Dra. P. Revert Marrahí. Hospital General Universitario de Alicante. Secretaría de Endocrinología, 8.ª planta de Consultas Externas. Avda. Maestro Alonso, 109. 03010 Alicante. España.
se ha leído el artículo
array:23 [ "pii" => "S1575092208706430" "issn" => "15750922" "doi" => "10.1016/S1575-0922(08)70643-0" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2008-02-01" "aid" => "70643" "copyright" => "Sociedad Española de Endocrinología y Nutrición" "copyrightAnyo" => "2008" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "sco" "cita" => "Endocrinol Nutr. 2008;55:97-101" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 4905 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 11 "HTML" => 4123 "PDF" => 771 ] ] "itemSiguiente" => array:18 [ "pii" => "S1575092208706442" "issn" => "15750922" "doi" => "10.1016/S1575-0922(08)70644-2" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2008-02-01" "aid" => "70644" "copyright" => "Sociedad Española de Endocrinología y Nutrición" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "sco" "cita" => "Endocrinol Nutr. 2008;55:102-6" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 6327 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 12 "HTML" => 5469 "PDF" => 846 ] ] "es" => array:13 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Notas clínicas</span>" "titulo" => "Xantogranuloma de silla turca" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "102" "paginaFinal" => "106" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Sellar xanthogranuloma" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "f0005" "etiqueta" => "Fig. 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 1317 "Ancho" => 1984 "Tamanyo" => 316648 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="sp0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A: resonancia magnética craneal. Corte sagital. B: corte frontal.</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Isabel Pavón de Paz, David Peñalver Talavera, Juana Olivar Roldán, Juan Carlos Gómez-Angulo Giner, Carlos Santonja Garriga, Susana Monereo Megías" "autores" => array:6 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Isabel" "apellidos" => "Pavón de Paz" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "David" "apellidos" => "Peñalver Talavera" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Juana" "apellidos" => "Olivar Roldán" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Juan" "apellidos" => "Carlos Gómez-Angulo Giner" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "Carlos" "apellidos" => "Santonja Garriga" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Susana" "apellidos" => "Monereo Megías" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1575092208706442?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/15750922/0000005500000002/v1_201305082123/S1575092208706442/v1_201305082123/es/main.assets" ] "itemAnterior" => array:18 [ "pii" => "S1575092208706429" "issn" => "15750922" "doi" => "10.1016/S1575-0922(08)70642-9" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2008-02-01" "aid" => "70642" "copyright" => "Sociedad Española de Endocrinología y Nutrición" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Endocrinol Nutr. 2008;55:89-96" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 11015 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 20 "HTML" => 9657 "PDF" => 1338 ] ] "es" => array:11 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "El laboratorio clínico y las dislipemias" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "89" "paginaFinal" => "96" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "The clinical laboratory and dyslipidemia" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Jesús Méndez González, Jesús Martín Campos, Jordi Ordóñez Llanos" "autores" => array:3 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Jesús" "apellidos" => "Méndez González" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Jesús" "apellidos" => "Martín Campos" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Jordi" "apellidos" => "Ordóñez Llanos" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1575092208706429?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/15750922/0000005500000002/v1_201305082123/S1575092208706429/v1_201305082123/es/main.assets" ] "es" => array:19 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Notas clínicas</span>" "titulo" => "Hiperparatiroidismo primario por carcinoma de paratiroides asociado a tromboembolia pulmonar" "tieneTextoCompleto" => true "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "97" "paginaFinal" => "101" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Paula Revert Marrahí, Óscar Moreno Pérez, Silvia Aznar Rodríguez, Sandra Martínez Fuster, Alicia López Maciá, Evangelina Boix Carreño, Antonio Miguel Picó Alfonso" "autores" => array:7 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "Paula" "apellidos" => "Revert Marrahí" "email" => array:1 [ 0 => "paula.revert@hotmail.com" ] "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">†</span>" "identificador" => "cor1" ] ] ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Óscar" "apellidos" => "Moreno Pérez" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Silvia" "apellidos" => "Aznar Rodríguez" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Sandra" "apellidos" => "Martínez Fuster" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "Alicia" "apellidos" => "López Maciá" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Evangelina" "apellidos" => "Boix Carreño" ] 6 => array:2 [ "nombre" => "Antonio Miguel" "apellidos" => "Picó Alfonso" ] ] "afiliaciones" => array:1 [ 0 => array:1 [ "entidad" => "Sección de Endocrinología y Nutrición. Hospital General Universitario de Alicante. Alicante. España" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor1" "etiqueta" => "†" "correspondencia" => "Dra. P. Revert Marrahí. Hospital General Universitario de Alicante. Secretaría de Endocrinología, 8.ª planta de Consultas Externas. Avda. Maestro Alonso, 109. 03010 Alicante. España." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Primary hyperparathyroidism due to parathyroid carcinoma associated with pulmonary embolism" ] ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "f0005" "etiqueta" => "Fig. 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:2 [ 0 => array:1 [ "imagen" => "gr1.jpeg" ] 1 => array:1 [ "imagen" => "gr1a.jpeg" ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="sp0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A: ecografía cervical en la que se observa un nódulo no homogéneo y de patrón mixto de 2,6<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>×<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2,7<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm, con vaso central. B: gammagrafía paratiroidea con <span class="elsevierStyleSup">99m</span>Tc-MIBI, en la que se observa foco de hipercaptación en el polo inferior del lóbulo tiroideo derecho, persistente en ambas fases. C: estudio macroscópico de la tumoración, lobulada, de 3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm, rodeada de seudocápsula fibrosa, con invasión vascular. D: examen microscópico, con células en patrón trabecular, con mitosis y focos de necrosis.</p>" ] ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="s0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="st0005">INTRODUCCIÓN</span><p id="p0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El carcinoma de paratiroides (CP) es una causa rara de hiperparatiroidismo primario, con una incidencia<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0005"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>. Son tumores de crecimiento lento que tienden a recurrir localmente y se extienden por contigüidad a las estructuras cervicales. El tratamiento inicial de elección es quirúrgico y el estudio anatomopatológico permite realizar un diagnóstico de certeza<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0010"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>. Su diagnóstico diferencial con adenoma antes de la intervención quirúrgica es difícil, aunque algunos hallazgos como síntomas clínicos marcados, concentraciones muy elevadas de paratirina (PTH) y la presencia de una masa cervical palpable pueden indicar una lesión maligna<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0015"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>.</p><p id="p0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se describe el caso de un paciente que ingresó en nuestro hospital por tromboembolia pulmonar (TEP) y en el que posteriormente se detectaron elevadas concentraciones séricas de calcio y PTH junto con un nódulo cervical palpable. Éste es un caso de especial interés, dada la baja frecuencia de carcinoma de paratiroides, que además se diagnosticó en un paciente de edad avanzada y de forma casual ante la presentación de tromboembolia pulmonar.</p></span><span id="s0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="st0010">CASO CLÍNICO</span><p id="p0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Varón de 77 años que consultó por un cuadro de disnea y dolor torácico pleurítico compatible con TEP secundario a una trombosis venosa profunda en la extremidad inferior izquierda. En el estudio inicial se detectó hipercalcemia, motivo por el que se consultó con nuestro servicio. Entre los antecedentes personales del paciente, destacaban un adenocarcinoma de próstata en remisión, tratado con radioterapia (RT) y hormonoterapia 2 años antes, TEP durante la RT, aneurisma de aorta abdominal intervenido quirúrgicamente <span class="elsevierStyleItalic">(bypass</span> aortobiilíaco) y la existencia de hipertensión arterial en tratamiento farmacológico e insuficiencia renal crónica leve. La anamnesis dirigida ante la sospecha de hiperparatiroidismo primario (HP) reveló un cuadro de un año de evolución de poliuria, polidipsia, astenia, dispepsia y estreñimiento. Asimismo el paciente había presentado un cólico nefrítico 10 meses antes del presente ingreso. En la exploración cervical destacó un nódulo de 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm en la región infrahioidea derecha, no adherida a planos profundos. Los hallazgos analíticos iniciales se muestran en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#t0005">tabla <span class="elsevierStyleBold">1</span></a>.</p><elsevierMultimedia ident="t0005"></elsevierMultimedia><p id="p0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se instauró tratamiento con hidratación y bisfosfonatos (pamidronato en dosis única de 0,3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/kg) y se completó el estudio de HP. La ecografía cervical objetivó un nódulo no homogéneo y de patrón mixto de 2,6<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>×<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2,7<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm, con vaso central sospechoso de malignidad en relación con la glándula paratiroides inferior derecha (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#f0005">fig. 1A</a>). En la ecografía abdominal no se apreciaron datos de nefrocalcinosis. La gammagrafía cervical con <span class="elsevierStyleSup">99m</span>Tc-MIBI confirmó un foco de hipercaptación correspondiente a acumulación del radiotrazador en el polo inferior del lóbulo tiroideo derecho, persistente en ambas fases de la exploración y compatible con un adenoma paratiroideo (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#f0005">fig. 1B</a>). La densitometría ósea lumbar fue normal para la edad y el sexo del paciente (T<span class="elsevierStyleItalic">-score</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>−<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,7; <span class="elsevierStyleItalic">Z-score</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>−<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,6).</p><elsevierMultimedia ident="f0005"></elsevierMultimedia><p id="p0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Tras 14 días de tratamiento médico, y con concentraciones de calcio sérico de 12,3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl, fue sometido a intervención quirúrgica. Los hallazgos intraoperatorios mostraban un nódulo grande, de aproximadamente 3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm, duro, con superficie multinodular, que englobaba una estructura de aspecto glandular en su interior. Durante el acto quirúrgico se realizó exéresis del nódulo junto con el tejido tiroideo adyacente adherido por un extremo. No se apreciaron adenopatías macroscópicamente.</p><p id="p0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El estudio macroscópico de la pieza quirúrgica apreció una tumoración de 3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm, con una seudocápsula fibrosa y gran invasión vascular (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#f0005">fig. 1C</a>). El estudio histológico mostró una lesión constituida por células oncocíticas con patrón trabecular, que presentaban núcleos grandes con nucléolos prominentes y frecuentes mitosis junto con algunas atipias y focos de necrosis (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#f0005">fig. 1D</a>). La lesión estaba parcialmente delimitada por una seudocápsula fibrosa que en algunas áreas infiltraba la grasa periglandular. Presentaba, además, gran invasión venosa. Estos hallazgos fueron compatibles con el diagnóstico de CP.</p><p id="p0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Durante el postoperatorio el paciente presentó una rápida reducción de las concentraciones séricas de calcio y PTH, sin hipocalcemia. No precisó suplementos de calcio ni de vitamina D. En el seguimiento posterior, a los 3, 6, 9 y 12 meses, el paciente presentó normocalcemia y permaneció libre de enfermedad, sin signos clínicos, bioquímicos y radiológicos de recurrencia. En el momento actual presenta un hiperparatiroidismo secundario leve debido a insuficiencia renal crónica. Los parámetros analíticos tras 1 año de seguimiento se muestran en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#t0005">tabla 1</a>. En un estudio ecográfico cervical de control, no se objetivaron adenopatías significativas ni otras lesiones que indicaran recidiva.</p></span><span id="s0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="st0015">DISCUSIÓN</span><p id="p0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El CP es una enfermedad poco frecuente que se presenta en un 0,5-5% de los casos de hiperparatiroidismo primario, y su incidencia en Europa es<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0005"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>. A diferencia de los tumores benignos, no muestra predilección por el sexo femenino y aparece a una edad más temprana (en la quinta década de la vida)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0010"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>.</p><p id="p0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La etiología exacta del cáncer de paratiroides es desconocida. Se han descrito múltiples factores predisponentes, aunque ninguno ha sido confirmado. Entre ellos figuran el antecedente de irradiación cervical, cuya asociación es débil, el hiperparatiroidismo familiar autosómico dominante y el síndrome HPT-JT <span class="elsevierStyleItalic">(hereditary hyperparathyroidism-jaw tumor syndrome)</span> que se caracteriza por la agregación de tumores paratiroideos y tumores óseos mandibulares<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0020"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>. Con respecto a la patogenia molecular, hay evidencia creciente de la implicación tanto de oncogenes como de genes supresores de tumor en el desarrollo de neoplasias paratiroideas. Uno de ellos es el gen del retinoblastoma en el cromosoma 13, que codifica una proteína con actividad supresora tumoral<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0025"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>. Diversos estudios muestran que la inactivación adquirida de este gen por deleción en un alelo contribuye al desarrollo del carcinoma. Otros genes implicados han sido el <span class="elsevierStyleItalic">p53</span> (gen supresor tumoral) y el <span class="elsevierStyleItalic">PRAD1</span> (cuya mutación se asocia a sobreexpresión de la proteína ciclina D1, hecho frecuente en el CP). Asimismo, se ha descrito mutaciones en el gen <span class="elsevierStyleItalic">HRPT2</span> (un gen supresor de tumor localizado en el cromosoma 1) en el carcinoma de paratiroides esporádico, en el hiperparatiroidismo familiar aislado y en el síndrome HPT-JT<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0030"><span class="elsevierStyleSup">6</span></a>.</p><p id="p0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las manifestaciones clínicas se deben principalmente a la secreción excesiva de PTH por el tumor funcionante más que a la infiltración de órganos por la masa tumoral, y por ello los signos y síntomas de hipercalcemia dominan el cuadro clínico. Pese al solapamiento de las características clínicas entre el hiperparatiroidismo primario benigno y el carcinoma de paratiroides, algunos hallazgos en su presentación podrían indicar una etiología maligna del proceso (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#t0010">tabla 2</a>)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0015"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>. En el caso de nuestro paciente, los datos previos a la intervención quirúrgica eran sospechosos de malignidad, ya que presentaba un cuadro marcado de hipercalcemia, una masa cervical palpable y una ecografía compatible. La existencia de una masa cervical palpable ocurre entre el 30 y el 76% de los CP y ocasionalmente se puede observar parálisis del nervio laríngeo recurrente ipsolateral.</p><elsevierMultimedia ident="t0010"></elsevierMultimedia><p id="p0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En cuanto al estudio histológico, macroscópicamente los CP son tumores irregulares, lobulados, blancogrisáceos, de consistencia firme y duros. Son grandes,</p><p id="p0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall">generalmente de más de 3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm de diámetro<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0035"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>. En un 50% de los casos están rodeados de una cápsula blanco-grisácea, fibrosa y densa que se adhiere a los tejidos adyacentes. Aunque no hay una histopatología patognomónica de CP, Shantz et al<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0040"><span class="elsevierStyleSup">8</span></a> establecieron unos criterios por los que se debería sospechar malignidad de una lesión paratiroidea: organización celular en capas separadas por una trabécula fibrosa densa, invasión capsular o vascular y figuras mitóticas en las células tumorales parenquimatosas.</p><p id="p0065" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El diagnóstico preoperatorio de carcinoma de paratiroides es extremadamente difícil y está basado principalmente en la tríada clínica, bioquímica y radiológica. El hiperparatiroidismo primario clínico junto con una masa cervical palpable y/o parálisis del nervio laríngeo recurrente indica malignidad<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0015"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>. El estudio citológico mediante aspiración con aguja fina no se recomienda, puesto que no proporciona un diagnóstico de certeza y la técnica aumenta el riesgo de diseminación tumoral<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bb0045"><span class="elsevierStyleSup">9,10</span></a>. Las técnicas de imagen (ultrasonografía, tomografía computarizada, resonancia magnética y gammagrafía) no son diagnósticas, pero permiten determinar el tamaño y la localización de las lesiones y son de utilidad para planificar una resección curativa<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bb0055"><span class="elsevierStyleSup">11,12</span></a><span class="elsevierStyleSup">.</span></p><p id="p0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El tratamiento de elección del CP es quirúrgico, tanto para el tumor inicial como en el caso de recurrencias o metástasis a distancia<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bb0010"><span class="elsevierStyleSup">2,13,14</span></a>. Los pacientes en los que se sospecha CP antes de la intervención deben ser sometidos a exploración de las 4 glándulas y resección en bloque de la glándula paratiroidea afecta junto con el lóbulo tiroideo ipsolateral<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0075"><span class="elsevierStyleSup">15</span></a>. Técnicas más radicales no mejoran la supervivencia y se asocian con aumento del número de complicaciones postoperatorias. Si en la exploración cervical inicial se aprecia afección ganglionar, debe realizarse disección cervical radical<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0080"><span class="elsevierStyleSup">16</span></a>. Es de especial importancia evitar la rotura de la cápsula tumoral para reducir el riesgo de diseminación. En nuestro caso, en el momento de la intervención se realizó una resección de la lesión junto con la cápsula íntegra y el tejido tiroideo adyacente. En cuanto al manejo del carcinoma diagnosticado en el postoperatorio precoz tras el estudio anatomopatológico, de acuerdo con Shane, si la histopatología del carcinoma indica agresividad tumoral con invasión vascular o capsular o el paciente permanece hipercalcémico, está indicada la reexploración cervical. En ausencia de estos criterios, se acepta el seguimiento de los enfermos con determinaciones periódicas de calcio sérico y PTH<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0015"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>. Tras la intervención quirúrgica, la complicación más frecuente, aunque habitualmente transitoria, es la hipocalcemia. Ésta aparece en un 40- 50% de los casos, y son más susceptibles los pacientes con hiperplasia que los que presentan nódulos únicos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0085"><span class="elsevierStyleSup">17</span></a>. En el caso descrito, el paciente no presentó hipocalcemia, posiblemente debido a varios factores: por un lado, la escasa afección ósea previa a la cirugía y, por otro, que tenía una lesión única y no una hiperplasia glandular. La rareza de este tipo de tumor no permite la realización de estudios prospectivos para examinar el efecto de la quimioterapia y/o la radioterapia, por lo que los datos al respecto se basan en los casos descritos. Aunque hay algunos casos publicados de pacientes con mejora de la supervivencia y reducción de la recurrencia tumoral con estos tratamientos, no hay evidencia suficiente para su indicación generalizada<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bb0010"><span class="elsevierStyleSup">2,3</span></a>.</p><p id="p0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Además del tratamiento quirúrgico, es necesario realizar un tratamiento médico dirigido al control de la hipercalcemia y sus síntomas. En la fase aguda se requiere restauración del volumen corporal con fluidoterapia intravenosa y forzar la calciuria con diuréticos de asa. En el manejo a largo plazo, los fármacos más efectivos son los bisfosfonatos, que interfieren en la reabsorción ósea mediada por osteoclastos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0015"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>. También se han utilizado otros fármacos como la mitramicina, el nitrato de galio, la calcitonina, la amifostina (WR- 2721) y los calciomiméticos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0090"><span class="elsevierStyleSup">18</span></a>.</p><p id="p0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En cuanto a la evolución natural del carcinoma de paratiroides, éste es un tumor de crecimiento lento, con escaso potencial maligno. Tiene tendencia a infiltrar estructuras adyacentes musculares, tiroides, nervio laríngeo recurrente, tráquea y esófago. Metastatiza por vía linfática y hemática, y las localizaciones más frecuentes son los ganglios cervicales (30%), los pulmones (10-40%) y el hígado (10%)<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bb0010"><span class="elsevierStyleSup">2</span>,<span class="elsevierStyleSup">3</span></a>.</p><p id="p0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El pronóstico es variable. Las tasas de recurrencias oscilan entre el 33 y el 78% y éstas se manifiestan a los 3–5 años tras el diagnóstico inicial<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0015"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>. Las tasas de supervivencia son del 85% a los 5 años y el 77% a los 10 años. Su morbimortalidad se afecta principalmente por la hipercalcemia y por la magnitud de la resección tumoral inicial<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0095"><span class="elsevierStyleSup">19</span></a>.</p><p id="p0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La concomitancia de un TEP masivo en nuestro paciente no hace más que confirmar la agresividad del carcinoma de paratiroides y ampliar el espectro de presentación de esta entidad. La hipercalcemia per se induce un estado de hipercoagulabilidad según estudios realizados en animales y se han descrito casos de trastornos trombóticos en relación con hiperparatiroidismo primario agudo<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bb0100"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a>. Además, la deshidratación y la hemoconcentración relacionadas con la hipercalcemia, el antecedente de radioterapia pelviana y la presencia de una neoplasia maligna condicionan estasis venosa y un estado procoagulante, mecanismos etiopatogénicos fundamentales para el desarrollo de una trombosis venosa profunda y secundariamente TEP<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bb0105"><span class="elsevierStyleSup">21,22</span></a>. Éste es un caso de especial interés, dada la baja frecuencia de CP, que además se diagnostica en un paciente de edad avanzada y de forma casual ante la presentación de un TEP.</p><p id="p0095" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El CP es, por tanto, una causa poco frecuente de hiperparatiroidismo primario. Es difícil de diferenciar de la afección benigna antes de la cirugía, dado que las manifestaciones clínicas de ambas entidades a menudo se superponen. No obstante, es de gran importancia que el CP sea considerado en el diagnóstico diferencial de la hipercalcemia dependiente de PTH, ya que la morbilidad y la mortalidad relacionadas con este diagnóstico son considerables y los resultados óptimos están relacionados con la resección tumoral completa en el momento de la intervención inicial.</p></span></span>" "textoCompletoSecciones" => array:1 [ "secciones" => array:6 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec135188" "titulo" => "Palabras clave" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec135187" "titulo" => "Key words" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "s0005" "titulo" => "INTRODUCCIÓN" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "s0010" "titulo" => "CASO CLÍNICO" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "s0015" "titulo" => "DISCUSIÓN" ] 5 => array:1 [ "titulo" => "Bibliografía" ] ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "fechaRecibido" => "2007-01-16" "fechaAceptado" => "2007-10-29" "PalabrasClave" => array:2 [ "es" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palabras clave" "identificador" => "xpalclavsec135188" "palabras" => array:3 [ 0 => "Carcinoma de paratiroides" 1 => "Hiperparatiroidismo primario" 2 => "Embolia pulmonar" ] ] ] "en" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Key words" "identificador" => "xpalclavsec135187" "palabras" => array:3 [ 0 => "Parathyroid carcinoma" 1 => "Primary hyperparathyroidism" 2 => "Pulmonary embolism" ] ] ] ] "tieneResumen" => true "resumen" => array:2 [ "es" => array:1 [ "resumen" => "<p id="sp0025" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">El carcinoma de paratiroides es una enfermedad poco frecuente que aparece en un 0,5-5% de los casos de hiperparatiroidismo primario. Se caracteriza por la combinación de intensos síntomas de hipercalcemia, muy elevadas concentraciones séricas de calcio y paratirina y masa cervical palpable. El diagnóstico de certeza se obtiene mediante el estudio histológico tras la cirugía. Presentamos a un paciente varón de 77 años de edad que ingresó en el hospital por tromboembolia pulmonar con hipercalcemia concomitante; inicialmente se etiquetó como hiperparatiroidismo primario, pero que presentaba las características clínicas atípicas descritas. Con la sospecha clínica de carcinoma de paratiroides, se realizó intervención quirúrgica y estudio anatomopatológico, que confirmó el diagnóstico de carcinoma paratiroideo.</p>" ] "en" => array:1 [ "resumen" => "<p id="sp0030" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Parathyroid carcinoma (PC) is an uncommon disease affecting 0.5-5% of all patients with primary hyperparathyroidism. PC is characterized by the association of severe symptoms of hypercalcemia, high serum calcium and parathyroid hormone (PTH) concentrations and a palpable neck mass. Definitive diagnosis can only be made by histological study after surgery. We report the case of a 77-year-old man admitted to our hospital due to pulmonary embolism and hypercalcemia. The patient was initially diagnosed with primary hyperparathyroidism, but displayed the atypical clinical features described above. Due to clinical suspicion of PC, a surgical procedure was carried out. Diagnosis of parathyroid carcinoma was confirmed by histopathologic study.</p>" ] ] "multimedia" => array:3 [ 0 => array:7 [ "identificador" => "f0005" "etiqueta" => "Fig. 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:2 [ 0 => array:1 [ "imagen" => "gr1.jpeg" ] 1 => array:1 [ "imagen" => "gr1a.jpeg" ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="sp0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A: ecografía cervical en la que se observa un nódulo no homogéneo y de patrón mixto de 2,6<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>×<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2,7<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm, con vaso central. B: gammagrafía paratiroidea con <span class="elsevierStyleSup">99m</span>Tc-MIBI, en la que se observa foco de hipercaptación en el polo inferior del lóbulo tiroideo derecho, persistente en ambas fases. C: estudio macroscópico de la tumoración, lobulada, de 3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm, rodeada de seudocápsula fibrosa, con invasión vascular. D: examen microscópico, con células en patrón trabecular, con mitosis y focos de necrosis.</p>" ] ] 1 => array:7 [ "identificador" => "t0005" "etiqueta" => "Tabla 1" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Pre operatorio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Postoperatorio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Seguimiento (1 año) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Calcio (mg/dl) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">14 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">9,9 (8,6-10,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Fósforo (mg/dl) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">3,6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2,9 (2,7-4,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Proteínas totales (g/dl) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">6,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">6,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">6,8 (6,6-8,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Fosfatasa alcalina (U/l) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">45 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">40 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">43 (40–129) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Creatinina (mg/dl) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2,33 (0,67-1,17) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Paratirina (pg/ml) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">367,5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">49,6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">94,9 (10–65) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Calciuria (mg/24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>h) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">615,6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="right" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">432 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">117,5 (100–320) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab241240.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="sp0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Hallazgos de laboratorio</p>" ] ] 2 => array:7 [ "identificador" => "t0010" "etiqueta" => "Tabla 2" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "tabla" => array:2 [ "leyenda" => "<p id="sp0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">HCG: gonadotropina coriónica humana.</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Hiperparatiroidismo primario benigno \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Carcinoma de paratiroides \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Sexo, mujeres:varones \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">3,5:1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1:1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Edad (años), media \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">55 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">48 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Asintomáticos al diagnóstico (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">> 80 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">< 5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Calcio sérico (mg/dl) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">< 1<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl por encima de normalidad \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">> 14 (3–4<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl por encima de normalidad) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Paratirina sérica (pg/ml) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Aumento moderado (×<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Aumento marcado (×<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>3-<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>×<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>10) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Masa cervical palpable \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Raro \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Común \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Afección renal (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">4-18 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">32-80 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Afección esquelética (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">< 5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">34-91 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Enfermedad concomitante renal y esquelética \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Raro \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Común \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Elevación fosfatasa alcalina sérica \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">+ \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">++ \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Subunidades alfa y beta de HCG \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Normales \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Elevadas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab241239.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="sp0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Hiperparatiroidismo primario benigno y carcinoma de paratiroides: características</p>" ] ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bs0005" "bibliografiaReferencia" => array:22 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bb0005" "etiqueta" => "1." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Parathyroid carcinoma: 50-year experience at The Cleveland Clinic Foundation" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "A.G. Hakaim" 1 => "C.B. Esselstyn Jr" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Cleve Clin J Med" "fecha" => "1993" "volumen" => "60" "paginaInicial" => "331" "paginaFinal" => "335" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8339458" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bb0010" "etiqueta" => "2." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Parathyroid carcinoma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "N. Rawat" 1 => "D. Khetan" 2 => "J.N. Baxter" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/bjs.5182" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Br J Surg" "fecha" => "2005" "volumen" => "92" "paginaInicial" => "1345" "paginaFinal" => "1353" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16237743" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bb0015" "etiqueta" => "3." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Clinical review 122: parathyroid carcinoma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "E. Shane" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1210/jcem.86.2.7207" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Clin Endocrinol Metab" "fecha" => "2001" "volumen" => "86" "paginaInicial" => "485" "paginaFinal" => "493" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11157996" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bb0020" "etiqueta" => "4." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Familial isolated hyperparathyroidism: a distinct genetic entity with an increased risk of parathyroid cancer" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "W.S. Wassif" 1 => "C.F. Moniz" 2 => "E. Friedman" 3 => "S. Wong" 4 => "G. Weber" 5 => "M. Nordenskjold" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Clin Endocrinol Metab" "fecha" => "1993" "volumen" => "77" "paginaInicial" => "1485" "paginaFinal" => "1489" ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bb0025" "etiqueta" => "5." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Loss of the retinoblastoma tumor-suppressor gene in parathyroid carcinoma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "V.L. Cryns" 1 => "A. Thor" 2 => "H.J. Xu" 3 => "S.X. Hu" 4 => "M.E. Wierman" 5 => "A.L. Vickery Jr" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJM199403173301105" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "1994" "volumen" => "330" "paginaInicial" => "757" "paginaFinal" => "761" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7906387" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bb0030" "etiqueta" => "6." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Familial isolated hyperparathyroidism is rarely caused by germline mutation in HRPT2, the gene for the hyperparathyroidism-jaw tumor syndrome" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "W.F. Simonds" 1 => "C.M. Robbins" 2 => "S.K. Agarwal" 3 => "G.N. Hendy" 4 => "J.D. Carpten" 5 => "S.J. Marx" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1210/jc.2003-030675" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Clin Endocrinol Metab" "fecha" => "2004" "volumen" => "89" "paginaInicial" => "96" "paginaFinal" => "102" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14715834" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bb0035" "etiqueta" => "7." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Parathyroid cancer: biology and management" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "J.B. Koea" 1 => "J.H. Shaw" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Surg Oncol" "fecha" => "1999" "volumen" => "8" "paginaInicial" => "155" "paginaFinal" => "165" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11113666" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bb0040" "etiqueta" => "8." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Parathyroid carcinoma: a study of 70 cases" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "A. Schantz" 1 => "B. Castleman" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Cancer" "fecha" => "1973" "volumen" => "31" "paginaInicial" => "600" "paginaFinal" => "605" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/4693587" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bb0045" "etiqueta" => "9." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The management of parathyroid carcinoma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "S.D. Thompson" 1 => "A.J.N. Prichard" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg" "fecha" => "2004" "volumen" => "12" "paginaInicial" => "93" "paginaFinal" => "97" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15167044" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bb0050" "etiqueta" => "10." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Cutaneous spreading of parathyroid carcinoma after fine needle aspiration cytology" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "C. Spinelli" 1 => "A.G. Bonadio" 2 => "P. Berti" 3 => "G. Materazzi" 4 => "P. Miccoli" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/BF03343718" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "J Endocrinol Invest" "fecha" => "2000" "volumen" => "23" "paginaInicial" => "255" "paginaFinal" => "257" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10853713" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S1470204505703909" "estado" => "S300" "issn" => "14702045" ] ] ] ] ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bb0055" "etiqueta" => "11." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Role of Tc-99m sestamibi scintigraphy in the diagnosis and surgical decision-making process in primaty hyperparathyroid disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "M. Castellani" 1 => "E. Reschini" 2 => "V. Longari" 3 => "A. Paracchi" 4 => "S. Corbetta" 5 => "G. Marotta" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Clin Nucl Med" "fecha" => "2001" "volumen" => "26" "paginaInicial" => "139" "paginaFinal" => "144" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11201472" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bb0060" "etiqueta" => "12." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The thyroid and parathyroid glands. CT and MR imaging and correlation with pathology and clinical findings" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "A.L. Weber" 1 => "G. Randolph" 2 => "F.G. Aksoy" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Radiol Clin North Am" "fecha" => "2000" "volumen" => "38" "paginaInicial" => "1105" "paginaFinal" => "1129" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11054972" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bb0065" "etiqueta" => "13." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Surgical treatment of parathyroid carcinoma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "T. Hoelting" 1 => "T. Weber" 2 => "J. Werner" 3 => "C. Herfarth" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Oncol Rep" "fecha" => "2001" "volumen" => "8" "paginaInicial" => "931" "paginaFinal" => "934" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11410812" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bb0070" "etiqueta" => "14." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Parathyroid carcinoma: diagnosis and management" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "J.J. Sheehan" 1 => "A.D. Hill" 2 => "M.F. Walsh" 3 => "T.B. Crotty" 4 => "E.W. McDermott" 5 => "N.J. O’Higgings" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur J Surg Oncol" "fecha" => "2001" "volumen" => "27" "paginaInicial" => "321" "paginaFinal" => "324" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11393187" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bb0075" "etiqueta" => "15." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Parathyroid adenoma, hyperplasia, and carcinoma: localization, technical details of primary neck exploration, and treatment of hypercalcemic crisis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "E. Kebebew" 1 => "O.H. Clark" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Surg Oncol Clin North Am" "fecha" => "1998" "volumen" => "7" "paginaInicial" => "721" "paginaFinal" => "748" ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bb0080" "etiqueta" => "16." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Parathyroid carcinoma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "E. Kebebew" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Curr Treat Options Oncol" "fecha" => "2001" "volumen" => "2" "paginaInicial" => "347" "paginaFinal" => "354" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12057115" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bb0085" "etiqueta" => "17." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Post-parathyroidectomy hypocalcemia: incidence, risk factors, and management" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "E.A. Mittendorf" 1 => "J.I. Merlino" 2 => "C.R. McHenry" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am Surg" "fecha" => "2004" "volumen" => "70" "paginaInicial" => "114" "paginaFinal" => "119" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15011912" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bb0090" "etiqueta" => "18." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Treatment of hypercalcaemia secondary to parathyroid carcinoma with a novel calcimimetic agent" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "M.T. Collins" 1 => "M.C. Skarulis" 2 => "J.P. Bilezikian" 3 => "S.J. Silverberg" 4 => "A.M. Spiegel" 5 => "S.J. Marx" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1210/jcem.83.4.4726" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Clin Endocrinol Metab" "fecha" => "1998" "volumen" => "83" "paginaInicial" => "1083" "paginaFinal" => "1088" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9543122" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 18 => array:3 [ "identificador" => "bb0095" "etiqueta" => "19." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Parathyroid carcinoma: evaluation and interdisciplinary management" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "G.L. Clayman" 1 => "H.E. Gonzalez" 2 => "A. El-Naggar" 3 => "R. Vassilopolou-Sellin" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/cncr.20089" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Cancer" "fecha" => "2004" "volumen" => "100" "paginaInicial" => "900" "paginaFinal" => "905" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14983483" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 19 => array:3 [ "identificador" => "bb0100" "etiqueta" => "20." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Renal vein thrombosis in acute hyperparathyroidism" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "A. Pringle" 1 => "E.K. Smith" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "BMJ" "fecha" => "1964" "volumen" => "2" "paginaInicial" => "675" "paginaFinal" => "676" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/497796" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 20 => array:3 [ "identificador" => "bb0105" "etiqueta" => "21." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Venous thromboembolism" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "A.D. Blann" 1 => "G.Y. Lip" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1136/bmj.332.7535.215" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "BMJ" "fecha" => "2006" "volumen" => "332" "paginaInicial" => "215" "paginaFinal" => "219" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16439400" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 21 => array:3 [ "identificador" => "bb0110" "etiqueta" => "22." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Deep venous thrombosis. Hematology" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "J.A. López" 1 => "C. Kearon" 2 => "A.Y. Lee" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:4 [ "tituloSerie" => "Am Soc Hematol Educ Program" "fecha" => "2004" "paginaInicial" => "439" "paginaFinal" => "456" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/15750922/0000005500000002/v1_201305082123/S1575092208706430/v1_201305082123/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "8614" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Notas clínicas" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/15750922/0000005500000002/v1_201305082123/S1575092208706430/v1_201305082123/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1575092208706430?idApp=UINPBA00004N" ]
año/Mes | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 Octubre | 53 | 9 | 62 |
2024 Septiembre | 79 | 14 | 93 |
2024 Agosto | 56 | 9 | 65 |
2024 Julio | 69 | 4 | 73 |
2024 Junio | 112 | 1 | 113 |
2024 Mayo | 84 | 3 | 87 |
2024 Abril | 71 | 7 | 78 |
2024 Marzo | 52 | 5 | 57 |
2024 Febrero | 73 | 13 | 86 |
2024 Enero | 108 | 5 | 113 |
2023 Diciembre | 89 | 8 | 97 |
2023 Noviembre | 164 | 7 | 171 |
2023 Octubre | 139 | 13 | 152 |
2023 Septiembre | 64 | 2 | 66 |
2023 Agosto | 64 | 5 | 69 |
2023 Julio | 71 | 6 | 77 |
2023 Junio | 79 | 12 | 91 |
2023 Mayo | 102 | 3 | 105 |
2023 Abril | 76 | 6 | 82 |
2023 Marzo | 75 | 14 | 89 |
2023 Febrero | 60 | 5 | 65 |
2023 Enero | 63 | 2 | 65 |
2022 Diciembre | 61 | 12 | 73 |
2022 Noviembre | 90 | 20 | 110 |
2022 Octubre | 77 | 13 | 90 |
2022 Septiembre | 96 | 23 | 119 |
2022 Agosto | 69 | 14 | 83 |
2022 Julio | 63 | 18 | 81 |
2022 Junio | 49 | 6 | 55 |
2022 Mayo | 86 | 14 | 100 |
2022 Abril | 69 | 15 | 84 |
2022 Marzo | 73 | 8 | 81 |
2022 Febrero | 48 | 5 | 53 |
2022 Enero | 72 | 7 | 79 |
2021 Diciembre | 65 | 21 | 86 |
2021 Noviembre | 56 | 11 | 67 |
2021 Octubre | 84 | 17 | 101 |
2021 Septiembre | 60 | 10 | 70 |
2021 Agosto | 47 | 9 | 56 |
2021 Julio | 75 | 10 | 85 |
2021 Junio | 55 | 5 | 60 |
2021 Mayo | 88 | 8 | 96 |
2021 Abril | 165 | 15 | 180 |
2021 Marzo | 107 | 8 | 115 |
2021 Febrero | 87 | 7 | 94 |
2021 Enero | 86 | 14 | 100 |
2020 Diciembre | 81 | 7 | 88 |
2020 Noviembre | 54 | 8 | 62 |
2020 Octubre | 63 | 5 | 68 |
2020 Septiembre | 56 | 9 | 65 |
2020 Agosto | 61 | 10 | 71 |
2020 Julio | 63 | 5 | 68 |
2020 Junio | 53 | 5 | 58 |
2020 Mayo | 52 | 5 | 57 |
2020 Abril | 40 | 10 | 50 |
2020 Marzo | 59 | 13 | 72 |
2020 Febrero | 50 | 6 | 56 |
2020 Enero | 43 | 11 | 54 |
2019 Diciembre | 56 | 18 | 74 |
2019 Noviembre | 63 | 15 | 78 |
2019 Octubre | 74 | 21 | 95 |
2019 Septiembre | 57 | 9 | 66 |
2019 Agosto | 55 | 6 | 61 |
2019 Julio | 71 | 14 | 85 |
2019 Junio | 112 | 55 | 167 |
2019 Mayo | 100 | 81 | 181 |
2019 Abril | 132 | 57 | 189 |
2019 Marzo | 50 | 13 | 63 |
2019 Febrero | 43 | 13 | 56 |
2019 Enero | 39 | 14 | 53 |
2018 Diciembre | 29 | 8 | 37 |
2018 Noviembre | 36 | 5 | 41 |
2018 Octubre | 40 | 7 | 47 |
2018 Septiembre | 25 | 6 | 31 |
2018 Agosto | 19 | 10 | 29 |
2018 Julio | 14 | 11 | 25 |
2018 Junio | 28 | 6 | 34 |
2018 Mayo | 28 | 4 | 32 |
2018 Abril | 27 | 8 | 35 |
2018 Marzo | 17 | 5 | 22 |
2018 Febrero | 22 | 4 | 26 |
2018 Enero | 11 | 5 | 16 |
2017 Diciembre | 15 | 5 | 20 |
2017 Noviembre | 12 | 10 | 22 |
2017 Octubre | 29 | 5 | 34 |
2017 Septiembre | 11 | 6 | 17 |
2017 Agosto | 14 | 7 | 21 |
2017 Julio | 21 | 6 | 27 |
2017 Junio | 25 | 10 | 35 |
2017 Mayo | 23 | 11 | 34 |
2017 Abril | 21 | 9 | 30 |
2017 Marzo | 36 | 19 | 55 |
2017 Febrero | 21 | 8 | 29 |
2017 Enero | 6 | 2 | 8 |
2016 Diciembre | 29 | 7 | 36 |
2016 Noviembre | 33 | 7 | 40 |
2016 Octubre | 80 | 6 | 86 |
2016 Septiembre | 21 | 14 | 35 |
2016 Agosto | 24 | 5 | 29 |
2016 Julio | 29 | 4 | 33 |
2016 Junio | 30 | 20 | 50 |
2016 Mayo | 36 | 18 | 54 |
2016 Abril | 32 | 10 | 42 |
2016 Marzo | 39 | 16 | 55 |
2016 Febrero | 38 | 7 | 45 |
2016 Enero | 29 | 5 | 34 |
2015 Diciembre | 29 | 7 | 36 |
2015 Noviembre | 33 | 14 | 47 |
2015 Octubre | 56 | 11 | 67 |
2015 Septiembre | 38 | 6 | 44 |
2015 Agosto | 46 | 5 | 51 |
2015 Julio | 45 | 9 | 54 |
2015 Junio | 36 | 2 | 38 |
2015 Mayo | 43 | 2 | 45 |
2015 Abril | 65 | 8 | 73 |
2015 Marzo | 41 | 4 | 45 |
2015 Febrero | 31 | 5 | 36 |
2015 Enero | 38 | 5 | 43 |
2014 Diciembre | 58 | 4 | 62 |
2014 Noviembre | 44 | 3 | 47 |
2014 Octubre | 50 | 5 | 55 |
2014 Septiembre | 46 | 2 | 48 |
2014 Agosto | 44 | 6 | 50 |
2014 Julio | 48 | 3 | 51 |
2014 Junio | 44 | 1 | 45 |
2014 Mayo | 34 | 2 | 36 |
2014 Abril | 50 | 3 | 53 |
2014 Marzo | 46 | 4 | 50 |
2014 Febrero | 27 | 1 | 28 |
2014 Enero | 26 | 3 | 29 |
2013 Diciembre | 36 | 4 | 40 |
2013 Noviembre | 47 | 3 | 50 |
2013 Octubre | 40 | 3 | 43 |
2013 Septiembre | 34 | 14 | 48 |
2013 Agosto | 36 | 4 | 40 |
2013 Julio | 33 | 2 | 35 |
2008 Febrero | 999 | 0 | 999 |