se ha leído el artículo
array:23 [ "pii" => "S0212656717300240" "issn" => "02126567" "doi" => "10.1016/j.aprim.2017.01.012" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2017-11-01" "aid" => "1436" "copyright" => "Elsevier España, S.L.U.. Todos los derechos reservados" "copyrightAnyo" => "2017" "documento" => "simple-article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "cor" "cita" => "Aten Primaria. 2017;49:562-3" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 1145 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 51 "HTML" => 857 "PDF" => 237 ] ] "itemAnterior" => array:19 [ "pii" => "S0212656716304528" "issn" => "02126567" "doi" => "10.1016/j.aprim.2016.11.017" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2017-11-01" "aid" => "1435" "copyright" => "Elsevier España, S.L.U." "documento" => "simple-article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "cor" "cita" => "Aten Primaria. 2017;49:561-2" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 1722 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 70 "HTML" => 1251 "PDF" => 401 ] ] "es" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Editor</span>" "titulo" => "Estandarización ortográfica" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "561" "paginaFinal" => "562" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Ortographic standarization" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Hugo González Aguilar" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Hugo" "apellidos" => "González Aguilar" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0212656716304528?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/02126567/0000004900000009/v1_201711010102/S0212656716304528/v1_201711010102/es/main.assets" ] "es" => array:12 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Editor</span>" "titulo" => "Protagonismo de genotipos del VPH en una población sometida a cribado organizado" "tieneTextoCompleto" => true "saludo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Sr. Editor:</span>" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "562" "paginaFinal" => "563" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Sara García Villanueva, Marta Domínguez-Gil González, Jorge Gayete Martínez, José María Eiros Bouza" "autores" => array:4 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "Sara" "apellidos" => "García Villanueva" "email" => array:1 [ 0 => "sagarvi87@hotmail.com" ] "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 1 => array:3 [ "nombre" => "Marta" "apellidos" => "Domínguez-Gil González" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] 2 => array:3 [ "nombre" => "Jorge" "apellidos" => "Gayete Martínez" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 3 => array:3 [ "nombre" => "José María" "apellidos" => "Eiros Bouza" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:2 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "Servicio de Microbiología, Hospital Universitario Río Hortega, Valladolid, España" "etiqueta" => "a" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "Servicio de Ginecología, Hospital Universitario Río Hortega, Valladolid, España" "etiqueta" => "b" "identificador" => "aff0010" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondencia." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Protagonism of HPV genotypes in a population subject to organized screening" ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Existen contribuciones recientes que estiman que 7 de cada 10 mujeres en España se les ha efectuado un examen de cribado frente al papilomavirus humano (VHP) en el último quinquenio<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>. Es destacable la discordancia de hallazgos en cuanto a la preponderancia de genotipos documentados en las mismas. Por ello queremos aportar nuestros hallazgos derivados de la valoración de 190.203 muestras de frotis de cérvix. Estas correspondían a mujeres que participaron en el Programa de Prevención y Detección Precoz de Cáncer de Cuello uterino en Castilla y León, en el periodo comprendido entre el 1 de enero de 2012 y el 31 de diciembre de 2014. Los datos fueron facilitados por la Dirección General de Salud Pública de la Consejería de Sanidad de la Junta de Castilla y León, quien abriendo una vía administrativa procedió a la cesión de los datos procedentes del fichero denominado «Programa de prevención de cánceres e infecciones ginecológicas», pertenecientes al Servicio de Promoción de la Salud de la Junta de Castilla y León.</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los resultados obtenidos mostraron en primer término que el genotipo 53, fue el más frecuente en el programa, del cual se han detectado 1.548 muestras positivas, el 1,3% del total de determinaciones y el 13,2% de entre las muestras VPH positivas. En segundo lugar se encontró el genotipo 16, hallado en 1.497 muestras del programa de cribado, que representa el 12,8% de las muestras con VPH positivo.</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los genotipos 16 y 18 se encuentran presentes en el 1,5% de las determinaciones, estando en orden de frecuencia el 19.° el genotipo 18, detectado en 363 muestras y representando el 0,3% del total de las muestras y el 3,2% de las muestras VPH positivas.</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Tas la lectura de los diferentes trabajos publicados por Bosch et al.<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">2,3</span></a>, Oncíns Torres et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a> o de Sanjosé et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0060"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>, en los que exponen que el genotipo más frecuentemente detectado en las muestras de frotis de cérvix de las mujeres es el genotipo 16, y el genotipo 18 en segundo lugar, hemos verificado el contraste de los resultados obtenidos con nuestro estudio, el cual realizamos con el fin de conocer la prevalencia del VPH en las mujeres de un programa de salud poblacional.</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En nuestro medio existen series pioneras de nuestro propio grupo<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">6</span></a> y otro estudio de Gómez-Román et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0070"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>, que sí sitúan al genotipo 53 el segundo en frecuencia, persistiendo el genotipo 16 en primer lugar.</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Por lo que se abre una nueva línea para investigaciones futuras, y para el desarrollo de vacunas que puedan incluir los genotipos más prevalentes en España. Ya que la última vacuna desarrollada frente al VPH, que incluye 9 genotipos, no ha introducido el genotipo de alto riesgo de transformación celular más frecuente en la nuestra comunidad autónoma, el genotipo 53.</p></span>" "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:7 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0040" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "cambios en el cribado de cáncer de cuello uterino" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "S. De Sanjosé" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.aprim.2016.10.001" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Atención Primaria" "fecha" => "2016" "volumen" => "48" "paginaInicial" => "563" "paginaFinal" => "564" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27823635" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0045" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Reframing cervical cancer prevention. Expanding the field towards prevention: Of human papillomavirus infections and related diseases" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "F.X. Bosch" 1 => "V. Tsu" 2 => "A. Vorsters" 3 => "P. van Damme" 4 => "A.M. Kane" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.vaccine.2012.05.090" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Vaccine" "fecha" => "2012" "volumen" => "30" "numero" => "Suppl. 5" "paginaInicial" => "F1" "paginaFinal" => "F11" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23199951" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0050" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Comprehensive control of human papillomavirus infections and related diseases" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "F.X. Bosch" 1 => "T.R. Broker" 2 => "D. Forman" 3 => "A. Moscicki" 4 => "M.L. Gillison" 5 => "J. Doorbar" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.vaccine.2013.10.001" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Vaccine" "fecha" => "2013" "volumen" => "31" "numero" => "Suppl 5" "paginaInicial" => "F1" "paginaFinal" => "F31" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24331745" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0055" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Evaluation of a new cervical cancer screening protocol with pap and human papillomavirus tests" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "R. Oncíns Torres" 1 => "M.T. Aragón Sanz" 2 => "M.D. Comes García" 3 => "V. Vallés Gallego" 4 => "A. Cortés Ramas" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Prog Obstet Ginecol" "fecha" => "2014" "volumen" => "57" "paginaInicial" => "14" "paginaFinal" => "19" ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0060" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Worldwide prevalence and genotype distribution of cervical human papillomavirus DNA in women with normal cytology: A meta-analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "S. De Sanjosé" 1 => "M. Díaz" 2 => "X. Castellsague" 3 => "G. Clifford" 4 => "L. Bruni" 5 => "N. Muñoz" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/S1473-3099(07)70158-5" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Lancet Infect Dis" "fecha" => "2007" "volumen" => "7" "paginaInicial" => "453" "paginaFinal" => "459" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17597569" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0065" "etiqueta" => "6" "referencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "comentario" => "Tesis doctoral" "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Diagnóstico de la infección por papiloma virus humano mediante métodos de biología molecular" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "M. Domínguez-Gil" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Libro" => array:2 [ "fecha" => "2008" "editorial" => "Universidad de Valladolid" ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0070" "etiqueta" => "7" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "A type-specific study of human papillomavirus prevalence in cervicovaginal samples in three different Spanish regions" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "J.J.E.C. Gómez-Román" 1 => "S. Salas" 2 => "M.A. González-Morán" 3 => "B. Pérez-Mies" 4 => "I. García-Higuera" 5 => "M. Nicolás Martínez" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/j.1600-0463.2008.00009.x" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "APMIS" "fecha" => "2009" "volumen" => "117" "paginaInicial" => "22" "paginaFinal" => "27" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19161533" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/02126567/0000004900000009/v1_201711010102/S0212656717300240/v1_201711010102/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "37603" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Cartas al editor" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/02126567/0000004900000009/v1_201711010102/S0212656717300240/v1_201711010102/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0212656717300240?idApp=UINPBA00004N" ]
año/Mes | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 Octubre | 3 | 0 | 3 |
2024 Septiembre | 11 | 3 | 14 |
2024 Agosto | 12 | 3 | 15 |
2024 Julio | 19 | 7 | 26 |
2024 Junio | 17 | 7 | 24 |
2024 Mayo | 9 | 4 | 13 |
2024 Abril | 18 | 3 | 21 |
2024 Marzo | 30 | 6 | 36 |
2024 Febrero | 26 | 8 | 34 |
2024 Enero | 22 | 8 | 30 |
2023 Diciembre | 34 | 8 | 42 |
2023 Noviembre | 22 | 4 | 26 |
2023 Octubre | 26 | 10 | 36 |
2023 Septiembre | 22 | 1 | 23 |
2023 Agosto | 7 | 2 | 9 |
2023 Julio | 13 | 7 | 20 |
2023 Junio | 19 | 3 | 22 |
2023 Mayo | 17 | 4 | 21 |
2023 Abril | 12 | 7 | 19 |
2023 Marzo | 16 | 2 | 18 |
2023 Febrero | 16 | 5 | 21 |
2023 Enero | 17 | 9 | 26 |
2022 Diciembre | 31 | 10 | 41 |
2022 Noviembre | 51 | 13 | 64 |
2022 Octubre | 74 | 9 | 83 |
2022 Septiembre | 45 | 11 | 56 |
2022 Agosto | 63 | 7 | 70 |
2022 Julio | 67 | 10 | 77 |
2022 Junio | 28 | 10 | 38 |
2022 Mayo | 44 | 10 | 54 |
2022 Abril | 66 | 15 | 81 |
2022 Marzo | 84 | 11 | 95 |
2022 Febrero | 57 | 5 | 62 |
2022 Enero | 41 | 9 | 50 |
2021 Diciembre | 47 | 8 | 55 |
2021 Noviembre | 38 | 5 | 43 |
2021 Octubre | 18 | 7 | 25 |
2021 Septiembre | 23 | 11 | 34 |
2021 Agosto | 14 | 5 | 19 |
2021 Julio | 44 | 9 | 53 |
2021 Junio | 38 | 9 | 47 |
2021 Mayo | 20 | 6 | 26 |
2021 Abril | 31 | 17 | 48 |
2021 Marzo | 31 | 8 | 39 |
2021 Febrero | 32 | 8 | 40 |
2021 Enero | 31 | 16 | 47 |
2020 Diciembre | 30 | 9 | 39 |
2020 Noviembre | 25 | 9 | 34 |
2020 Octubre | 21 | 7 | 28 |
2020 Septiembre | 32 | 11 | 43 |
2020 Agosto | 24 | 7 | 31 |
2020 Julio | 19 | 8 | 27 |
2020 Junio | 18 | 13 | 31 |
2020 Mayo | 13 | 11 | 24 |
2020 Abril | 15 | 4 | 19 |
2020 Marzo | 21 | 5 | 26 |
2020 Febrero | 27 | 7 | 34 |
2020 Enero | 30 | 4 | 34 |
2019 Diciembre | 32 | 7 | 39 |
2019 Noviembre | 25 | 6 | 31 |
2019 Octubre | 19 | 3 | 22 |
2019 Septiembre | 12 | 2 | 14 |
2019 Agosto | 11 | 1 | 12 |
2019 Julio | 22 | 4 | 26 |
2019 Junio | 36 | 7 | 43 |
2019 Mayo | 99 | 13 | 112 |
2019 Abril | 50 | 13 | 63 |
2019 Marzo | 11 | 9 | 20 |
2019 Febrero | 20 | 8 | 28 |
2019 Enero | 14 | 7 | 21 |
2018 Diciembre | 9 | 5 | 14 |
2018 Noviembre | 12 | 5 | 17 |
2018 Octubre | 14 | 6 | 20 |
2018 Septiembre | 15 | 4 | 19 |
2018 Agosto | 9 | 4 | 13 |
2018 Julio | 8 | 5 | 13 |
2018 Junio | 18 | 4 | 22 |
2018 Mayo | 13 | 2 | 15 |
2018 Abril | 16 | 3 | 19 |
2018 Marzo | 20 | 1 | 21 |
2018 Febrero | 17 | 3 | 20 |
2018 Enero | 106 | 2 | 108 |
2017 Diciembre | 31 | 19 | 50 |
2017 Noviembre | 164 | 52 | 216 |
2017 Octubre | 3 | 6 | 9 |
2017 Septiembre | 2 | 4 | 6 |
2017 Agosto | 0 | 1 | 1 |
2017 Julio | 5 | 21 | 26 |