratamiento de los FRCV como intervención fundamental para prevenir la recurrencia del ictus y la consiguiente mortalidad y discapacidad asociadas. El estudio ICTUSCARE<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0205"><span class="elsevierStyleSup">15</span></a> evaluó el control de los FRCV en el seguimiento de individuos con episodio de ECV previo (3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses-10<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años) que acudían a la consulta de atención primaria con similares resultados. Estos estudios fueron realizados al poco tiempo de la publicación de la guía de referencia en Cataluña, impulsada por el Plan Director de la enfermedad vascular cerebral actualizada en 2007 y con vigencia durante la realización del estudio<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0235"><span class="elsevierStyleSup">21</span></a>.</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En este artículo se describe el grado de seguimiento actual de las recomendaciones en prevención secundaria cerebrovascular en atención primaria. Se hace especial énfasis en la identificación de los factores asociados a un mejor seguimiento como paso previo al diseño de una intervención de mejora.</p></span><span id="sec0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0100">Metodología</span><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se realizó un estudio transversal multicéntrico de base poblacional con inclusión de todos los individuos mayores de 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años con diagnóstico activo a 31 de junio de 2013 de enfermedad cerebrovascular (ECV; códigos CIE10: I63, I64, I69, I69.3, I69.4, I69.8, G45, G45.0, G45.1, G45.2, G45.8, G45.9, G46) de más de 6<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses atendidos en los centros de salud de los Servicios de Atención Primaria (SAP) Baix Llobregat Nord, Baix Llobregat Centre y Delta, pertenecientes a la Dirección de Atención Primaria (DAP) Costa de Ponent (944.280 habitantes mayores de 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años).</p><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El Gabinete Técnico de la DAP realizó la extracción de los siguientes datos de la historia clínica informatizada (ECAP) en junio de 2013: variables demográficas (edad y sexo), diagnóstico y fecha de FRCV (HTA, tabaquismo, DM, fibrilación auricular, dislipidemia, enfermedad cardiovascular (cardiopatía isquémica, enfermedad arterial periférica, insuficiencia cardiaca, fibrilación auricular). Se creó la variable obesidad a partir del registro del índice de masa corporal (IMC) mayor o igual a 30<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>kg/m<span class="elsevierStyleSup">2</span>. Se consideró tratamiento activo si en el momento de la extracción de datos constaba la prescripción de fármacos antiagregantes, anticoagulantes, antihipertensivos (inhibidores de la enzima conversora de la angiotensina [IECA], antagonistas de los receptores de la angiotensina<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleSmallCaps">ii</span> [ARA<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleSmallCaps">II</span>], diuréticos) y/o estatinas.</p><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El grado de control posterior al episodio de ECV se valoró a partir de la última medida registrada en ECAP de presión arterial (PA) sistólica y diastólica, de colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL, de HbA1c en diabéticos, de IMC y del hábito tabáquico en 2 periodos (cualquier momento posterior al episodio y en los últimos 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses).</p><p id="par0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se consideró seguimiento de las recomendaciones el control en los últimos 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses de la PA (<<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>140/90<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mmHg), del colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL (<<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl), la abstención tabáquica y la prescripción de fármacos preventivos (antiagregantes/anticoagulantes, estatinas y IECA/ARA<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleSmallCaps">II</span> o diurético)<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0235"><span class="elsevierStyleSup">21,22</span></a>. El seguimiento se valoró de forma total, y por control de factores de riesgo y prescripción de fármacos preventivos por separado.</p><p id="par0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se determinó también el número de visitas realizadas por medicina de familia y enfermería en los últimos 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses.</p><span id="sec0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0105">Análisis estadístico</span><p id="par0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se realizó un análisis descriptivo de la población de estudio global y por sexo mediante frecuencias absolutas y relativas para las variables categóricas, y media y desviación típica en continuas, incluyendo el número total de valores válidos. Así mismo, las variables de número de visitas, registro y seguimiento de los distintos factores de riesgo y tratamiento según las recomendaciones se analizaron estratificadas por grupos de edad mediante χ<span class="elsevierStyleSup">2</span> de Pearson para variables cualitativas. Dado el gran tamaño de la población de estudio la potencia del mismo es elevada, y por este motivo pueden detectarse diferencias estadísticamente significativas con poca relevancia clínica. Se considerará que esta existe cuando, además de obtener significación estadística, las diferencias halladas superen el 5%.</p></span><span id="sec0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0110">Aspectos éticos</span><p id="par0065" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El estudio se realizó según los requerimientos expresados en la Declaración de Helsinki. El tratamiento, la comunicación y la cesión de los datos de carácter personal de todos los sujetos participantes se ajustó a lo dispuesto en la Ley Orgánica 15/1999, de 13 de diciembre, de protección de datos de carácter personal. La identidad de los pacientes se guardó de forma confidencial generando un listado de códigos de identificación personal (CIP) a la que se asignó un número de identificación como única información para identificar al paciente en la base de datos.</p><p id="par0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El protocolo del estudio fue aprobado por el Comité Ético de la IDIAP Jordi Gol (P13/51).<elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia></p></span></span><span id="sec0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0115">Resultados</span><p id="par0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se incluyeron un total de 21.976 individuos, el 48% mujeres. La media de edad en el momento del estudio era de 73,1<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años (DE: 12,1; rango: 19-106), y el 33,8% tenían más de 79<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><p id="par0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La prevalencia global de ECV fue del 2,33%, y del 11,86% en mayores de 75<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años. El 72,7% de los individuos había presentado un accidente vascular cerebral establecido y el resto accidente isquémico transitorio, sin detectarse diferencias por edad ni sexo.</p><p id="par0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La media de edad en el primer episodio fue de 67,2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años (DE: 13,0), mayor en las mujeres que en los hombres: 69,2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años (DE: 13,4) vs. 65,3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años (DE: 12,2), respectivamente (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05). El sexo masculino predominaba hasta los 74<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años (75,4% hombres, 59,7% mujeres), invirtiéndose a partir de esta edad (24,5 y 40,3%, respectivamente) (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001). Se observó un aumento progresivo de la edad en el primer episodio. En los últimos 10<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años fue de 63,8 (DE: 11,5) en el año 2003, de 67,6 (DE: 2,3) en 2007 y de 71,8 (DE: 12,6) en 2012 (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001).</p><p id="par0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La comorbilidad registrada en el momento del estudio se muestra en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a><span class="elsevierStyleItalic">.</span> El 10% estaban incluidos en el programa de atención domiciliaria (12,2% en mujeres y 8% en hombres).</p><p id="par0095" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Según el último registro de hábito tabáquico en historia clínica, el 11,2% eran fumadores (8,9% en mujeres y 16,2% en hombres) y un 33,2% (7,5% en mujeres y 57,1% en hombres) ex<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>fumadores.</p><p id="par0100" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El 20,8% de individuos no habían sido visitados por enfermería en los últimos 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses, el 4,5% por medicina y el 3,7% por ningún profesional (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0010">tabla 2</a>); estos porcentajes llegaron al 46,4, al 13 y al 10,9%, respectivamente, en menores de 40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años. El porcentaje de pacientes con 4 o más visitas fue máximo en el grupo de 66-79<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0010"></elsevierMultimedia><span id="sec0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0120">Seguimiento y control</span><p id="par0105" class="elsevierStylePara elsevierViewall">No existía ningún registro posterior al episodio sobre hábito tabáquico en el 3,7% de casos, sobre PA en el 3,5% y sobre colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL en el 6,5% (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabla 3</a>); este porcentaje era más alto en el grupo de 18-40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años y menor en el grupo 66-79<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años. El registro fue anterior a 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses en el 41,8, el 15,6 y el 21,5% de los casos, respectivamente. El grado de control, considerando los últimos 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses, fue del 75,4% para la abstención tabáquica, del 65,7% para PA<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>140/90 y del 41,0% para colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL <<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl. El grado de control para todos ellos fue menor en el grupo de 18-40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años y máximo en el de 66-79<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años. El grado de control de la PA o el del colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL no se modificaron según los años de evolución del episodio. En los pacientes con cardiopatía isquémica se observa un mejor grado de control de colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL (54,1% vs 39%), pero no de las cifras de PA.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0015"></elsevierMultimedia><p id="par0110" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El 27,8% de los individuos presentaban buen control de los 3 FRCV, el 43,6% de 2 de ellos y el 28,7% de uno o ninguno (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabla 4</a>). Solo el 33,4% de los individuos de 18-40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años presentaban control de 2 o más FRCV, frente al 76,5% en el grupo de 66-79<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05). Se detectaron también diferencias estadísticamente significativas según género y tipo de episodio en el control de todos los FRCV y del número de factores controlados, excepto la PA. Solo se consideraron clínicamente relevantes según género para colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL <<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>100 (45,4% en hombres versus 36,3% en mujeres) y abstención tabáquica (64,7 y 87%, respectivamente).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0020"></elsevierMultimedia><p id="par0115" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Respecto a los fármacos (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0025">tabla 5</a>), el 86,2% tenían prescritos anticoagulantes o antiagregantes, el 61,3% estatinas y el 61,8% IECA/ARA<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleSmallCaps">II</span> o diurético. El 40,6% de los individuos cumplían los criterios de prescripción de fármacos, y el 36,2%, de 2 de ellos; estos porcentajes fueron del 5,9 y del 13,4%, respectivamente, en el grupo de menor edad. Se detectaron diferencias estadísticamente significativas en la prescripción de todos los fármacos y en el número total de fármacos prescritos según género y tipo de episodio inicial (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05), pero clínicamente relevantes solo para la prescripción de estatinas (64,7% en hombres y 57,6% en mujeres).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0025"></elsevierMultimedia><p id="par0120" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El grado de control fue superior en los individuos con prescripción de fármacos tanto para la PA (74% en individuos en tratamiento con IECA/ARA<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleSmallCaps">II</span> o diurético versus 65,5% en individuos sin), como para el colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL (50,7% en individuos en tratamiento con estatinas versus 25,8% sin).</p></span></span><span id="sec0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0125">Discusión</span><p id="par0125" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La prevalencia de ECV en el presente estudio es similar a la descrita en la literatura. Al igual que otras poblaciones con ECV atendidas en atención primaria, se trata de individuos mayores<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0230"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a>, de edad superior y mayor porcentaje de mujeres respecto a muestras de origen hospitalario<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">13,23</span></a>.</p><p id="par0130" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La prevalencia de FRCV observada es similar a la de otros estudios realizados en atención primaria<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0200"><span class="elsevierStyleSup">14,15,20</span></a>, excepto la de HTA, ligeramente inferior en la población estudiada</p><p id="par0135" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Más del 95% de pacientes han sido visitados en el centro de salud, aunque solamente un 80% por enfermería. Teniendo en cuenta el papel primordial de enfermería en la educación sanitaria y seguimiento de los FRCV, estos datos identifican un punto de mejora, especialmente en los más jóvenes.</p><p id="par0140" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El cribado y el seguimiento de los FRCV son mejorables. Si bien el 95% de los individuos presentaban algún registro de PA y colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL, en el 20% de casos los registros no estaban actualizados en los últimos 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses. La situación es especialmente preocupante en los menores de 40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años, sin registro de PA en uno de cada 6 y de colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL en 4 de cada 10.</p><p id="par0145" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El porcentaje de individuos con buen control tensional es bastante superior al descrito en la literatura<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">13,23,24</span></a>. Estos valores pueden estar relacionados con una menor prevalencia de HTA en la población estudiada.</p><p id="par0150" class="elsevierStylePara elsevierViewall">También se observa un mayor porcentaje de control de colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL respecto a algunos estudios<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">13-15</span></a>, pero similar al registrado en estudios más recientes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0245"><span class="elsevierStyleSup">23</span></a>. Estos datos pueden ser reflejo del impacto de las últimas recomendaciones más restrictivas en cuanto a objetivo de grado de control y a la recomendación del uso sistemático de estatinas en prevención secundaria. Los pacientes que también presentan cardiopatía isquémica tienen un mejor grado de control, efecto observado ya en otros estudios<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0200"><span class="elsevierStyleSup">14,16</span></a>.</p><p id="par0155" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La prevalencia de abstención tabáquica es más elevada a la descrita en otros estudios<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">13-15,17,20,23,24</span></a>. No puede descartarse cierto grado de infrarregistro de tabaquismo activo.</p><p id="par0160" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A pesar de estos mejores resultados, en la valoración conjunta de los FRCV existe margen de mejora, ya que menos de una tercera parte presentan buen control de los 3 factores.</p><p id="par0165" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las guías de práctica clínica recomiendan el uso de 3 grupos farmacológicos para los pacientes que ha sufrido una ECV. Valorando conjuntamente el uso de fármacos recomendados se observa que solo 4 de cada 10 pacientes tienen una adecuada prescripción, datos similares a los obtenidos en el estudio Euroaspire<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>III<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a> y superiores a los publicados por Heeley et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0210"><span class="elsevierStyleSup">16</span></a>. Nuevamente, la situación es peor en los individuos más jóvenes. Contrasta en especial que solamente la mitad de los individuos en tratamiento con estatinas presentan cifras de buen control de colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL, datos consonantes con estudios similares<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">13,14</span></a>, y de nuevo superiores a los de Heeley et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0210"><span class="elsevierStyleSup">16</span></a>. A pesar de la eficacia de los fármacos actualmente disponibles, los objetivos terapéuticos parecen no estar suficientemente interiorizados en la prevención secundaria de la ECV y las dosis utilizadas son probablemente bajas. Estos datos ponen de manifiesto una falta evidente de seguimiento de las recomendaciones terapéuticas de las guías de práctica clínica por parte de los profesionales médicos. Estas recomendaciones están refrendadas por un alto nivel de evidencia<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0255"><span class="elsevierStyleSup">25</span></a> que ha demostrado una disminución de la mortalidad en estos pacientes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0260"><span class="elsevierStyleSup">26</span></a>. Esto lleva a una necesidad de reflexión de los profesionales y a la instauración de medidas correctoras de la tendencia a la inercia terapéutica.</p><p id="par0170" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En el grupo de pacientes de 66 a 79<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años de edad se observan los resultados más favorables en cuanto a control de FRCV y a uso de fármacos recomendados. Así mismo es el grupo con mayor porcentaje de visitas en atención primaria, tanto por medicina como por enfermería. Por el contrario, se observa una tendencia opuesta en los más jóvenes.</p><p id="par0175" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Como limitaciones del estudio destaca, en primer lugar, la posibilidad de un sesgo de inclusión al quedar excluidos episodios leves transitorios que no consultaron a los centros de atención primaria. En segundo lugar, se analizaron casos prevalentes con un posible sesgo de supervivencia; el hecho de que la edad del primer episodio disminuye a medida que nos alejamos en el tiempo refrenda este posible sesgo; si esto se relacionara con mejor grado de control y seguimiento de las recomendaciones, nuestros resultados podrían estar sobrevalorados. En tercer lugar, se incluyeron todos los pacientes con registros de ECV sin revisión de los criterios diagnósticos; puesto que el objetivo principal del estudio no fue la evaluación epidemiológica sino la del seguimiento de las recomendaciones tras el diagnóstico, se considera que este punto no afecta a los resultados.</p><p id="par0180" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Como fortaleza del estudio, destacar el gran número de individuos incluidos y el reflejo de la práctica clínica real.</p><p id="par0185" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Como conclusión, el seguimiento de las recomendaciones de las guías clínicas para la prevención de la ECV en atención primaria es mejorable. Tratándose de población con ECV previa, creemos que debe hacerse un esfuerzo para la derivación/captación de estos pacientes, que en un 90-95% sí acuden al centro de salud. Es necesario introducir cambios organizativos que faciliten la captación de estos individuos cuando acuden al centro, especialmente los más jóvenes, y su inclusión en protocolos de prevención secundaria con participación activa de los profesionales de medicina y enfermería. Por otra parte, hay que establecer estrategias que fomenten la prescripción sistemática de los fármacos recomendados y una mayor agresividad para obtener el objetivo de control deseado.<elsevierMultimedia ident="tb0005"></elsevierMultimedia></p></span><span id="sec0050" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0140">Conflicto de intereses</span><p id="par0225" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los autores declaran no tener ningún conflicto de intereses.</p></span></span>" "textoCompletoSecciones" => array:1 [ "secciones" => array:11 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "xres851803" "titulo" => "Resumen" "secciones" => array:7 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Objetivo" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Diseño" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Emplazamiento" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Participantes" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Mediciones principales" ] 5 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Resultados" ] 6 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] 1 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec846417" "titulo" => "Palabras clave" ] 2 => array:3 [ "identificador" => "xres851802" "titulo" => "Abstract" "secciones" => array:7 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Objective" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0045" "titulo" => "Design" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0050" "titulo" => "Setting" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0055" "titulo" => "Participants" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "abst0060" "titulo" => "Main measurements" ] 5 => array:2 [ "identificador" => "abst0065" "titulo" => "Results" ] 6 => array:2 [ "identificador" => "abst0070" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] 3 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec846418" "titulo" => "Keywords" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "sec0005" "titulo" => "Introducción" ] 5 => array:3 [ "identificador" => "sec0010" "titulo" => "Metodología" "secciones" => array:2 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "sec0015" "titulo" => "Análisis estadístico" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "sec0020" "titulo" => "Aspectos éticos" ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "sec0025" "titulo" => "Resultados" "secciones" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "sec0030" "titulo" => "Seguimiento y control" ] ] ] 7 => array:2 [ "identificador" => "sec0035" "titulo" => "Discusión" ] 8 => array:2 [ "identificador" => "sec0050" "titulo" => "Conflicto de intereses" ] 9 => array:2 [ "identificador" => "xack285718" "titulo" => "Agradecimientos" ] 10 => array:1 [ "titulo" => "Bibliografía" ] ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "fechaRecibido" => "2016-03-13" "fechaAceptado" => "2016-07-14" "PalabrasClave" => array:2 [ "es" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palabras clave" "identificador" => "xpalclavsec846417" "palabras" => array:4 [ 0 => "Accidente cerebrovascular" 1 => "Ictus" 2 => "Prevención secundaria" 3 => "Atención primaria" ] ] ] "en" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Keywords" "identificador" => "xpalclavsec846418" "palabras" => array:4 [ 0 => "Cerebral infarction" 1 => "Stroke" 2 => "Secondary prevention" 3 => "Primary health care" ] ] ] ] "tieneResumen" => true "resumen" => array:2 [ "es" => array:3 [ "titulo" => "Resumen" "resumen" => "<span id="abst0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0010">Objetivo</span><p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Conocer el grado de seguimiento de las recomendaciones en prevención secundaria cerebrovascular en atención primaria e identificar factores asociados.</p></span> <span id="abst0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0015">Diseño</span><p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Transversal multicéntrico.</p></span> <span id="abst0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0020">Emplazamiento</span><p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Centros de salud de atención primaria de un área metropolitana (944.280 habitantes).</p></span> <span id="abst0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0025">Participantes</span><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Pacientes mayores de 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años con diagnóstico de enfermedad cerebrovascular antes de 6<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses del estudio.</p></span> <span id="abst0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0030">Mediciones principales</span><p id="spar0025" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Extracción de historia clínica informatizada de variables demográficas, factores de riesgo y comorbilidad cardiovascular, fármacos, valores de presión arterial (PA), colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL y visitas por medicina y enfermería posteriores al episodio. Se consideró buen control: PA<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>140/90<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mmHg, colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL <<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl, abstención tabáquica y prescripción de fármacos preventivos (antiagregantes/anticoagulantes, estatinas e IECA/ARA<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleSmallCaps">II</span> o diurético) en los últimos 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses.</p></span> <span id="abst0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0035">Resultados</span><p id="spar0030" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Un total de 21.976 sujetos, media de edad 73,1<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años (DE: 12,1), 48% mujeres, el 72,7% con accidente vascular cerebral establecido. Comorbilidad: 70,8% HTA, 55,1% dislipidemia, 30,9% DM, 14,1% fibrilación auricular, 13,5% cardiopatía isquémica, 12,5% insuficiencia renal crónica, 8,8% insuficiencia cardiaca, 6,2% arteriopatía periférica, 7,8% demencia. Sin registro de: hábito tabáquico 3,7%, PA 3,5% y colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL 6,5%. Grado de control: 75,4% abstención tabáquica, 65,7% PA<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>140/90 y 41,0% colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl. Tratamiento: 86,2% antiagregantes/anticoagulantes, 61,3% estatinas y 61,8% IECA/ARA<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleSmallCaps">II</span> o diurético. El registro/grado de control fue superior en el grupo de 66-79<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años e inferior en el de 18-40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años.</p></span> <span id="abst0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0040">Conclusiones</span><p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">El seguimiento de las recomendaciones de las guías clínicas para la prevención de la enfermedad cerebrovascular en atención primaria es mejorable, especialmente en los más jóvenes. Son necesarios cambios organizativos e intervención más activa de los profesionales, así como estrategias para combatir la inercia terapéutica.</p></span>" "secciones" => array:7 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Objetivo" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Diseño" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Emplazamiento" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Participantes" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Mediciones principales" ] 5 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Resultados" ] 6 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] "en" => array:3 [ "titulo" => "Abstract" "resumen" => "<span id="abst0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0050">Objective</span><p id="spar0040" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Knowing compliance with secondary prevention recommendations of stroke in primary care and to identify factors associated with compliance.</p></span> <span id="abst0045" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0055">Design</span><p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Multi-centre cross-sectional.</p></span> <span id="abst0050" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0060">Setting</span><p id="spar0050" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Health primary care centres in a metropolitan area (944,280 inhabitants).</p></span> <span id="abst0055" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0065">Participants</span><p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Patients aged 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>years and over with ischemic brain disease diagnosis prior to 6<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>months before the study.</p></span> <span id="abst0060" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0070">Main measurements</span><p id="spar0060" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Clinical history records of demographic variables, risk factors and cardiovascular comorbidity, drugs, blood pressure values (BP), LDL-cholesterol and medical visits by doctor and nurses after the event. Good adherence was considered when BP <<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>140/90 mmHg, LDL-cholesterol <<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>100 mg/dL, smoking abstention and preventive drugs prescription (anti-platelet/anticoagulants, statins and angiotensin-converting-enzyme inhibitors/angiotensin-receptor-antagonists or diuretics) during the last 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>months.</p></span> <span id="abst0065" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0075">Results</span><p id="spar0065" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A total of 21,976 patients, mean age 73.12 years (SD: 12.13), 48% women, 72.7% with stroke. Co-morbidity: hypertension 70.8%, dyslipidemia 55.1%, DM 30.9%, atrial fibrillation 14.1%, ischemic heart disease 13.5%, chronic renal failure 12.5%, heart failure 8.8%, peripheral arterial disease 6.2%, dementia 7.8%. No record was found for smoking in 3.7%, for BP in 3.5% and for LDL in 6.5%. Optimal control: abstention smoking in 3.7%, BP <<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>140/90 in 65.7% and LDL <<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>100 mg/dL in 41.0%. Treatment: 86.2% anti-platelet/anticoagulants, 61.3% statins and 61.8% angiotensin-converting-enzyme inhibitors, angiotensin-receptor-antagonists or diuretic. Registration and risk factors control was higher in 66-79<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>years aged and lower in 18-40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>years aged.</p></span> <span id="abst0070" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0080">Conclusions</span><p id="spar0070" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">The implementation of clinical guidelines recommendations for stroke prevention in primary care must be improved, especially among younger population. Organizational changes and more active involvement by professionals and strategies against therapeutic inertia must be taken.</p></span>" "secciones" => array:7 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Objective" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0045" "titulo" => "Design" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0050" "titulo" => "Setting" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0055" "titulo" => "Participants" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "abst0060" "titulo" => "Main measurements" ] 5 => array:2 [ "identificador" => "abst0065" "titulo" => "Results" ] 6 => array:2 [ "identificador" => "abst0070" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] ] "NotaPie" => array:2 [ 0 => array:3 [ "etiqueta" => "1" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0005">Grupo de investigación MACAP (Malaltia Cardiovascular a Atenció Primària) Costa de Ponent - Institut d’Investigació en Atenció Primària (IDIAP) Jordi Gol.</p>" "identificador" => "fn0005" ] 1 => array:3 [ "etiqueta" => "2" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0010">Proyecto «Adherencia a las recomendaciones de las guías de práctica clínica en la prevención secundaria de la enfermedad cerebrovascular: factores relacionados con los pacientes y con los profesionales», con código P13/051 del Comité Ético de Investigación Clínica del Institut d’Investigació i Recerca en Atenció Primària (IDIAP) Jordi Gol.</p>" "identificador" => "fn0010" ] ] "multimedia" => array:7 [ 0 => array:8 [ "identificador" => "tbl0005" "etiqueta" => "Tabla 1" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at1" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Hombres n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>11.422 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Mujeres n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>10.554 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Global n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>21.967(%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Edad media (DE)</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">71,27 (11,60) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">75,11 (12,37) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">73,12 (12,13) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="4" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="4" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Grupos de edad</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>18-39 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">114 (1,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">125 (1,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">239 (1,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>40-65 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.153 (27,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.988 (18,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5.141 (23,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>66-79 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5.172 (45,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.997 (37,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">9.169 (41,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≥ 80 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.983 (26,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.444 (42,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7.427 (33,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">HTA</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7.862 (68,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7.700 (72,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">15.562 (70,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Dislipidemia</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.082 (53,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.020 (67,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">12.102 (55,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">DM</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.741 (32,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.049 (28,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.790 (30,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Fibrilación auricular</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.462 (12,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.633 (15,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.095 (14,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Cardiopatía isquémica</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.896 (16,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.077 (10,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.973 (13,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Arteriopatía periférica</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.043 (9,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">320 (3,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.363 (6,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Insuficiencia cardiaca</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">853 (7,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.077 (10,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.930 (8,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Insuficiencia renal</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.301 (11,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.441 (13,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.742 (12,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Demencia</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">649 (5,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.062 (10,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.711 (7,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1438069.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0080" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Grupo de edad y prevalencia de comorbilidad asociada en el momento del estudio según género (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>21.976)</p>" ] ] 1 => array:8 [ "identificador" => "tbl0010" "etiqueta" => "Tabla 2" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at2" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">18-39 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>239 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">40-65 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>5.141 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">66-79 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>9.169 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">≥ 80 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7.427 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Global n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>21.976(%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Visitas enfermería</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Ninguna \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">111 (46,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.388 (27,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.419 (15,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.649 (22,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.567 (20,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1-3 visitas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">77 (32,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.380 (26,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.058 (22,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.794 (24,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5.309 (24,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≥ 4 visitas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">51 (21,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.373 (46,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5.692 (62,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.984 (53,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">12.100 (55,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Visitas medicina</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Ninguna \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">31 (13,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">246 (4,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">241 (2,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">479 (6,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">997 (4,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1-3 visitas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">52 (21,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">659 (12,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">725 (7,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">756 (10,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.192 (10,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≥ 4 visitas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">156 (65,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.236 (82,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8.203 (89,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.192 (83,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">18.787 (85,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Visitas global</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Ninguna \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">26 (10,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">215 (4,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">188 (2,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">374 (5,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">803 (3,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1-3 visitas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">43 (18,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">422 (8,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">404 (4,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">512 (6,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.381 (6,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≥ 4 visitas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">170 (71,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.504 (87,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8.577 (93,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.541 (88,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">19.792 (90,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1438068.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0085" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Visitas por enfermería, medicina de familia y global por grupo de edad (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>21.976)</p>" ] ] 2 => array:8 [ "identificador" => "tbl0015" "etiqueta" => "Tabla 3" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at3" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">18-39 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>239 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">40-65 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>5.141 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">66-79 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>9.169 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">≥ 80 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7.427 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Global n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>21.976(%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Sin registro</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Presión arterial \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">39 (16,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">208 (4,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">182 (2,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">332 (4,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">761 (3,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Colesterol LDL \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">85 (35,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">422 (8,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">352 (3,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">567 (7,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.426 (6,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Hábito tabáquico \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">29 (12,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">194 (3,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">187 (2,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">403 (5,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">813 (3,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Control según último registro disponible</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Presión arterial<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>140/90 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">178 (74,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.897 (75,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.981 (76,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5.297 (71,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">16.353 (74,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Colesterol LDL<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">101 (42,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.069 (79,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8.752 (95,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.441 (86,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">19.363 (88,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>No tabaquismo activo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">136 (56,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.585 (69,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8.182 (89,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.827 (91,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">18.730 (85,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Control según registro últimos 18 meses</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Presión arterial<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>140/90 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">99 (41,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.261 (63,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.368 (69,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.714 (63,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">14.442 (65,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Colesterol LDL<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">41 (17,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.896 (36,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.134 (45,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.948 (39,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">9.019 (41,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>No tabaquismo activo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">114 (47,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.967 (57,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7.297 (79,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.212 (83,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">16.590 (75,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1438065.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0090" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Registro y control óptimo de presión arterial, colesterol<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>LDL y hábito tabáquico por grupo de edad (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>21.976)</p>" ] ] 3 => array:8 [ "identificador" => "tbl0020" "etiqueta" => "Tabla 4" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at4" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Núm. FRCV controlados \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">18-39 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>239 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">40-65 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>5.141 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">66-79 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>9.169 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">≥ 80 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7.427 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Global n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>21.976(%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">37 (15,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">445 (8,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">205 (2,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">60 (0,80) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">747 (3,40)</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">122 (51,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.527 (30,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.954 (21,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.907 (25,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">5.555 (25,3)</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">57 (23,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.008 (39,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.113 (44,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.395 (45,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">9.573 (43,6)</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">23 (9,60) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.116 (21,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.897 (31,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.065 (27,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">6.101 (27,8)</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1438067.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0095" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Número de factores de riesgo cardiovascular con buen control por grupo de edad (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>21.976)</p>" ] ] 4 => array:8 [ "identificador" => "tbl0025" "etiqueta" => "Tabla 5" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at5" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Fármacos \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">18-39 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>239 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">40-65 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>5.141 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">66-79 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>9.169 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">≥ 80 años n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7.427 (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Global n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>21.976(% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Antiagregante o anticoagulante</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">112 (46,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.149 (80,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8.204 (89,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.487 (87,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">18.952 (86,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Estatinas</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">45 (18,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.317 (64,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.418 (70,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.688 (49,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">13.468 (61,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">IECA, ARA II o diurético</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">25 (10,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.764 (53,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6.107 (66,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.683 (63,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">13.579 (61,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="6" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Número de fármacos recomendados prescritos</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">117 (49,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">615 (12,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">454 (5,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">581 (7,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.767 (8,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">763 (1,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">811 (15,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.078 (11,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.369 (18,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.334 (15,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">32 (13,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.726 (33,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3.260 (35,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.942 (39,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7.960 (36,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">14 (5,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1.989 (38,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4.377 (47,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2.535 (34,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8.915 (40,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1438066.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0100" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Prescripción de fármacos recomendados por grupo de edad (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>21.976)</p>" ] ] 5 => array:6 [ "identificador" => "fig0005" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => false "mostrarDisplay" => true "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "fx1.jpeg" "Alto" => 1630 "Ancho" => 1654 "Tamanyo" => 113357 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0075" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall"><span class="elsevierStyleBold">Esquema general del estudio:</span> Adherencia a las recomendaciones en prevención secundaria cerebrovascular en atención primaria. Estudio descriptivo transversal multicéntrico. El esquema de estudio muestra la secuencia seguida para la obtención de la población de estudio. Una vez obtenida esta no ha habido pérdida de casos y se ha estudiado la base de datos. AVC: accidente vascular cerebral; ICS: Instituto Catalán de la Salud.</p>" ] ] 6 => array:5 [ "identificador" => "tb0005" "tipo" => "MULTIMEDIATEXTO" "mostrarFloat" => false "mostrarDisplay" => true "texto" => array:1 [ "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0130">Lo conocido sobre el tema</span><p id="par0190" class="elsevierStylePara elsevierViewall"><ul class="elsevierStyleList" id="lis0005"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0005"><span class="elsevierStyleLabel">-</span><p id="par0195" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La prevención secundaria después de un ictus reduce significativamente el número de recurrencias y la morbimortalidad cardiovascular en estos pacientes.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0010"><span class="elsevierStyleLabel">-</span><p id="par0200" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Existen déficits importantes en la prevención secundaria de los pacientes que han tenido un ictus.</p></li></ul></p></span><span id="sec0045" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0135">Qué aporta este estudio</span><p id="par0205" class="elsevierStylePara elsevierViewall"><ul class="elsevierStyleList" id="lis0010"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0015"><span class="elsevierStyleLabel">-</span><p id="par0210" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La implementación de las recomendaciones de las guías clínicas para la prevención de la enfermedad cerebrovascular en atención primaria es mejorable, especialmente en los más jóvenes.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0020"><span class="elsevierStyleLabel">-</span><p id="par0215" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El grupo de pacientes de 66-79 años de edad presenta los mejores resultados en cuanto a control de factores de riesgo cardiovascular y al uso de fármacos recomendados. Así mismo, es el grupo con mayor porcentaje de visitas en atención primaria tanto por medicina como por enfermería. Por el contrario, se observa una tendencia opuesta en los más jóvenes.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0025"><span class="elsevierStyleLabel">-</span><p id="par0220" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Son necesarios cambios organizativos e intervención más activa de los profesionales, así como estrategias para combatir la inercia terapéutica.</p></li></ul></p></span></span>" ] ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:26 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0135" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "INE Defunciones según causa de muerte. INE 2009 [consultado 10 Feb 2016]. Disponible en: http://www.ine.es/prensa/np664.pdf" ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0140" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Ischemic stroke incidence in Santa Coloma de Gramenet (ISISCOG), Spain. A community-based study" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "M.T. Alzamora" 1 => "M. Sorribes" 2 => "A. Heras" 3 => "N. Vila" 4 => "M. Vicheto" 5 => "R. Forés" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1186/1471-2377-8-5" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "BMC Neurol." "fecha" => "2008" "volumen" => "8" "paginaInicial" => "5" "paginaFinal" => "13" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18371212" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0145" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Incidence of strokes in Spain: The Iberictus study. Data from the pilot study" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "J. Díaz-Guzmán" 1 => "J.A. Egido-Herrero" 2 => "B. Fuentes" 3 => "C. Fernández-Pérez" 4 => "R. Gabriel-Sánchez" 5 => "G. Barberà" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Rev Neurol." "fecha" => "2009" "volumen" => "48" "paginaInicial" => "61" "paginaFinal" => "65" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19173202" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0150" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prevalence of stroke and transient ischemic attack in three elderly populations of Central Spain" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "J. Díaz-Guzmán" 1 => "F. Bermejo-Pareja" 2 => "J. Benito-León" 3 => "S. Vega" 4 => "R. Gabriel" 5 => "M.J. Medrano" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1159/000135643" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Neuroepidemiology." "fecha" => "2008" "volumen" => "30" "paginaInicial" => "247" "paginaFinal" => "253" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18515974" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0155" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Vascular events, mortality, and preventive therapy following ischemic stroke in the elderly" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "R.C. Kaplan" 1 => "D.L. Tirschwell" 2 => "W.T.J. Longstreth" 3 => "T.A. Manolio" 4 => "S.R. Heckbert" 5 => "D. Lefkowitz" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1212/01.wnl.0000176058.09848.bb" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Neurology." "fecha" => "2005" "volumen" => "65" "paginaInicial" => "835" "paginaFinal" => "842" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16186519" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0160" "etiqueta" => "6" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Blood Pressure and stroke: An overview of published reviews" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "C.M.M. Lawes" 1 => "D. Bennett" 2 => "V.L. Feigin" 3 => "A. Rodgers" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/01.STR.0000116869.64771.5A" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Stroke." "fecha" => "2004" "volumen" => "35" "paginaInicial" => "776" "paginaFinal" => "785" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14976329" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0165" "etiqueta" => "7" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Impact of losartan on stroke risk in hypertensive patients in primary care" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "K. Bestehorn" 1 => "K. Wahle" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Clin Drug Investig." "fecha" => "2007" "volumen" => "27" "paginaInicial" => "347" "paginaFinal" => "355" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17451283" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib0170" "etiqueta" => "8" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Statins in stroke prevention and carotid atherosclerosis: Systematic review and up-to-date meta-analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "P. Amarenco" 1 => "J. Labreuche" 2 => "P. Lavallée" 3 => "P.J. Touboul" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/01.STR.0000147965.52712.fa" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Stroke." "fecha" => "2004" "volumen" => "35" "paginaInicial" => "2902" "paginaFinal" => "2909" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15514180" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bib0175" "etiqueta" => "9" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "High-dose atorvastatin after stroke or transient ischemic attack" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "P. Amarenco" 1 => "J. Bogousslavsky" 2 => "A. Callahan 3rd" 3 => "L.B. Goldstein" 4 => "M. Hennerici" 5 => "A.E. Rudolph" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa061894" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med." "fecha" => "2006" "volumen" => "355" "paginaInicial" => "549" "paginaFinal" => "559" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16899775" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bib0180" "etiqueta" => "10" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Aspirin in the primary and secondary prevention of vascular disease: Collaborative meta-analysis of individual participant data from randomised trials" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C. Baigent" 1 => "L. Blackwell" 2 => "R. Collins" 3 => "J. Emberson" 4 => "J. Godwin" 5 => "R. Peto" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/S0140-6736(09)60503-1" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Lancet." "fecha" => "2009" "volumen" => "373" "paginaInicial" => "1849" "paginaFinal" => "1860" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19482214" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bib0185" "etiqueta" => "11" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Anticoagulants versus antiplatelet therapy for preventing stroke in patients with nonrheumatic atrial fibrillation and a history of stroke or transient ischemic attack" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "R. Saxena" 1 => "P. Koudstaal" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:4 [ "tituloSerie" => "Cochrane Database Syst Rev." "fecha" => "2004" "volumen" => "18" "paginaInicial" => "CD000187" ] ] ] ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bib0190" "etiqueta" => "12" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Persistent use of secondary preventive drugs declines rapidly during the first 2 years after stroke" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "E.L. Glader" 1 => "M. Sjölander" 2 => "M. Eriksson" 3 => "M. Lundberg" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/STROKEAHA.109.566950" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Stroke." "fecha" => "2010" "volumen" => "41" "paginaInicial" => "397" "paginaFinal" => "401" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20075360" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bib0195" "etiqueta" => "13" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Control of main risk factors after ischaemic stroke across Europe: Data from the stroke-specific module of the EUROASPIRE<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>III survey" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "P.U. Heuschmann" 1 => "J. Kircher" 2 => "T. Nowe" 3 => "R. Dittrich" 4 => "Z. Reiner" 5 => "R. Cifkova" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1177/2047487314546825" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur J Prev Cardiol." "fecha" => "2014" "volumen" => "22" "paginaInicial" => "1354" "paginaFinal" => "1362" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25139770" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bib0200" "etiqueta" => "14" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Therapeutic interventions and success in risk factor control for secondary prevention of stroke" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "J. Alvarez-Sabin" 1 => "M. Quintana" 2 => "M.A. Hernandez-Presa" 3 => "C. Alvarez" 4 => "J. Chaves" 5 => "M. Ribo" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jstrokecerebrovasdis.2009.01.014" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Stroke Cerebrovasc Dis." "fecha" => "2009" "volumen" => "18" "paginaInicial" => "460" "paginaFinal" => "465" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19900649" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bib0205" "etiqueta" => "15" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Control de los factores de riesgo cardiovascular en pacientes con ictus atendidos en Atención Primaria en España. Estudio ICTUSCARE" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "J. Abellán Alemán" 1 => "L.M. Ruilope Urioste" 2 => "M. Leal Hernández" 3 => "P. Armario García" 4 => "G. Tiberio López" 5 => "N. Martell Claros" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.medcli.2010.04.035" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Med Clin (Barc)." "fecha" => "2011" "volumen" => "136" "paginaInicial" => "329" "paginaFinal" => "335" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21334698" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bib0210" "etiqueta" => "16" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Disparities between prescribing of secondary prevention therapies for stroke and coronary artery disease in general practice" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "E. Heeley" 1 => "C. Anderson" 2 => "A. Patel" 3 => "A. Cass" 4 => "D. Peiris" 5 => "A. Weekes" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/j.1747-4949.2011.00613.x" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Int J Stroke." "fecha" => "2012" "volumen" => "7" "paginaInicial" => "649" "paginaFinal" => "654" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21978147" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bib0215" "etiqueta" => "17" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Cumplimiento de las medidas de prevención de factores de riesgo vascular en pacientes ingresados con ictus agudo. Análisis de un registro multicéntrico: Registro EPICES (III)" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "M. Blanco" 1 => "J. Vivancos-Mora" 2 => "J. Castillo" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Rev Neurol." "fecha" => "2012" "volumen" => "54" "paginaInicial" => "523" "paginaFinal" => "529" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22532215" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bib0220" "etiqueta" => "18" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Relationship between non-specific prescription pill adherence and ischemic stroke outcomes" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "B. Ovbiagele" 1 => "S. Campbell" 2 => "A. Faiz" 3 => "L.E. Chambless" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1159/000262311" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Cerebrovasc Dis." "fecha" => "2010" "volumen" => "29" "paginaInicial" => "146" "paginaFinal" => "153" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19955739" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 18 => array:3 [ "identificador" => "bib0225" "etiqueta" => "19" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Factors influencing the implementation of clinical guidelines for health care professionals: A systematic meta-review" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "A.L. Francke" 1 => "M.C. Smit" 2 => "A.J.E. de Veer" 3 => "P. Mistiaen" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1186/1472-6947-8-38" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "BMC Med Inform Decis Mak." "fecha" => "2008" "volumen" => "8" "paginaInicial" => "38" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18789150" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 19 => array:3 [ "identificador" => "bib0230" "etiqueta" => "20" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Resultados de prevención cardiovascular primaria y secundaria en pacientes con ictus: Riesgo de recurrencia y supervivencia asociada (estudio Ebrictus)" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "J.L. Clua-Espuny" 1 => "J.L. Piñol-Moreso" 2 => "V.F. Gil-Guillén" 3 => "D. Orozco-Beltrán" 4 => "A. Panisello-Tafalla" 5 => "J. Lucas-Noll" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Rev Neurol." "fecha" => "2012" "volumen" => "54" "paginaInicial" => "81" "paginaFinal" => "92" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22234566" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 20 => array:3 [ "identificador" => "bib0235" "etiqueta" => "21" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Grupo de trabajo de la Guía de prevención del ictus. Centro Cochrane Iberoamericano, coordinador. Guía de práctica clínica sobre la prevención primaria y secundaria del ictus. Madrid: Plan de Calidad para el Sistema Nacional de Salud del Ministerio de Sanidad y Consumo. Agència d’Avaluació de Tecnologia i Recerca Mèdiques; 2008. Guía de práctica clínica: AATRM N.° 2006/15 [consultado 10 Feb 2016]. Disponible en: http://www.guiasalud.es/GPC/GPC_442_Prevencion_Ictus.pdf" ] ] ] 21 => array:3 [ "identificador" => "bib0240" "etiqueta" => "22" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Baena JM, Barcelo E, Ciurana R, Franzi A, García MR, Ríos MA, et al. Colesterol i risc coronari. Barcelona: Institut Català de la Salut, 2009. Guies de pràctica clínica i material docent, núm. 15 [consultado 10 Feb 2016]. Disponible en: http://www.gencat.net/ics/professionals/guies/colesterol.htmç+" ] ] ] 22 => array:3 [ "identificador" => "bib0245" "etiqueta" => "23" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Blood pressure control and risk profile in poststroke survivors" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "R. Cífková" 1 => "P. Wohlfahrt" 2 => "A. Krajčoviechová" 3 => "M. Jozífová" 4 => "O. Mayer" 5 => "J. Vaněk" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1097/HJH.0000000000000660" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Hypertens." "fecha" => "2015" "volumen" => "33" "paginaInicial" => "2107" "paginaFinal" => "2115" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26200884" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 23 => array:3 [ "identificador" => "bib0250" "etiqueta" => "24" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Cardiovascular comorbidities and blood pressure control in stroke survivors" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "M. Kesarwani" 1 => "A. Perez" 2 => "V.A. Lopez" 3 => "N.D. Wong" 4 => "S.S. Franklin" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Hypertens." "fecha" => "2009" "volumen" => "27" "paginaInicial" => "1056" "paginaFinal" => "1063" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19405168" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 24 => array:3 [ "identificador" => "bib0255" "etiqueta" => "25" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Guía de práctica clínica sobre prevención primaria y secundaria del ictus" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "D. Rigau Comasa" 1 => "J. Álvarez-Sabin" 2 => "A. Gil Núñez" 3 => "S. Abilleira Castells" 4 => "F.X. Borras Pérez" 5 => "P. Armario García" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.medcli.2009.02.037" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Med Clin (Barc)." "fecha" => "2009" "volumen" => "133" "paginaInicial" => "754" "paginaFinal" => "762" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19464713" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 25 => array:3 [ "identificador" => "bib0260" "etiqueta" => "26" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Combining multiple approaches for the secondary prevention of vascular events after stroke: A quantitative modeling study" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "D.G. Hackam" 1 => "J.D. Spence" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/STROKEAHA.106.475525" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Stroke." "fecha" => "2007" "volumen" => "38" "paginaInicial" => "1881" "paginaFinal" => "1885" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17431209" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "agradecimientos" => array:1 [ 0 => array:4 [ "identificador" => "xack285718" "titulo" => "Agradecimientos" "texto" => "<p id="par0230" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Agradecemos al resto del equipo investigador que ha colaborado en el diseño del proyecto, en la recogida de los datos y en la valoración de los resultados: J. Barberà Viala, <span class="elsevierStyleSmallCaps">I</span>. Campama Tutusaus, S. Cañadas Crespo, M. d’Lacoste Farré, L. Gardeñes Moron, P. Guirado Vila, M.A. Herrero Rabella, A. Izquierdo Martinez, <span class="elsevierStyleSmallCaps">V</span>. Lagares Sevilla, A. Martinez Gomez, C. Moliner Molins, S. Olasolo Ausio, M. Pérez Gañán, M. Prats Guardiola, E. Quesada Suarez, A. Rascon Garcia, M. Regí Bosque, M. Retana Puigmartí, B. Robles Olmo, E. Rodero Perez, C. Rubio Ripolles, M. Sans Rubio, M. Solà Gonfaus y M. Tramunt Mestre.</p>" "vista" => "all" ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/02126567/0000004900000006/v1_201706110122/S0212656716305625/v1_201706110122/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "14695" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Originales" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/02126567/0000004900000006/v1_201706110122/S0212656716305625/v1_201706110122/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0212656716305625?idApp=UINPBA00004N" ]
año/Mes | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 Octubre | 43 | 1 | 44 |
2024 Septiembre | 125 | 10 | 135 |
2024 Agosto | 75 | 9 | 84 |
2024 Julio | 81 | 4 | 85 |
2024 Junio | 75 | 6 | 81 |
2024 Mayo | 81 | 6 | 87 |
2024 Abril | 101 | 13 | 114 |
2024 Marzo | 122 | 9 | 131 |
2024 Febrero | 128 | 8 | 136 |
2024 Enero | 144 | 10 | 154 |
2023 Diciembre | 121 | 9 | 130 |
2023 Noviembre | 185 | 15 | 200 |
2023 Octubre | 173 | 17 | 190 |
2023 Septiembre | 85 | 5 | 90 |
2023 Agosto | 58 | 5 | 63 |
2023 Julio | 66 | 4 | 70 |
2023 Junio | 98 | 5 | 103 |
2023 Mayo | 94 | 3 | 97 |
2023 Abril | 69 | 9 | 78 |
2023 Marzo | 64 | 4 | 68 |
2023 Febrero | 95 | 15 | 110 |
2023 Enero | 75 | 3 | 78 |
2022 Diciembre | 85 | 10 | 95 |
2022 Noviembre | 88 | 11 | 99 |
2022 Octubre | 97 | 16 | 113 |
2022 Septiembre | 95 | 19 | 114 |
2022 Agosto | 80 | 13 | 93 |
2022 Julio | 79 | 17 | 96 |
2022 Junio | 102 | 11 | 113 |
2022 Mayo | 115 | 20 | 135 |
2022 Abril | 151 | 11 | 162 |
2022 Marzo | 283 | 18 | 301 |
2022 Febrero | 271 | 10 | 281 |
2022 Enero | 198 | 11 | 209 |
2021 Diciembre | 124 | 21 | 145 |
2021 Noviembre | 138 | 18 | 156 |
2021 Octubre | 86 | 18 | 104 |
2021 Septiembre | 74 | 17 | 91 |
2021 Agosto | 74 | 16 | 90 |
2021 Julio | 53 | 18 | 71 |
2021 Junio | 64 | 13 | 77 |
2021 Mayo | 100 | 22 | 122 |
2021 Abril | 238 | 28 | 266 |
2021 Marzo | 125 | 12 | 137 |
2021 Febrero | 91 | 21 | 112 |
2021 Enero | 82 | 21 | 103 |
2020 Diciembre | 103 | 31 | 134 |
2020 Noviembre | 84 | 16 | 100 |
2020 Octubre | 66 | 13 | 79 |
2020 Septiembre | 80 | 18 | 98 |
2020 Agosto | 67 | 13 | 80 |
2020 Julio | 48 | 21 | 69 |
2020 Junio | 80 | 23 | 103 |
2020 Mayo | 82 | 19 | 101 |
2020 Abril | 69 | 9 | 78 |
2020 Marzo | 59 | 5 | 64 |
2020 Febrero | 61 | 14 | 75 |
2020 Enero | 67 | 13 | 80 |
2019 Diciembre | 96 | 14 | 110 |
2019 Noviembre | 76 | 15 | 91 |
2019 Octubre | 113 | 19 | 132 |
2019 Septiembre | 121 | 14 | 135 |
2019 Agosto | 79 | 11 | 90 |
2019 Julio | 83 | 17 | 100 |
2019 Junio | 114 | 21 | 135 |
2019 Mayo | 301 | 30 | 331 |
2019 Abril | 156 | 26 | 182 |
2019 Marzo | 54 | 14 | 68 |
2019 Febrero | 44 | 15 | 59 |
2019 Enero | 47 | 15 | 62 |
2018 Diciembre | 37 | 24 | 61 |
2018 Noviembre | 62 | 16 | 78 |
2018 Octubre | 68 | 15 | 83 |
2018 Septiembre | 56 | 9 | 65 |
2018 Agosto | 28 | 5 | 33 |
2018 Julio | 24 | 3 | 27 |
2018 Junio | 35 | 2 | 37 |
2018 Mayo | 44 | 4 | 48 |
2018 Abril | 34 | 3 | 37 |
2018 Marzo | 48 | 2 | 50 |
2018 Febrero | 34 | 3 | 37 |
2018 Enero | 37 | 2 | 39 |
2017 Diciembre | 47 | 11 | 58 |
2017 Noviembre | 58 | 5 | 63 |
2017 Octubre | 57 | 10 | 67 |
2017 Septiembre | 70 | 10 | 80 |
2017 Agosto | 60 | 7 | 67 |
2017 Julio | 507 | 16 | 523 |
2017 Junio | 799 | 39 | 838 |
2017 Mayo | 1 | 10 | 11 |
2017 Abril | 2 | 20 | 22 |