array:24 [ "pii" => "S1575092215003575" "issn" => "15750922" "doi" => "10.1016/j.endonu.2015.11.009" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2016-04-01" "aid" => "763" "copyright" => "SEEN" "copyrightAnyo" => "2016" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Endocrinol Nutr. 2016;63:164-70" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 2514 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 2 "HTML" => 2010 "PDF" => 502 ] ] "Traduccion" => array:1 [ "en" => array:18 [ "pii" => "S2173509316300174" "issn" => "21735093" "doi" => "10.1016/j.endoen.2016.04.005" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2016-04-01" "aid" => "763" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Endocrinol Nutr. 2016;63:164-70" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 1176 "formatos" => array:2 [ "HTML" => 949 "PDF" => 227 ] ] "en" => array:13 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Original Article</span>" "titulo" => "Baseline ALT levels as a marker of glycemic response to treatment with GLP-1 receptor agonists" "tienePdf" => "en" "tieneTextoCompleto" => "en" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "en" 1 => "es" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "164" "paginaFinal" => "170" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "es" => array:1 [ "titulo" => "Niveles de ALT y respuesta hipoglucemiante al tratamiento con agonistas del receptor de GLP-1" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "en" => true "es" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "en" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figure 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 1263 "Ancho" => 1576 "Tamanyo" => 89741 ] ] "descripcion" => array:1 [ "en" => "<p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Relationship between change (final value after one-year follow-up<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>−<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>baseline value) in the BMI and change in HbA1c.</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Jose A. Gimeno-Orna, Guayente Verdes-Sanz, Laura Borau-Maorad, Julia Campos-Fernández, Beatriz Lardiés-Sánchez, Marta Monreal-Villanueva" "autores" => array:7 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Jose A." "apellidos" => "Gimeno-Orna" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Guayente" "apellidos" => "Verdes-Sanz" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Laura" "apellidos" => "Borau-Maorad" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Julia" "apellidos" => "Campos-Fernández" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "Beatriz" "apellidos" => "Lardiés-Sánchez" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Marta" "apellidos" => "Monreal-Villanueva" ] 6 => array:1 [ "colaborador" => "on behalf of the Aragonese Society of Endocrinology and Nutrition (SADEN)" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "en" "Traduccion" => array:1 [ "es" => array:9 [ "pii" => "S1575092215003575" "doi" => "10.1016/j.endonu.2015.11.009" "estado" => "S300" "subdocumento" => "" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:1 [ "total" => 0 ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1575092215003575?idApp=UINPBA00004N" ] ] "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S2173509316300174?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/21735093/0000006300000004/v2_201703310233/S2173509316300174/v2_201703310233/en/main.assets" ] ] "itemSiguiente" => array:19 [ "pii" => "S1575092215002284" "issn" => "15750922" "doi" => "10.1016/j.endonu.2015.08.007" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2016-04-01" "aid" => "736" "copyright" => "SEEN" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "pgl" "cita" => "Endocrinol Nutr. 2016;63:e17-24" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 3031 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 13 "HTML" => 2016 "PDF" => 1002 ] ] "en" => array:12 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Consensus document</span>" "titulo" => "Spanish consensus for the management of patients with advanced radioactive iodine refractory differentiated thyroid cancer" "tienePdf" => "en" "tieneTextoCompleto" => "en" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "en" 1 => "es" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "e17" "paginaFinal" => "e24" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "es" => array:1 [ "titulo" => "Consenso español sobre el tratamiento de los pacientes con cáncer de tiroides diferenciado avanzado resistente al yodo radiactivo" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "en" => true "es" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "en" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Garcilaso Riesco-Eizaguirre, Juan Carlos Galofré, Enrique Grande, Carles Zafón Llopis, Teresa Ramón y Cajal Asensio, Elena Navarro González, Paula Jiménez-Fonseca, Javier Santamaría Sandi, José Manuel Gómez Sáez, Jaume Capdevila" "autores" => array:10 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Garcilaso" "apellidos" => "Riesco-Eizaguirre" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Juan Carlos" "apellidos" => "Galofré" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Enrique" "apellidos" => "Grande" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Carles" "apellidos" => "Zafón Llopis" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "Teresa" "apellidos" => "Ramón y Cajal Asensio" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Elena" "apellidos" => "Navarro González" ] 6 => array:2 [ "nombre" => "Paula" "apellidos" => "Jiménez-Fonseca" ] 7 => array:2 [ "nombre" => "Javier" "apellidos" => "Santamaría Sandi" ] 8 => array:2 [ "nombre" => "José Manuel" "apellidos" => "Gómez Sáez" ] 9 => array:2 [ "nombre" => "Jaume" "apellidos" => "Capdevila" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "en" "Traduccion" => array:1 [ "en" => array:9 [ "pii" => "S2173509316300198" "doi" => "10.1016/j.endoen.2015.08.012" "estado" => "S300" "subdocumento" => "" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:1 [ "total" => 0 ] "idiomaDefecto" => "en" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S2173509316300198?idApp=UINPBA00004N" ] ] "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1575092215002284?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/15750922/0000006300000004/v2_201604300039/S1575092215002284/v2_201604300039/en/main.assets" ] "itemAnterior" => array:18 [ "pii" => "S1575092216000218" "issn" => "15750922" "doi" => "10.1016/j.endonu.2015.12.006" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2016-04-01" "aid" => "768" "copyright" => "SEEN" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Endocrinol Nutr. 2016;63:157-63" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 1796 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 4 "HTML" => 1419 "PDF" => 373 ] ] "en" => array:13 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Original article</span>" "titulo" => "Prevalence of impaired fasting glucose and type 1 and 2 diabetes mellitus in a large nationwide working population in Spain" "tienePdf" => "en" "tieneTextoCompleto" => "en" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "en" 1 => "es" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "157" "paginaFinal" => "163" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "es" => array:1 [ "titulo" => "Prevalencia de la glucemia alterada en ayunas, diabetes tipo 1 (DM1) y diabetes tipo 2 (DM2) en una población trabajadora en España" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "en" => true "es" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "en" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figure 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 1363 "Ancho" => 1648 "Tamanyo" => 171606 ] ] "descripcion" => array:1 [ "en" => "<p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Prevalence of glucose metabolism disorders according to sex, age and occupational categories. a: <span class="elsevierStyleItalic">p</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.001 vs males except for type 2 diabetes (<span class="elsevierStyleItalic">p</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.05) and type 1 diabetes (NS); b: <span class="elsevierStyleItalic">p</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.001 vs males for all categories; c: <span class="elsevierStyleItalic">p</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.001 except for type 1 diabetes; d: <span class="elsevierStyleItalic">p</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.001 vs blue collar except for type 2 diabetes (<span class="elsevierStyleItalic">p</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.01) and type 1 diabetes (NS); e: <span class="elsevierStyleItalic">p</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.001 vs blue collar except for type 1 diabetes; f: <span class="elsevierStyleItalic">p</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.001 vs blue collar only for undiagnosed diabetes.</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Jesús Reviriego, Luis Alberto Vázquez, Albert Goday, Martha Cabrera, María Teresa García-Margallo, Eva Calvo" "autores" => array:6 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Jesús" "apellidos" => "Reviriego" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Luis Alberto" "apellidos" => "Vázquez" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Albert" "apellidos" => "Goday" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Martha" "apellidos" => "Cabrera" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "María Teresa" "apellidos" => "García-Margallo" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Eva" "apellidos" => "Calvo" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "en" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1575092216000218?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/15750922/0000006300000004/v2_201604300039/S1575092216000218/v2_201604300039/en/main.assets" ] "es" => array:21 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Original</span>" "titulo" => "Niveles de ALT y respuesta hipoglucemiante al tratamiento con agonistas del receptor de GLP-1" "tieneTextoCompleto" => true "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "164" "paginaFinal" => "170" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Jose A. Gimeno-Orna, Guayente Verdes-Sanz, Laura Borau-Maorad, Julia Campos-Fernández, Beatriz Lardiés-Sánchez, Marta Monreal-Villanueva" "autores" => array:7 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "Jose A." "apellidos" => "Gimeno-Orna" "email" => array:1 [ 0 => "jagimeno@salud.aragon.es" ] "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 1 => array:3 [ "nombre" => "Guayente" "apellidos" => "Verdes-Sanz" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 2 => array:3 [ "nombre" => "Laura" "apellidos" => "Borau-Maorad" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] 3 => array:3 [ "nombre" => "Julia" "apellidos" => "Campos-Fernández" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] 4 => array:3 [ "nombre" => "Beatriz" "apellidos" => "Lardiés-Sánchez" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 5 => array:3 [ "nombre" => "Marta" "apellidos" => "Monreal-Villanueva" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 6 => array:2 [ "colaborador" => "en representación de la Sociedad Aragonesa de Endocrinología y Nutrición (SADEN)" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">◊</span>" "identificador" => "fn1" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:2 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "Hospital Clínico Universitario Lozano Blesa, Zaragoza, España" "etiqueta" => "a" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "Hospital Universitario Miguel Servet, Zaragoza, España" "etiqueta" => "b" "identificador" => "aff0010" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondencia." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Baseline ALT levels as a marker of glycemic response to treatment with GLP-1 receptor agonists" ] ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 1263 "Ancho" => 1576 "Tamanyo" => 77916 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Relación entre cambio (valor final tras un año de seguimiento − valor inicial) de IMC y cambio de HbA1c.</p>" ] ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0065">Introducción</span><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Dado que la prioridad en el tratamiento de la diabetes mellitus (DM) tipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 (DM2) es la consecución de un buen control metabólico, lo más pronto posible y de la forma más segura posible, es necesario avanzar en el conocimiento de factores que sean capaces de predecir la respuesta del paciente individual a los fármacos actualmente disponibles<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0005"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>. Aunque el estudio de las interacciones farmacogenéticas puede ser una vía futura que ayude a un tratamiento personalizado<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0010"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>, en el momento actual tenemos que descansar en criterios clínicos para seleccionar el tratamiento concreto.</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los agonistas del receptor de GLP-1 (AR-GLP1) son ampliamente utilizados en la DM2 debido a sus múltiples efectos beneficiosos: estímulo de la secreción de insulina e inhibición de la secreción de glucagón glucosa-dependientes, enlentecimiento del vaciamiento gástrico e incremento de la saciedad<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0015"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>. Esto se traduce en descenso de la glucemia sin riesgo de hipoglucemia, reducción de peso corporal y mejora de los factores de riesgo cardiovascular; debido a ello, su uso es recomendado en combinación con otros antidiabéticos orales y/o insulina en las guías internacionales<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0020"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>.</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los metaanálisis han demostrado descensos de HbA1c de aproximadamente el 1% mediante tratamiento con AR-GLP1, aunque este es un efecto promedio sometido a una amplia variabilidad<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0025"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>. Por ello sería útil poder identificar parámetros que se asociasen a una respuesta favorable de los pacientes a este grupo terapéutico.</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Dado que es conocido que los AR-GLP1 pueden mejorar la resistencia insulínica hepática<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0030"><span class="elsevierStyleSup">6</span></a>, nuestra hipótesis fue que la eficacia de los mismos podría estar aumentada en presencia de una esteatosis hepática no alcohólica (EHNA). Un marcador de EHNA es la alanina aminotransferasa (ALT); de hecho, incluso cifras elevadas dentro del rango de la normalidad se han asociado con el contenido de grasa intrahepática<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>.</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los objetivos de nuestro trabajo, mediante el estudio de una base de datos de pacientes con DM2 tratados con AR-GLP1, fueron:<ul class="elsevierStyleList" id="lis0005"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0005"><span class="elsevierStyleLabel">1.</span><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Seleccionar un modelo clínico predictivo de respuesta favorable al tratamiento con AR-GLP1.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0010"><span class="elsevierStyleLabel">2.</span><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Evaluar si los niveles iniciales de ALT, como un marcador de EHNA, eran capaces de predecir la respuesta al tratamiento.</p></li></ul></p></span><span id="sec0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0070">Material y métodos</span><span id="sec0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0075">Diseño</span><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Estudio analítico de cohortes retrospectivo.</p></span><span id="sec0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0080">Pacientes</span><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En el año 2013, como parte de un proyecto liderado por la Sociedad Aragonesa de Endocrinología y Nutrición (SADEN), se inició la recogida de datos de los pacientes con DM2 a los que se indicaba desde atención especializada el inicio de un tratamiento con AR-GLP1. Este estudio garantiza el anonimato de los pacientes y es de naturaleza retrospectiva, siendo los pacientes tratados según criterio del médico responsable. En el momento actual la base cuenta con 356 pacientes. Los hospitales que han contribuido hasta el momento actual son: Hospital Miguel Servet (Zaragoza), HCU Lozano Blesa (Zaragoza), Hospital General de la Defensa (Zaragoza), Hospital comarcal de Barbastro (Huesca) y Hospital General San Jorge (Huesca).</p><p id="par0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para el presente análisis se seleccionaron pacientes que cumplían los siguientes criterios de inclusión:<ul class="elsevierStyleList" id="lis0010"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0015"><span class="elsevierStyleLabel">-</span><p id="par0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Haber completado un año de tratamiento continuado con cualquier AR-GLP1.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0020"><span class="elsevierStyleLabel">-</span><p id="par0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Presentar datos válidos sobre evolución de HbA1c, peso corporal y ALT.</p></li></ul></p><p id="par0065" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se excluyeron pacientes con niveles iniciales de ALT superiores a 3 veces el límite superior de la normalidad y aquellos con enfermedad hepática conocida.</p></span><span id="sec0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0085">Punto final clínico</span><p id="par0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El principal punto final clínico fue el cambio de HbA1c (HbA1c final tras un año de tratamiento − HbA1c inicial).</p></span><span id="sec0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0090">Variables recogidas</span><p id="par0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Dentro de la base de datos se recogen características de los pacientes:<ul class="elsevierStyleList" id="lis0015"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0025"><span class="elsevierStyleLabel">-</span><p id="par0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Clínicas: edad, género, tiempo de evolución de la DM, peso y talla con cálculo del índice de masa corporal (IMC), presión arterial y presencia de complicaciones crónicas.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0030"><span class="elsevierStyleLabel">-</span><p id="par0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Analíticas: HbA1c, perfil lipídico, creatinina (con cálculo del filtrado glomerular [FG] mediante la fórmula de CKD-EPI) y ALT. Los pacientes se clasificaron en 2 grupos según sus valores iniciales de ALT, con punto de corte en la mediana de la distribución (24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l).</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0035"><span class="elsevierStyleLabel">-</span><p id="par0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Tratamientos para la DM (incluidas dosis de insulina y cálculo de la dosis/kg de peso para los pacientes insulinizados), para la hipertensión arterial y para la dislipidemia. El tratamiento con AR-GLP1 se dividió según su potencia prevista en 2 grupos:<ul class="elsevierStyleList" id="lis0020"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0040"><span class="elsevierStyleLabel">∘</span><p id="par0095" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Menor potencia: exenatida, lixisenatida y liraglutida 0,6<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0045"><span class="elsevierStyleLabel">∘</span><p id="par0100" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Mayor potencia: liraglutida ≥<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1,2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg y exenatida LAR.</p></li></ul></p></li></ul></p></span><span id="sec0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0095">Métodos de laboratorio</span><p id="par0105" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las variables bioquímicas se analizaron mediante los procedimientos rutinarios de cada hospital.</p></span><span id="sec0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0100">Métodos estadísticos</span><p id="par0110" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las variables cuantitativas se describen por su media y desviación estándar (DE), y las cualitativas, con su distribución de frecuencias. La comparación de los pacientes según sus valores iniciales de ALT se realiza con U de Mann-Whitney (variables cuantitativas) o con Chi cuadrado (variables cualitativas). El cambio de las variables HbA1c, IMC y ALT a lo largo del tiempo se evaluó con el test de Friedman.</p><p id="par0115" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El grado de asociación lineal entre variables cuantitativas se determina mediante coeficiente de correlación de Spearman.</p><p id="par0120" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se definió como cambio en una variable la diferencia entre los valores finales (un año de seguimiento) e iniciales. La influencia ajustada de las variables independientes sobre el cambio de la HbA1c se analiza mediante regresión lineal multivariante. En este caso el coeficiente b se interpreta como el cambio de HbA1c (expresado en unidades de NGSP de %) por cada unidad de incremento en la variable independiente evaluada.</p><p id="par0125" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las principales variables predictivas del cambio de HbA1c consideradas en nuestra hipótesis de trabajo fueron la ALT inicial (cuantitativa), la presencia inicial de ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l (cualitativa) y el cambio de ALT (cuantitativa). La importancia pronóstica de cada una de ellas por separado se evaluó mediante ajuste progresivo en 5 modelos:<ul class="elsevierStyleList" id="lis0025"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0050"><p id="par0130" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Modelo 1: univariante.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0055"><p id="par0135" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Modelo 2: ajuste para edad, género, evolución DM, HbA1c inicial, IMC inicial, FG inicial.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0060"><p id="par0140" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Modelo 3: ajuste de modelo 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>+<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>tipo y potencia de AR-GLP1 y tratamiento con glitazonas.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0065"><p id="par0145" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Modelo 4: ajuste de modelo 3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>+<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cambio IMC.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0070"><p id="par0150" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Modelo 5: Utilización de procedimiento de exclusión secuencial para obtener el mejor modelo a partir del modelo 4.</p></li></ul></p><p id="par0155" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Finalmente, mediante procedimiento de exclusión secuencial se seleccionaron 2 modelos predictivos del cambio de HbA1c durante el seguimiento a partir de las siguientes variables:<ul class="elsevierStyleList" id="lis0030"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0075"><p id="par0160" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Modelo basal (inclusión solo de variables obtenidas en el momento de inicio del tratamiento): edad, género, evolución DM, HbA1c, IMC, FG, tipo y potencia de AR-GLP1 y ALT inicial<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l.</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0080"><p id="par0165" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Modelo completo: edad, género, evolución DM, HbA1c, IMC, FG, tipo y potencia de AR-GLP1, ALT inicial<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24 U/l y cambio durante el seguimiento de IMC y de ALT.</p></li></ul></p><p id="par0170" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se consideraron significativos los valores de p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05. Se utilizó el programa estadístico SPSS 22.0.</p></span></span><span id="sec0045" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0105">Resultados</span><p id="par0175" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se excluyeron 239 (67,1%) de los 356 pacientes. Las principales razones de exclusión fueron no haber completado todavía un año de seguimiento (209 [58,7%] pacientes) y/o tener valores perdidos de ALT (67 [18,8%] pacientes) y/o tener una hepatopatía conocida previamente (6 [1,7%] pacientes). Los pacientes excluidos se caracterizaban por tener mayor prevalencia de tratamiento combinado con insulina (51,7 vs 40,2%; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,04), siendo comparables para el resto de las variables analizadas.</p><p id="par0180" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los 117 pacientes incluidos (47,9% mujeres) tenían una edad de 58,6 (DE<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>9,6) años, un tiempo de evolución de la DM de 9,6 (DE<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7,1) años y un IMC de 39,3 (DE<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>4,7) kg/m<span class="elsevierStyleSup">2</span>. El AR-GLP1 más utilizado fue liraglutida (85%) y el 87% de los pacientes fueron tratados con liraglutida ≥<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1,2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/día o exenatida LAR.</p><p id="par0185" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Hubo una diferencia significativa entre los valores al año de seguimiento y los valores iniciales de HbA1c (7,34 vs 8,42%; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001), IMC (37,7 vs 39,3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>kg/m<span class="elsevierStyleSup">2</span>; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001) y ALT (27,9 vs 32,2 U/l; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,041). Los cambios de HbA1c (−1,08 (DE <span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1,75)%), IMC (−1,6 (DE<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2,6) kg/m<span class="elsevierStyleSup">2</span>) y ALT (−4,3 (DE<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>15,6) U/l) mostraron entre sí correlaciones estadísticamente significativas, como queda reflejado en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a> y en las <a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#fig0005">figuras 1 y 2</a>.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><elsevierMultimedia ident="fig0010"></elsevierMultimedia><p id="par0190" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las características de los pacientes, clasificados en dependencia de sus valores iniciales de ALT, con punto de corte en 24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l, se muestran en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0010">tabla 2</a>. Los pacientes con valores de ALT por encima de la mediana se distinguían por tener menor tiempo de evolución de la DM, menor IMC y ser con mayor frecuencia varones. En los pacientes con ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l hubo mayores reducciones de HbA1c (−1,41 vs −0,76%; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,045) y de ALT (−9,25 vs 0,46; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,002), pero similares descensos de IMC (−1,62 vs −1,63; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,99) que en los pacientes con ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≤<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0010"></elsevierMultimedia><p id="par0195" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La influencia de los valores iniciales de ALT, de presentar una ALT inicial<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l y del cambio en ALT durante el seguimiento, sobre el cambio en HbA1c, con ajuste progresivo para potenciales factores de confusión, queda reflejado en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabla 3</a>. La diferencia adicional ajustada en el descenso de HbA1c de los pacientes con ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l respecto a la de aquellos con ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≤<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l fue de −0,78 (IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95%: −1,31 a −0,25%; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,004). Cada unidad de descenso en los valores de ALT se asoció a un descenso adicional de HbA1c de 0,028 (IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95%: 0,010 a 0,046%; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,003).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0015"></elsevierMultimedia><p id="par0200" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El mejor modelo predictivo del cambio en HbA1c, obtenido a partir de variables determinadas en el momento del inicio del tratamiento con AR-GLP1, fue el compuesto (R<span class="elsevierStyleSup">2</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,358) por HbA1c (b<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>−0,65; IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95%: −0,83 a −0,47; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001) y ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24 U/l (b<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>−0,74; IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95%: −1,31 a −0,18; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,011). El mejor modelo predictivo, tras incluir la información del cambio durante el seguimiento en IMC y ALT, fue el compuesto (R<span class="elsevierStyleSup">2</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,62) por HbA1c inicial (b<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>−0,71; IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95%: −0,87 a −0,54; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001), tratamiento con agonistas de mayor potencia (b<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>−0,73; IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95%: −1,43 a −0,02; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,043), cambio en IMC (b<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,19; IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95%: 0,08 a 0,31; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,001) y cambio en ALT (b<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,028; IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95%: 0,010 a 0,046; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,003).</p></span><span id="sec0050" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0110">Discusión</span><p id="par0205" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En el presente estudio hemos comprobado que, en un modelo ajustado para tipo y potencia de AR-GLP1, los principales factores capaces de predecir el descenso de HbA1c inducido por el tratamiento fueron la HbA1c inicial y los descensos de IMC y ALT. Si solo se considera la información disponible al comienzo del tratamiento, los determinantes de respuesta fueron la HbA1c inicial y los valores iniciales de ALT.</p><p id="par0210" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los AR-GLP1 mimetizan la acción de la hormona gastrointestinal GLP-1, la cual es secretada de forma fisiológica en respuesta a la ingesta. Esta hormona regula los niveles de glucosa plasmática al estimular la secreción de insulina e inhibir la liberación de glucagón de una forma dependiente de los niveles de glucemia<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">8</span></a>. Las reducciones promedio de HbA1c obtenidas en los metaanálisis con AR-GLP1 frente a placebo son de aproximadamente 0,6-1,2%<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0025"><span class="elsevierStyleSup">5,8,9</span></a>, en dependencia del tipo y dosis de análogo administrado. No se han identificado con claridad características iniciales de los pacientes que pudiesen predecir una respuesta más favorable al tratamiento: la eficacia se ha revelado independiente de la edad, el género, el tiempo de evolución de la DM y el IMC inicial<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0050"><span class="elsevierStyleSup">10</span></a>. No obstante, recientemente se ha descrito que puede haber diferencias étnicas, ya que la respuesta es superior (diferencia de −0,32%; IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95% −0,64 a −0,01) en pacientes de origen asiático<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">11</span></a>. En nuestros pacientes la reducción de HbA1c tampoco estuvo significativamente asociada ni a la edad, ni al género, ni al tiempo de evolución, ni al IMC inicial.</p><p id="par0215" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Dentro de los parámetros moduladores del efecto cuantitativo de la administración del fármaco sobre el descenso de HbA1c, es ampliamente conocido que cualquier fármaco hipoglucemiante, incluido el grupo terapéutico de los AR-GLP1, es tanto más eficaz cuanto mayor es la cifra de HbA1c de partida; no obstante, la proporción de pacientes que alcanzan los objetivos de HbA1c<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7% será menor cuanto mayor es la HbA1c inicial<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0060"><span class="elsevierStyleSup">12</span></a>. También se ha descrito una mayor eficacia hipoglucemiante en aquellos pacientes con mayor reducción del peso corporal, con un coeficiente de correlación de 0,158 entre cambio de peso y cambio de HbA1c<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a>. En nuestros pacientes tanto la HbA1c inicial como el cambio de IMC fueron predictores independientes de respuesta, y la correlación obtenida con el cambio de IMC (r<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,28) fue más elevada que en el estudio anterior<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a>.</p><p id="par0220" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Un potencial factor modulador de respuesta que no ha sido considerado en la literatura revisada es la presencia de esteatosis hepática no alcohólica. En la fisiopatología de la DM2, el balance calórico positivo y la hiperinsulinemia portal concomitante favorecen la lipogénesis hepática; los triglicéridos formados son exportados en las VLDL o quedan acumulados en el hígado, con aparición de EHNA, la cual se asocia a un incremento de la resistencia insulínica hepática<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0070"><span class="elsevierStyleSup">14</span></a>. El contenido de grasa en el hígado puede determinarse con una fiabilidad cercana al 100% mediante espectroscopia con resonancia magnética<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0075"><span class="elsevierStyleSup">15</span></a>, pero debido a su elevado coste un marcador útil es la ALT, con una sensibilidad del 45% y una especificidad del 85%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>. Un incremento en la sensibilidad diagnóstica de la ALT podría conseguirse reduciendo sus niveles de normalidad, ya que fueron obtenidos en poblaciones sin exclusión de infección por virus de hepatitis<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>C o EHNA<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0080"><span class="elsevierStyleSup">16</span></a>. El papel de la ecografía es discutible debido a su baja sensibilidad<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0085"><span class="elsevierStyleSup">17</span></a>.</p><p id="par0225" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los AR-GLP1 son capaces de mejorar la EHNA. En un metaanálisis de los estudios LEAD liraglutida redujo los niveles de ALT en 8,20<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l en pacientes con niveles iniciales superiores a 30<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l en varones y 19<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l en mujeres, aunque el efecto fue dependiente en parte de la reducción de peso<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0090"><span class="elsevierStyleSup">18</span></a>. Aunque el descenso de peso indudablemente contribuye a la mejora de la EHNA<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>, los AR-GLP1 también pueden tener efectos directos en el hígado, disminuyendo la lipogénesis <span class="elsevierStyleItalic">de novo</span> y favoreciendo la oxidación de ácidos grasos; mecanismos moleculares envueltos son la estimulación de receptores PPARα y la activación de la proteincinasa activada por AMP<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0030"><span class="elsevierStyleSup">6,19</span></a>. Dado que recientemente se ha descrito que hay correlación significativa (r<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,27) entre cifra de HbA1c y contenido de grasa hepática medido por resonancia magnética<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0100"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a>, es biológicamente plausible que la resolución de la EHNA pueda ir asociada a una mejora del control metabólico.</p><p id="par0230" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En nuestro estudio comprobamos que hubo un descenso de ALT de 9,2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l en los pacientes con valores iniciales por encima de la mediana y que existió una relación significativa entre reducción de niveles de ALT y reducción de la HbA1c, y este efecto fue independiente de la pérdida de peso. A su vez, el descenso del IMC también contribuyó de modo independiente a la mejora del control metabólico. Aún más interesante fue el hallazgo de que los niveles iniciales de ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l se asociaban a una mejor respuesta metabólica, clínicamente relevante y estadísticamente significativa, con una reducción adicional de HbA1c cercana al 0,8%. Estos hechos podrían indicar un mayor beneficio clínico de la utilización de los AR-GLP1 en pacientes con DM2 y EHNA asociada.</p><p id="par0235" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las limitaciones del presente trabajo deben ser consideradas. El número de pacientes fue insuficiente para realizar un análisis separado por género o por AR-GLP1, interesante ya que no todos los AR-GLP1 pueden tener la misma eficacia sobre receptores hepáticos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0105"><span class="elsevierStyleSup">21</span></a>; los hallazgos obtenidos deben considerarse más como generadores de hipótesis que como confirmatorios. No dispusimos de pruebas morfológicas que cuantificasen el contenido de grasa intrahepática, por lo que tuvimos que basarnos en los niveles de ALT; no obstante, el establecimiento del punto de corte en 24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l (mediana de la distribución) coincide con el límite superior de la normalidad descrito en pacientes con DM en los que se excluyó EHNA por resonancia magnética<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0100"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a>. Finalmente, no dispusimos de datos acerca de la ingesta exacta de alcohol de los pacientes, aunque excluimos aquellos con hepatopatía conocida.</p><p id="par0240" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Como conclusión, consideramos que la eficacia hipoglucemiante de los AR-GLP1 podría relacionarse con la reducción de las cifras de transaminasas (un marcador de grasa intrahepática). Su eficacia hipoglucemiante es mayor en los pacientes con valores iniciales más elevados de la enzima. El papel predictivo de la presencia de EHNA sobre la respuesta metabólica al tratamiento con AR-GLP1 debería ser evaluado en mayor profundidad.</p></span><span id="sec0055" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0115">Autoría</span><p id="par0245" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Todos los autores han contribuido: a) al diseño del estudio o recogida y análisis de datos; b) en el borrador del manuscrito, y c) en la aprobación definitiva de la versión que se presenta.</p></span><span id="sec0060" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0120">Conflicto de intereses</span><p id="par0250" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los autores declaran no tener ningún conflicto de intereses.</p></span></span>" "textoCompletoSecciones" => array:1 [ "secciones" => array:11 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "xres632596" "titulo" => "Resumen" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Antecedentes y objetivo" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Pacientes y métodos" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] 1 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec645289" "titulo" => "Palabras clave" ] 2 => array:3 [ "identificador" => "xres632595" "titulo" => "Abstract" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Background and objectives" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Patients and methods" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Results" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] 3 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec645288" "titulo" => "Keywords" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "sec0005" "titulo" => "Introducción" ] 5 => array:3 [ "identificador" => "sec0010" "titulo" => "Material y métodos" "secciones" => array:6 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "sec0015" "titulo" => "Diseño" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "sec0020" "titulo" => "Pacientes" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "sec0025" "titulo" => "Punto final clínico" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "sec0030" "titulo" => "Variables recogidas" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "sec0035" "titulo" => "Métodos de laboratorio" ] 5 => array:2 [ "identificador" => "sec0040" "titulo" => "Métodos estadísticos" ] ] ] 6 => array:2 [ "identificador" => "sec0045" "titulo" => "Resultados" ] 7 => array:2 [ "identificador" => "sec0050" "titulo" => "Discusión" ] 8 => array:2 [ "identificador" => "sec0055" "titulo" => "Autoría" ] 9 => array:2 [ "identificador" => "sec0060" "titulo" => "Conflicto de intereses" ] 10 => array:1 [ "titulo" => "Bibliografía" ] ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "fechaRecibido" => "2015-09-06" "fechaAceptado" => "2015-11-16" "PalabrasClave" => array:2 [ "es" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palabras clave" "identificador" => "xpalclavsec645289" "palabras" => array:3 [ 0 => "Agonistas del receptor de GLP1" 1 => "Esteatosis hepática no alcohólica" 2 => "Diabetes tipo 2" ] ] ] "en" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Keywords" "identificador" => "xpalclavsec645288" "palabras" => array:3 [ 0 => "GLP-1 receptor agonists" 1 => "Non-alcoholic fatty liver disease" 2 => "Type 2 diabetes mellitus" ] ] ] ] "tieneResumen" => true "resumen" => array:2 [ "es" => array:3 [ "titulo" => "Resumen" "resumen" => "<span id="abst0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0010">Antecedentes y objetivo</span><p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Evaluar si los niveles de ALT, como marcador de esteatosis hepática no alcohólica, pueden determinar la respuesta hipoglucemiante al tratamiento con agonistas del receptor GLP-1 (AR-GLP1).</p></span> <span id="abst0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0015">Pacientes y métodos</span><p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Estudio analítico longitudinal retrospectivo. Se incluyeron pacientes con diabetes tipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 (DM2) tratados sin interrupción con AR-GLP1 (85% liraglutida) durante un año. Se clasificó a los pacientes en 2 grupos según niveles iniciales de ALT, con punto de corte en la mediana (24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l). La variable dependiente fue el cambio (final-inicial) de HbA1c.</p><p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">El valor predictivo de niveles de ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l y del cambio en ALT fue analizado con regresión lineal multivariante ajustada para edad, género, evolución de DM2, tipo y dosis de AR-GLP1, niveles iniciales de HbA1c, índice de masa corporal (IMC) y cambio de IMC.</p></span> <span id="abst0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0020">Resultados</span><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Se incluyeron 117 pacientes (48% mujeres) con edad media de 58,6 (DE 9,6) años. El tratamiento estuvo asociado con un cambio en ALT de −4,3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,041) y un cambio en HbA1c de −1,1% (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001). Tanto el descenso de HbA1c (−1,41% vs −0,76%; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,045) como el de ALT (−9,25 vs 0,46<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,002) fueron significativamente más marcados en pacientes con ALT por encima de la mediana. En análisis multivariante tanto niveles de ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l (b<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>−0,74; IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95%: −1,31 a −0,18; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,011) como el cambio en ALT (b<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,028; IC 95%: 0,010 a 0,046; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,003) fueron factores predictivos de respuesta.</p></span> <span id="abst0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0025">Conclusiones</span><p id="spar0025" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Niveles elevados de transaminasas y su descenso se asocian a una respuesta hipoglucemiante favorable a AR-GLP1.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Antecedentes y objetivo" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Pacientes y métodos" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] "en" => array:3 [ "titulo" => "Abstract" "resumen" => "<span id="abst0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0035">Background and objectives</span><p id="spar0030" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">This study aimed to assess if ALT levels, as a marker of non-alcoholic fatty liver disease, may predict HbA1c response to treatment with GLP-1 receptor agonists (GLP-1 RAs).</p></span> <span id="abst0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0040">Patients and methods</span><p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A retrospective, longitudinal, analytical study was conducted including patients with type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes mellitus continuously treated with GLP-1 agonists (85% with liraglutide) for one year. Patients were divided into two groups according to baseline ALT levels, with 24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/L (the median of the distribution) as the cut-off point. The dependent variable was HbA1c change (one-year follow-up minus baseline).</p><p id="spar0040" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">The predictive value of ALT levels above 24 U/L and ALT change was analyzed using multivariate linear regression adjusted to age, gender, diabetes duration, type and dose of GLP-1 RA, baseline HbA1c, baseline body mass index (BMI), and change in BMI.</p></span> <span id="abst0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0045">Results</span><p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A total of 117 patients (48% females) aged 58.6 (SD 9.6) years were enrolled into the study. Treatment was associated with a change in ALT of −4.3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/L (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.041) and a change in HbA1c of −1.1% (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.0001). Decreases in HbA1c (−1.41% vs −0.76%; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.045) and ALT (−9.25 vs 0.46<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/L; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.002) were significantly higher in patients with ALT levels above the median. In the multivariate analysis, both ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/L (b<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>−0.74; 95%<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>CI: −1.31 to −0.18; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.011) and ALT change (b<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.028; 95%<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>CI: 0.010 to 0.046; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.003), were significant response predictors.</p></span> <span id="abst0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0050">Conclusions</span><p id="spar0050" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Elevated baseline transaminase values and decreased transaminase levels during follow-up are associated to a favorable glycemic response to GLP-1 RAs.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Background and objectives" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Patients and methods" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Results" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] ] "NotaPie" => array:1 [ 0 => array:3 [ "etiqueta" => "◊" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0020">Los miembros de la Sociedad Aragonesa de Endocrinología y Nutrición (SADEN) aparecen en el anexo 1.</p>" "identificador" => "fn1" ] ] "apendice" => array:1 [ 0 => array:1 [ "seccion" => array:1 [ 0 => array:4 [ "apendice" => "<p id="par0255" class="elsevierStylePara elsevierViewall"><elsevierMultimedia ident="tbl0020"></elsevierMultimedia></p>" "etiqueta" => "Anexo" "titulo" => "LISTADO DE COLABORADORES DE LA SOCIEDAD ARAGONESA DE ENDOCRINOLOGÍA Y NUTRICIÓN (SADEN)" "identificador" => "sec0065" ] ] ] ] "multimedia" => array:6 [ 0 => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 1263 "Ancho" => 1576 "Tamanyo" => 77916 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Relación entre cambio (valor final tras un año de seguimiento − valor inicial) de IMC y cambio de HbA1c.</p>" ] ] 1 => array:7 [ "identificador" => "fig0010" "etiqueta" => "Figura 2" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr2.jpeg" "Alto" => 1278 "Ancho" => 1582 "Tamanyo" => 85405 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0060" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Relación entre cambio (valor final tras un año de seguimiento − valor inicial) de ALT y cambio de HbA1c.</p>" ] ] 2 => array:7 [ "identificador" => "tbl0005" "etiqueta" => "Tabla 1" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Cambio HbA1c \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Cambio IMC \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Cambio ALT \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Cambio HbA1c \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">– \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,28 (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,003) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,41 (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Cambio IMC \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,28 (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,003) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">– \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,43 (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Cambio ALT \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,41 (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,43 (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">– \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1037653.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0065" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Correlación entre el cambio de los valores finales (un año de seguimiento) e iniciales de HbA1c, IMC y ALT</p>" ] ] 3 => array:7 [ "identificador" => "tbl0010" "etiqueta" => "Tabla 2" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "tabla" => array:2 [ "leyenda" => "<p id="spar0075" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Los pacientes seleccionados se estratifican y comparan entre sí en dependencia de los valores iniciales de ALT, con punto de corte en la mediana de la distribución.</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Grupo total (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>356) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Grupo seleccionado (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>117) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">ALT ≤<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24 (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>60) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24 (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>57) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">p \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">ALT inicial (U/l) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">34,7 (30,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">32,2 (20,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">17,7 (3,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">46,4 (20,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Edad (años) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">58,1 (9,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">58,6 (9,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">59,9 (9,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">57,2 (9,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Sexo (% mujeres) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">48,6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">48 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">68,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">26,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Agonista GLP-1 (% liraglutida) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">84 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">85,5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">86,7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">84,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Tratamiento pioglitazona (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8,5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">9,6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">10,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8,8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Tratamiento metformina (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">80,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">88 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">90 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">86 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Tratamiento estatinas (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">64,6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">70,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">70,7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">70,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Tratamiento asociado con insulina (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">47,9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">40,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">43,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">36,8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Dosis insulina inicial (dosis/kg) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,66 (0,35) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,67 (0,37) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,67 (0,40) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,67 (0,35) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Dosis insulina final (dosis/kg) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">– \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,64 (0,34) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,63 (0,38) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,65 (0,31) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Duración diabetes (años) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">9,6 (7,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">9,6 (7,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">10,8 (7,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8,3 (7,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,026 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Peso inicial (kg) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">104 (18,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">105,7 (14,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">104 (14,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">107,6(13,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">IMC inicial (kg/m<span class="elsevierStyleSup">2</span>) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">38,6 (5,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">39,3 (4,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">40,2 (4,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">38,4 (4,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,022 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Glucosa en ayunas inicial (mmol/l) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">9,7 (3,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">10 (3,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">9,9 (2,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">10,2 (3,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">HbA1c inicial (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8,4 (1,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8,4 (1,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8,5 (1,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8,4 (1,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Triglicéridos iniciales (mmol/l) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2,16 (1,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2,1 (1,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,94 (0,88) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2,26 (2,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Colesterol no HDL inicial (mmol/l) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">3,67 (1,35) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">3,75 (1,79) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">3,70 (1,83) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">3,78 (1,73) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Filtrado glomerular inicial (ml/min/1,73<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>m<span class="elsevierStyleSup">2</span>) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">89,7 (17,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">88,8 (17,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">86,1(18,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">91,4(16,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">ns \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1037650.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0070" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Características de los pacientes totales de la base de datos y de los pacientes seleccionados</p>" ] ] 4 => array:7 [ "identificador" => "tbl0015" "etiqueta" => "Tabla 3" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "tabla" => array:3 [ "leyenda" => "<p id="spar0085" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Modelo 1: univariante.</p><p id="spar0090" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Modelo 2: ajuste para edad, género, evolución DM, HbA1c inicial, IMC inicial, FG inicial.</p><p id="spar0095" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Modelo 3: ajuste de modelo 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>+<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>tipo y potencia de agonista GLP-1 y tratamiento con glitazonas.</p><p id="spar0100" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Modelo 4: ajuste de modelo 3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>+<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cambio IMC (IMC final − IMC inicial).</p><p id="spar0105" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Modelo 5: Utilización de procedimiento de exclusión secuencial para obtener el mejor modelo a partir del modelo 4.</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">ALT (1 U/l) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24 U/l \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Cambio ALT (1 U/l) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Modelo 1 (Univariante) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">−0,011 (−0,026, 0,005) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">−0,65 (−1,28, −0,016)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">**</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,042 (0,021, 0,062)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">***</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Modelo 2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">−0,008 (−0,024, 0,008) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">−0,76 (−1,43, −0,093)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">**</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,036 (0,017, 0,056)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">***</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Modelo 3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">−0,007 (−0,023, 0,009) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">−0,74 (−1,43, −0,058)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">**</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,032 (0,011, 0,054)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">***</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Modelo 4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">−0,007 (−0,021, 0,008) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">−0.63 (−1,27, 0,019)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0005"><span class="elsevierStyleSup">*</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,019 (−0,004, 0,041) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Modelo 5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">No seleccionada ALT \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">−0,78 (−1,31, −0,25)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">***</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,028 (0,010, 0,046)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">***</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1037651.png" ] ] ] "notaPie" => array:3 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0005" "etiqueta" => "*" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0005">p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,057.</p>" ] 1 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0010" "etiqueta" => "**" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0010">p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05.</p>" ] 2 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0015" "etiqueta" => "***" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0015">p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,01.</p>" ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0080" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Cambio en HbA1c (HbA1c final − HbA1c inicial) expresado en % inducido por ALT inicial, ALT<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>U/l y cambio en ALT (ALT final − ALT inicial)</p>" ] ] 5 => array:5 [ "identificador" => "tbl0020" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => false "mostrarDisplay" => true "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Javier \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Acha Pérez \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Esperanza \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Aguillo Gutiérrez \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Bárbara \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Alastruey Ribas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Ramón \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Albero Gamboa \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">orosia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Bandrés Nivela \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Agustín \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Barra Morato \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Amaya \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Barragán Angulo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Rafael \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Barril Vicente \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">yolanda \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Blasco lamarca \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Vicente \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Blay Cortes \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Mª Pilar \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Bocos Terraz \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Fernando \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Calvo Gracia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Alejandro \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Cámara Balda \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Jose Antonio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Chena Alejandro \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Santiago \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Chóliz Polo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Luis \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Ciprés Casasnovas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Paloma \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">de Castro Hernández \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Vicente \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Estopiñán Garcia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Eduardo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Faure Nogueras \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Blanca \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Garcia Garcia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Jose Antonio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Gimeno Orna \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Paola \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Gracia Gimeno \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Maria Luisa \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Gracia Ruiz \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Jose Ignacio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">labarta Aizpún \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Francisca \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Lázaro Puente \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Andrés \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">López Gómez \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">carmen \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Marcuello melendo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">esteban \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Mayayo Dehesa \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Marta \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Monreal Villanueva \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Carmen \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Morera Fernández-Sanguino \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Angel L \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Navarro Izquierdo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Julia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Ocón Bretón \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">pablo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Ortiz Remacha \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Joaquín \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">palacios Latasa \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Mª Jose \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Pamplona Civera \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Angeles \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Pie Juste \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Jesús \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Playan Usón \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Antonio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Portolés Suso \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Jose Joaquín \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">resa Bienzobas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Mercedes \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Rodriguez Rigual \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">mª Antonia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">sancho Serrano \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Alejandro \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Sanz parís \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Amalia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Sobrino vesperinas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">pablo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Trincado Aznar \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Concha \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Vidal Peracho \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Diego \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Alvarez Ballano \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Diana \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Boj Carceller \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Guayente \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Verdes Sanz \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Mª Eugenia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">López valverde \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Conchita \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Zapata \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">patricia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">de Diego \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Ana \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Ilundain Gonzalez \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Irene Mª \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Burgasé Estallo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Jara \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Altemir Trallero \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Ana Belen \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Mañas martinez \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Ana Lidia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Medrano serrano \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Francisco \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Los Fablos Callao \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Laura \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">borau Maorad \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Julia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Campos Fernandez \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">alicia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Justel Enriquez \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">carmen \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Cabrejas Gomez \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Isabel \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Melchor \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Beatriz \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Lardies Sanchez \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Leticia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Perez Fernandez \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Luis \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Irigoyen Cucalon \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Ana \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Agudo Tabuenca \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1037652.png" ] ] ] ] ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:21 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0005" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Beyond metformin: Safety considerations in the decision-making process for selecting a second medication for type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes management" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "W.T. Cefalu" 1 => "J.B. Buse" 2 => "S. del Prato" 3 => "P.D. Home" 4 => "D. LeRoith" 5 => "M.A. Nauck" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.2337/dc14-1395" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Diabetes Care" "fecha" => "2014" "volumen" => "37" "paginaInicial" => "2647" "paginaFinal" => "2659" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25147257" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0010" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The pharmacogenetics of type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes: A systematic review" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "N.M. Maruthur" 1 => "M.O. Gribble" 2 => "W.L. Bennett" 3 => "S. Bolen" 4 => "L.M. Wilson" 5 => "P. Balakrishnan" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.2337/dc13-1276" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Diabetes Care" "fecha" => "2014" "volumen" => "37" "paginaInicial" => "876" "paginaFinal" => "886" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24558078" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0015" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Recent advances in incretin-based therapies" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "D. Russell-Jones" 1 => "S. Gough" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Clin Endocrinol" "fecha" => "2012" "volumen" => "77" "paginaInicial" => "489" "paginaFinal" => "499" ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0020" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Management of hyperglycemia in type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes, 2015: A patient-centered approach" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "S.E. Inzucchi" 1 => "R.M. Bergenstal" 2 => "J.B. Buse" 3 => "M. Diamant" 4 => "E. Ferrannini" 5 => "M. Nauck" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.2337/dc14-2441" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Diabetes Care" "fecha" => "2015" "volumen" => "38" "paginaInicial" => "140" "paginaFinal" => "149" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25538310" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0025" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effect of noninsulin antidiabetic drugs added to metformin therapy on glycemic control, weight gain, and hypoglycemia in type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "O.J. Phung" 1 => "J.M. Scholle" 2 => "M. Talwar" 3 => "C.I. Coleman" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/jama.2010.405" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "JAMA" "fecha" => "2010" "volumen" => "303" "paginaInicial" => "1410" "paginaFinal" => "1418" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20388897" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S2213858715000820" "estado" => "S300" "issn" => "22138587" ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0030" "etiqueta" => "6" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "GLP-1 receptor agonists: Effects on the progression of non-alcoholic fatty liver disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "J. Liu" 1 => "G. Wang" 2 => "Y. Jia" 3 => "Y. Xu" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/dmrr.2580" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Diabetes Metab Res Rev" "fecha" => "2015" "volumen" => "31" "paginaInicial" => "329" "paginaFinal" => "335" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25066109" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0035" "etiqueta" => "7" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Nonalcoholic fatty liver disease. A systematic review" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "M.E. Rinella" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/jama.2015.5370" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "JAMA" "fecha" => "2015" "volumen" => "313" "paginaInicial" => "2263" "paginaFinal" => "2273" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26057287" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0168822712001192" "estado" => "S300" "issn" => "01688227" ] ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib0040" "etiqueta" => "8" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Glucagon-like peptide analogues for type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes mellitus: Systematic review and meta-analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "D.S. Shyangdan" 1 => "P.L. Royle" 2 => "C. Clar" 3 => "P. Sharma" 4 => "N.R. Waugh" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1186/1472-6823-10-20" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "BMC Endocr Disord" "fecha" => "2010" "volumen" => "10" "paginaInicial" => "20" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21143938" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bib0045" "etiqueta" => "9" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Glucagon-like peptide analogues for type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes mellitus" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "D.S. Shyangdan" 1 => "P.L. Royle" 2 => "C. Clar" 3 => "P. Sharma" 4 => "N.R. Waugh" 5 => "A. Snaith" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/14651858.CD006423.pub2" "Revista" => array:3 [ "tituloSerie" => "Cochrane Database Syst Rev" "fecha" => "2011" "paginaInicial" => "CD006423" ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bib0050" "etiqueta" => "10" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Exenatide once weekly for the treatment of type 2 diabetes: Effectiveness and tolerability in patient subpopulations" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "R. Pencek" 1 => "A. Blickensderfer" 2 => "Y. Li" 3 => "S.C. Brunell" 4 => "S. Chen" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/j.1742-1241.2012.03006.x" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Int J Clin Pract" "fecha" => "2012" "volumen" => "66" "paginaInicial" => "1021" "paginaFinal" => "1032" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22925173" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bib0055" "etiqueta" => "11" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Differences in the HbA1c-lowering efficacy of glucagon-like peptide-1 analogues between Asians and non-Asians: A systematic review and meta-analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "Y.G. Kim" 1 => "S. Hahn" 2 => "T.J. Oh" 3 => "K.S. Park" 4 => "Y.M. Cho" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/dom.12293" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Diabetes Obes Metab" "fecha" => "2014" "volumen" => "16" "paginaInicial" => "900" "paginaFinal" => "909" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24655583" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bib0060" "etiqueta" => "12" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Proportion of patients at HbA1c target <<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7% with eight classes of antidiabetic drugs in type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes: Systematic review of 218 randomized controlled trials with 78,945 patients" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "K. Esposito" 1 => "P. Chiodini" 2 => "G. Bellastella" 3 => "M.I. Maiorino" 4 => "D. Giugliano" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/j.1463-1326.2011.01512.x" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Diabetes Obes Metab" "fecha" => "2012" "volumen" => "14" "paginaInicial" => "228" "paginaFinal" => "233" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21958121" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bib0065" "etiqueta" => "13" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Association among weight change, glycemic control, and markers of cardiovascular risk with eventide once weekly: A pooled analysis of patients with type 2 diabetes" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "L. Blonde" 1 => "R. Pencek" 2 => "L. MacConell" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1186/s12933-014-0171-2" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Cardiovasc Diabetol" "fecha" => "2015" "volumen" => "14" "paginaInicial" => "12" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25645567" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bib0070" "etiqueta" => "14" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes. Etiology and reversibility" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "R. Taylor" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.2337/dc12-1805" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Diabetes Care" "fecha" => "2013" "volumen" => "36" "paginaInicial" => "1047" "paginaFinal" => "1055" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23520370" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bib0075" "etiqueta" => "15" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Quantitative assessment of liver fat with magnetic resonance imaging and spectroscopy" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "S.B. Reeder" 1 => "I. Cruite" 2 => "G. Hamilton" 3 => "C.B. Sirlin" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Magn Reson Imagin" "fecha" => "2011" "volumen" => "34" "paginaInicial" => "729" "paginaFinal" => "749" ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bib0080" "etiqueta" => "16" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Updated definitions of healthy ranges for serum alanine aminotransferase levels" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "D. Prati" 1 => "E. Taioli" 2 => "A. Zanella" 3 => "E. della Torre" 4 => "S. Butelli" 5 => "del Vecchio" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Ann Intern Med" "fecha" => "2002" "volumen" => "137" "paginaInicial" => "1" "paginaFinal" => "10" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12093239" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bib0085" "etiqueta" => "17" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Non-alcoholic fatty liver disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "N. Sattar" 1 => "E. Forrest" 2 => "D. Preiss" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "BMJ" "fecha" => "2014" "volumen" => "349" "paginaInicial" => "g4596" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25239614" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bib0090" "etiqueta" => "18" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Safety and efficacy of liraglutide in patients with type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes and elevated liver enzymes: Individual patient data meta-analysis of the LEAD program" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "M.J. Armstrong" 1 => "D.D. Houlihan" 2 => "I.A. Rowe" 3 => "W.H.O. Clausen" 4 => "B. Elbrond" 5 => "S.C.L. Gough" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/apt.12149" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Aliment Pharmacol Ther" "fecha" => "2013" "volumen" => "37" "paginaInicial" => "234" "paginaFinal" => "242" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23163663" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 18 => array:3 [ "identificador" => "bib0095" "etiqueta" => "19" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Incretin based therapies: A novel treatment approach for non-alcoholic fatty liver disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "K. Blaslov" 1 => "T. Bulum" 2 => "K. Zibar" 3 => "L. Duvnjak" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.3748/wjg.v20.i23.7356" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "World J Gastroenterol" "fecha" => "2014" "volumen" => "20" "paginaInicial" => "7356" "paginaFinal" => "7365" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24966606" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0140673610613888" "estado" => "S300" "issn" => "01406736" ] ] ] ] ] ] ] 19 => array:3 [ "identificador" => "bib0100" "etiqueta" => "20" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "High prevalence of nonalcoholic fatty liver disease in patients with type<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 diabetes mellitus and normal plasma aminotransferase levels" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "P. Portillo-Sánchez" 1 => "F. Bril" 2 => "M. Maximos" 3 => "R. Lomonaco" 4 => "D. Biernacki" 5 => "B. Orsak" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1210/jc.2015-1966" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Clin Endocrinol Metab" "fecha" => "2015" "volumen" => "100" "paginaInicial" => "2231" "paginaFinal" => "2238" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25885947" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 20 => array:3 [ "identificador" => "bib0105" "etiqueta" => "21" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effects of lixisenatide on elevated liver transaminases: Systematic review with individual patient data meta-analysis of randomised controlled trials on patients with type 2 diabetes" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "L.L. Gluud" 1 => "F.K. Knop" 2 => "T. Vilsboll" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1136/bmjopen-2014-005325" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "BMJ Open" "fecha" => "2014" "volumen" => "4" "paginaInicial" => "e005325" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25526792" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S2213858714700348" "estado" => "S300" "issn" => "22138587" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/15750922/0000006300000004/v2_201604300039/S1575092215003575/v2_201604300039/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "8576" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Originales" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/15750922/0000006300000004/v2_201604300039/S1575092215003575/v2_201604300039/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1575092215003575?idApp=UINPBA00004N" ]
Información de la revista
Original
Acceso a texto completo
Niveles de ALT y respuesta hipoglucemiante al tratamiento con agonistas del receptor de GLP-1
Baseline ALT levels as a marker of glycemic response to treatment with GLP-1 receptor agonists
Artículo
Este artículo está disponible en español
Niveles de ALT y respuesta hipoglucemiante al tratamiento con agonistas del receptor de GLP-1
Jose A. Gimeno-Orna, Guayente Verdes-Sanz, Laura Borau-Maorad, Julia Campos-Fernández, Beatriz Lardiés-Sánchez, Marta Monreal-Villanueva
10.1016/j.endonu.2015.11.009Endocrinol Nutr. 2016;63:164-70
This article is available in English
Baseline ALT levels as a marker of glycemic response to treatment with GLP-1 receptor agonists
Jose A. Gimeno-Orna, Guayente Verdes-Sanz, Laura Borau-Maorad, Julia Campos-Fernández, Beatriz Lardiés-Sánchez, Marta Monreal-Villanueva
10.1016/j.endoen.2016.04.005Endocrinol Nutr. 2016;63:164-70