se ha leído el artículo
array:21 [ "pii" => "13089003" "issn" => "11328460" "doi" => "10.1016/S1132-8460(06)75263-1" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2006-05-01" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "licencia" => "http://www.elsevier.com/open-access/userlicense/1.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Rev Esp Enferm Metab Oseas. 2006;15:52-4" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 2383 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 38 "HTML" => 1946 "PDF" => 399 ] ] "itemSiguiente" => array:17 [ "pii" => "13089014" "issn" => "11328460" "doi" => "10.1016/S1132-8460(06)75264-3" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2006-05-01" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "licencia" => "http://www.elsevier.com/open-access/userlicense/1.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Rev Esp Enferm Metab Oseas. 2006;15:55-6" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 17182 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 68 "HTML" => 16268 "PDF" => 846 ] ] "es" => array:9 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Inhibidores de la aromatasa y osteoporosis" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "55" "paginaFinal" => "56" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Aromatase inhibitors and osteoporosis" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "X NOGUÉS I SOLÁN" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "Iniciales" => "X" "apellidos" => "NOGUÉS I SOLÁN" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/13089014?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/11328460/0000001500000003/v0_201306101250/13089014/v0_201306101251/es/main.assets" ] "itemAnterior" => array:17 [ "pii" => "13089010" "issn" => "11328460" "doi" => "10.1016/S1132-8460(06)75262-X" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2006-05-01" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "licencia" => "http://www.elsevier.com/open-access/userlicense/1.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Rev Esp Enferm Metab Oseas. 2006;15:49-51" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 3344 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 45 "HTML" => 2760 "PDF" => 539 ] ] "es" => array:9 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Informe especial sobre la posición oficial de la Sociedad Internacional de Densiometría Clínica" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "49" "paginaFinal" => "51" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Special report on the official positions of the international society for clinical densitometry" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "M J PEÑA MILLÁN" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "Iniciales" => "M J" "apellidos" => "PEÑA MILLÁN" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/13089010?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/11328460/0000001500000003/v0_201306101250/13089010/v0_201306101251/es/main.assets" ] "es" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Efecto de la terapia biológica sobre el metabolismo óseo en las enfermedades inflamatorias articulares" "tieneTextoCompleto" => true "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "52" "paginaFinal" => "54" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:3 [ "autoresLista" => "MV HERNÁNDEZ" "autores" => array:1 [ 0 => array:3 [ "Iniciales" => "MV" "apellidos" => "HERNÁNDEZ" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "affa" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:1 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "SERVICIO DE REUMATOLOGÍA. HOSPITAL CLÍNIC. BARCELONA." "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "affa" ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Effect of the biological therapy on bone metabolism in inflammatory joint diseases" ] ] "textoCompleto" => "<p class="elsevierStylePara">MASA ÓSEA Y REMODELADO ÓSEO</p><p class="elsevierStylePara">La aparición de osteoporosis asociada a enfermedades articulares inflamatorias crónicas, como la artritis reumatoide (AR) o la espondilitis anquilosante (EA), es un hecho bien conocido. Así, estudios transversales han demostrado que los pacientes con AR tienen una menor densidad mineral ósea (DMO) que los controles sanos<span class="elsevierStyleSup">1</span>. Asimismo, se ha descrito un aumento de la incidencia de fracturas en estos pacientes<span class="elsevierStyleSup">2,3</span>.</p><p class="elsevierStylePara">La pérdida de masa ósea observada en la AR parece estar relacionada, principalmente, con un aumento de la resorción ósea de probable origen multifactorial, siendo los datos sobre formación ósea contradictorios<span class="elsevierStyleSup">4-6</span>. En la AR activa se produce una liberación de citocinas inflamatorias (IL1, TNF, IL6) y RANKL por los linfocitos T y los macrófagos tisulares, factores que estimulan la diferenciación de preosteoclastos en células maduras resortivas de hueso<span class="elsevierStyleSup">7</span>. La pérdida de masa ósea estaría, por tanto, relacionada con la actividad de la enfermedad. Existen otros factores adicionales que contribuyen a la pérdida ósea en estos pacientes como la terapia con glucocorticoides y la inmovilización que, a menudo, sufren estos pacientes<span class="elsevierStyleSup">8-10</span>.</p><p class="elsevierStylePara">La EA también se ha asociado con fracturas y disminución de la DMO en columna lumbar y fémur proximal, incluso en fases iniciales de la enfermedad<span class="elsevierStyleSup">11</span>, habiéndose hallado también una correlación con la actividad de la enfermedad<span class="elsevierStyleSup">12</span>.</p><p class="elsevierStylePara">Los estudios que analizan el remodelado óseo en la AR y en la EA describen con frecuencia un aumento de la resorción ósea relacionado con la actividad de la enfermedad<span class="elsevierStyleSup">13</span>. Sin embargo, el efecto sobre la formación ósea es controvertido, ya que se ha descrito tanto un aumento como una disminución en los valores de los marcadores de formación ósea<span class="elsevierStyleSup">4-6</span>. Estos hallazgos se han relacionado con la actividad de la enfermedad y con el tratamiento con glucocorticoides que con frecuencia siguen estos pacientes<span class="elsevierStyleSup">14</span>. Así, en los pacientes con AR activa existiría una disminución de la formación ósea y ésta se normalizaría al disminuir la actividad de la enfermedad con el tratamiento<span class="elsevierStyleSup">4-6</span>.</p><p class="elsevierStylePara">TRATAMIENTO DE LA ENFERMEDAD</p><p class="elsevierStylePara">Se ha sugerido que el tratamiento activo de los pacientes con AR, al disminuir la actividad de la enfermedad, podría prevenir la pérdida de masa ósea<span class="elsevierStyleSup">15</span>. Sin embargo, varios estudios longitudinales en pacientes con AR han evidenciado una disminución de la DMO, a pesar de seguir un tratamiento con fármacos inductores de remisión (DMARD)<span class="elsevierStyleSup">1,8,15-17</span>.</p><p class="elsevierStylePara">TRATAMIENTO CON ANTI-TNF <span class="elsevierStyleBold">*</span></p><p class="elsevierStylePara">Los fármacos anti-TNF * son, actualmente, los más efectivos en el tratamiento de la AR y de otras enfermedades inflamatorias articulares. Así, se ha descrito su eficacia en el tratamiento de la AR<span class="elsevierStyleSup">18,19</span> y de la EA, tanto a corto como a medio plazo<span class="elsevierStyleSup">20,21</span>. Se ha demostrado que estos fármacos inducen una marcada disminución de la actividad de la enfermedad y de la progresión de las erosiones radiológicas.</p><p class="elsevierStylePara">Ya que los pacientes con AR tienen un mayor riesgo de pérdida de masa ósea y, como consecuencia, de fracturas osteoporóticas, el tratamiento con fármacos inhibidores del TNF * podría tener una ventaja adicional al actuar sobre el metabolismo óseo, además del efecto favorable bien conocido sobre la actividad de la enfermedad y el daño radiológico.</p><p class="elsevierStylePara">MECANISMO DE ACCION DEL TNF <span class="elsevierStyleBold">*</span></p><p class="elsevierStylePara">El TNF * es una importante citocina que presenta valores elevados en las fases activas de las enfermedades articulares inflamatorias. Así, en la AR se ha descrito un aumento de su producción en el espacio intraarticular.</p><p class="elsevierStylePara">Además, esta citocina está implicada en la regulación del remodelado óseo, habiéndose descrito un aumento de sus valores en la osteoporosis posmenopáusica. De hecho, se ha observado que la inhibición del TNF * con receptores solubles previene la pérdida ósea en este proceso.</p><p class="elsevierStylePara">A nivel óseo el TNF * induce un aumento de la actividad osteoclástica y disminuye la formación ósea. Su efecto en la resorción ósea se produce por un estímulo en la diferenciación osteoclástica a través de los receptores para TNF *<span class="elsevierStyleSup">22</span>. Además, facilita la activación y supervivencia de los osteoclastos<span class="elsevierStyleSup">23</span>.</p><p class="elsevierStylePara">El TNF * actúa sobre la formación ósea a distintos niveles: inhibe el reclutamiento y la diferenciación de los osteoblastos desde las células precursoras<span class="elsevierStyleSup">24</span>, disminuye la formación ósea al inhibir la síntesis de proteínas de la matriz producidas por los osteoblastos, como el colágeno tipo I y la osteocalcina<span class="elsevierStyleSup">24</span> e inhibe la expresión de IGF-I, factor paracrino que apoya la diferenciación osteoblástica<span class="elsevierStyleSup">25</span>. También se ha sugerido que TNF * regularía la apoptosis de los osteoblastos<span class="elsevierStyleSup">26</span>.</p><p class="elsevierStylePara">Todas estas acciones del TNF * modifican el balance óseo hacia un aumento de la resorción ósea, pudiendo producir, como consecuencia, un aumento de fracturas en la osteoporosis posmenopáusica y en las enfermedades inflamatorias crónicas, así como una pérdida de hueso periarticular en la artritis, favoreciendo la aparición de erosiones.</p><p class="elsevierStylePara">ESTUDIOS DEL EFECTO DE LA TERAPIA ANTI-TNF <span class="elsevierStyleBold">*</span> SOBRE EL METABOLISMO OSEO</p><p class="elsevierStylePara">Recientemente se han publicado varios estudios sobre el efecto de la terapia biológica en el metabolismo óseo en pacientes con enfermedades inflamatorias crónicas. De los diversos fármacos inhibidores de TNF * infliximab, etanercept y adalimumab, sólo se han realizado estudios con los dos primeros; en ellos se analiza el efecto de este tipo de tratamiento sobre la DMO y sobre los marcadores bioquímicos del remodelado óseo, sin existir datos todavía sobre el desarrollo de fracturas.</p><p class="elsevierStylePara">En el año 2003 se publicó un estudio que mostraba un efecto beneficioso a corto plazo del tratamiento con infliximab sobre los marcadores del remodelado óseo en pacientes con AR. En este estudio se analizó la evolución de varios marcadores de formación ósea, como la osteocalcina, el propéptido amino-terminal del procolágeno I (PINP) y la fosfatasa alcalina ósea, y de resorción ósea: ICTP y ß-CTX tras 6 semanas de tratamiento<span class="elsevierStyleSup">14</span>. Se observó un aumento significativo de los marcadores de formación ósea y una disminución de los marcadores de resorción, especialmente en aquellos pacientes en los que había disminuido la actividad de la enfermedad tras el tratamiento con infliximab. Además, en este estudio la disminución de la actividad de la enfermedad se relacionó con el descenso de los marcadores de resorción ósea.</p><p class="elsevierStylePara">En ese mismo año se publicaron también dos estudios que analizaban el efecto del infliximab<span class="elsevierStyleSup">27</span> y del etanercept<span class="elsevierStyleSup">28</span> sobre la DMO y los marcadores de remodelado óseo en pacientes con espondiloartritis<span class="elsevierStyleSup">27,28</span>. En el primer estudio<span class="elsevierStyleSup">27</span> se observó un aumento significativo de la DMO en columna lumbar, que se correlacionaba con los valores de velocidad de sedimentación globular (VSG), y en fémur proximal tras 6 meses de tratamiento con infliximab. Asimismo, se observó un aumento significativo y transitorio de la osteocalcina a las 6 semanas, sin modificarse los marcadores de resorción. Los autores sugerían que el beneficio del tratamiento anti-TNF * sobre la masa ósea podría ser debido a un efecto positivo sobre el remodelado óseo<span class="elsevierStyleSup">27</span>.</p><p class="elsevierStylePara">En el segundo estudio se valoró el efecto del tratamiento con etanercept sobre la actividad de la enfermedad y la evolución de la DMO en columna lumbar y fémur. Los autores observaron un aumento de la DMO a los 6 meses de tratamiento, especialmente en fémur total, mientras que los pacientes no tratados experimentaron una disminución de la masa ósea. Asimismo se observó una disminución de la actividad de la enfermedad en los pacientes tratados. Todo ello sugería que el tratamiento adecuado de la actividad inflamatoria prevenía la pérdida de masa ósea en este proceso<span class="elsevierStyleSup">28</span>.</p><p class="elsevierStylePara">En niños afectos de artritis crónica juvenil (ACJ) también se ha analizado, de forma prospectiva, el efecto del tratamiento con etanercept sobre la DMO<span class="elsevierStyleSup">29</span>. Así, el tratamiento con etanercept en estos pacientes se ha asociado a un aumento de la masa ósea, valorada por ultrasonidos, y a una mejoría en la actividad de la enfermedad.</p><p class="elsevierStylePara">Finalmente, se han publicado recientemente dos estudios sobre el efecto del infliximab<span class="elsevierStyleSup">25,30</span> y del etanercept<span class="elsevierStyleSup">25</span> en la AR<span class="elsevierStyleSup">30</span> y en la espondiloartritis<span class="elsevierStyleSup">25</span> a largo plazo. El primer trabajo<span class="elsevierStyleSup">25</span> es un estudio prospectivo, de un año de seguimiento, en 19 pacientes con espondiloartritis (10 EA, 4 artritis psoriásica y 5 enfermedades inflamatorias intestinales) de largo tiempo de evolución, tratados con anti-TNF * (17 con infliximab y 2 con etanercept) en los que analizan la evolución de la DMO y del remodelado óseo (mediante la determinación de CTX y PINP). Los autores observan un aumento significativo de la DMO en columna lumbar y fémur total al año de tratamiento y una disminución del CTX, ya evidente al tercer mes de tratamiento<span class="elsevierStyleSup">25</span>. En el segundo estudio<span class="elsevierStyleSup">30</span>, realizado en 36 pacientes afectos de AR tratados con infliximab, se analizó la DMO de columna lumbar y fémur y la evolución de la actividad de la enfermedad (mediante el índice DAS-28). Nuevamente, se observó una mejoría significativa en la actividad de la enfermedad desde las 6 semanas de tratamiento que se mantuvo durante todo el estudio, sin evidenciar cambios significativos en la DMO al año de iniciar el tratamiento. Estos resultados sugieren que el tratamiento con infliximab previene la pérdida de masa ósea en estos pacientes<span class="elsevierStyleSup">30</span>.</p><p class="elsevierStylePara">OTRAS ENFERMEDADES</p><p class="elsevierStylePara">También se ha estudiado el efecto de infliximab sobre marcadores del remodelado óseo en otras enfermedades inflamatorias, como la enfermedad de Crohn<span class="elsevierStyleSup">31</span>. En este proceso se ha descrito una normalización de los marcadores de remodelado óseo (PINP, fosfatasa alcalina ósea, osteocalcina, CTX) aunque de forma independiente a la respuesta clínica al tratamiento con infliximab.</p><p class="elsevierStylePara">MECANISMO DE ACCION DE TERAPIA ANTI-TNF <span class="elsevierStyleBold">*</span></p><p class="elsevierStylePara">El tratamiento con anti-TNF *, a largo plazo (un año) se asocia a un aumento de la DMO<span class="elsevierStyleSup">25,29,30</span>, tanto en columna lumbar como en fémur proximal<span class="elsevierStyleSup">25,30</span>, con un efecto ya evidente a partir de los 6 meses<span class="elsevierStyleSup">27,28</span>. Este aumento de la DMO se ha relacionado con la disminución de la actividad de la enfermedad. Así, paralelamente, se ha descrito una disminución de varios índices de actividad de la enfermedad<span class="elsevierStyleSup">25,28,30</span>. De hecho, Simonini et al<span class="elsevierStyleSup">29</span> sólo observaron un aumento de la DMO en aquellos pacientes que mejoraban con la terapia anti-TNF, y Allali et al observan una correlación inversa entre los valores de VSG y la DMO en columna lumbar<span class="elsevierStyleSup">27</span>.</p><p class="elsevierStylePara">La evolución de la DMO que se observa con la terapia anti-TNF * contrasta con la descrita en pacientes con enfermedades inflamatorias que siguen tratamiento con DMARD<span class="elsevierStyleSup">1,8,15-17</span> y podría estar relaciona-da con la menor eficacia de estos tratamientos para inhibir adecuadamente la producción del TNF *. Todo ello sugiere que el tratamiento con anti-TNF podría prevenir el desarrollo de osteoporosis en pacientes con AR a través de una disminución de resorción ósea. De hecho, la terapia anti-TNF se ha asociado a un aumento de los marcadores de formación ósea<span class="elsevierStyleSup">14,25,27</span> y a una disminución de la resorción<span class="elsevierStyleSup">14,25</span>, que indica un balance positivo en el remodelado óseo.</p><p class="elsevierStylePara">Además, la terapia anti-TNF * puede tener un efecto indirecto sobre el hueso mediado por su acción sobre otras citocinas. Así, en la AR la supresión de TNF * reduce las concentraciones de IL1 e IL6, ambas potentes citocinas pro-resortivas, actuando a través de la vía osteoprotegerina-RANKL-RANK<span class="elsevierStyleSup">32</span>.</p><p class="elsevierStylePara">El TNF * también se ha implicado en el catabolismo de las proteínas musculares<span class="elsevierStyleSup">33</span> y es una de las citocinas a las que se ha atribuido la pérdida de peso que presentan los pacientes con AR<span class="elsevierStyleSup">34</span>. Por tanto, la terapia anti-TNF * podría preservar la masa ósea, en parte, por su efecto sobre la masa<br></br> muscular.</p><p class="elsevierStylePara">En resumen, los datos de los recientes estudios sugieren que la terapia anti-TNF * tiene un efecto favorable sobre el metabolismo óseo en los pacientes con AR y en otras enfermedades inflamatorias crónicas probablemente mediado por su efecto sobre la actividad de la enfermedad.</p><p class="elsevierStylePara"> </p>" "pdfFichero" => "70v15n03a13089003pdf001.pdf" "tienePdf" => true "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:1 [ "bibliografiaReferencia" => array:34 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib1" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Cross-sectional and longitudinal study of osteoporosis in patients with rheumatoid arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "Shibuya K" 1 => "Hagino H" 2 => "Morio Y" 3 => "Teshima R." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:4 [ "tituloSerie" => "Clin Rheumatol" "fecha" => "2002" "paginaInicial" => "150" "paginaFinal" => "8" ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib2" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Risk of vertebral fracture in women with rheumatoid arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "Spector TD" 1 => "Hall GM" 2 => "McCloskey EV" 3 => "Kanis JA." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "BMJ" "fecha" => "1993" "volumen" => "306" "paginaInicial" => "558" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8461772" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib3" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Vitamin D deficiency, spontaneous fractures and osteopenia in rheumatoid arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "Maddison PJ" 1 => "Bacon PA." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "BMJ" "fecha" => "1974" "volumen" => "4" "paginaInicial" => "433" "paginaFinal" => "5" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/4425914" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib4" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "A cross sectional analysis of 5 different markers of collagen degradation in rheumatoid arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "St Clair EW" 1 => "Moak SA" 2 => "Wilkinson WE" 3 => "Sanders L" 4 => "Lang T" 5 => "Greenwald RA." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Rheumatol" "fecha" => "1998" "volumen" => "25" "paginaInicial" => "1472" "paginaFinal" => "9" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9712086" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib5" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:1 [ "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Cortet B" 1 => "Flipo RM" 2 => "Pigny P" 3 => "Duquesnoy B" 4 => "Boersme A" 5 => "Marchandise X" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Is bone turnover a determinant of bone mass in rheumatoid arthritis? J Rheumatol" "fecha" => "1998" "volumen" => "25" "paginaInicial" => "2339" "paginaFinal" => "44" ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib6" "etiqueta" => "6" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Markers of bone metabolism in postmenopausal women with rheumatoid arthritis: effects of corticosteroids and hormone replacement therapy." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "Hall GM" 1 => "Spector TD" 2 => "Delmas PD." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arthritis Rheum" "fecha" => "1995" "volumen" => "38" "paginaInicial" => "902" "paginaFinal" => "6" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7612039" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib7" "etiqueta" => "7" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Cellular mechanisms and the role of cytokines in bone erosions in rheumatoid arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "Gravallese EM" 1 => "Goldring SR." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/1529-0131(200010)43:10<2143::AID-ANR1>3.0.CO;2-S" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arthritis Rheum" "fecha" => "2000" "volumen" => "43" "paginaInicial" => "2143" "paginaFinal" => "51" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11037873" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib8" "etiqueta" => "8" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Bone loss in patients with rheumatoid arthritis: results of a population-based cohort of 366 patients followed up for two years." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "Haugeberg G" 1 => "Orstavik RE" 2 => "Uhlig T" 3 => "Falch JA" 4 => "Halse JI" 5 => "Kvien TK." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/art.10408" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Arthritis Rheum" "fecha" => "2002" "volumen" => "46" "paginaInicial" => "1720" "paginaFinal" => "8" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12124854" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0016508509008002" "estado" => "S300" "issn" => "00165085" ] ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bib9" "etiqueta" => "9" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Factors influencing bone loss in rheumatoid arthritis: a longitudinal study." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Cortet B" 1 => "Guyot MH" 2 => "Solan E" 3 => "Pigny PP" 4 => "Dumonbin F" 5 => "Flipo RM" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Clin Exp Rheumatol" "fecha" => "2000" "volumen" => "18" "paginaInicial" => "683" "paginaFinal" => "90" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11138329" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bib10" "etiqueta" => "10" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Bone metabolism in rheumatoid arthritis: relation to disease activity." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "Eggelmeijer F" 1 => "Papapoulos SE" 2 => "Westedt ML" 3 => "van Paassen HC" 4 => "Dijkmans BA" 5 => "Breedveld FC." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Br J Rheumatol" "fecha" => "1993" "volumen" => "32" "paginaInicial" => "387" "paginaFinal" => "91" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8495259" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bib11" "etiqueta" => "11" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Spinal fractures complicating ankylosing spondylitis: a long term follow-up study." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "Hunter T" 1 => "Dubo HI." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arthritis Rheum" "fecha" => "1983" "volumen" => "26" "paginaInicial" => "751" "paginaFinal" => "9" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6860376" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bib12" "etiqueta" => "12" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Significant loss of bone mass in patients with early, active ankylosing spondylitis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Gratacós J" 1 => "Collado A" 2 => "Pons F" 3 => "Osaba M" 4 => "Sanmarti R" 5 => "Roque M" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/1529-0131(199911)42:11<2319::AID-ANR9>3.0.CO;2-G" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arthritis Rheum" "fecha" => "1999" "volumen" => "42" "paginaInicial" => "2319" "paginaFinal" => "24" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10555026" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bib13" "etiqueta" => "13" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Evaluation of bone mineral density, hormones, biochemical markers of bone metabolism, and osteoprotegerin serum levels in patients with ankylosing spondylitis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "Franck H" 1 => "Meurer T" 2 => "Hofbauer LC." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Rheumatol" "fecha" => "2004" "volumen" => "31" "paginaInicial" => "2236" "paginaFinal" => "41" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15517638" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bib14" "etiqueta" => "14" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Early changes in bone metabolism in rheumatoid arthritis patients treated with infliximab." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Vis M" 1 => "Wolbink GJ" 2 => "Lodder MC" 3 => "Kostense PJ" 4 => "van de Stadt RJ" 5 => "de Koning MHM.T" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/art.11292" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arthritis Rheum" "fecha" => "2003" "volumen" => "48" "paginaInicial" => "2996" "paginaFinal" => "7" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14558111" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bib15" "etiqueta" => "15" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:1 [ "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "Dolan AL" 1 => "Moniz C" 2 => "Abraha H" 3 => "Pitt P." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Does active treatment of rheumatoid arthritis limit disease-associated bone loss? Rheumatology" "fecha" => "2002" "volumen" => "41" "paginaInicial" => "1047" "paginaFinal" => "51" ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bib16" "etiqueta" => "16" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Randomised comparison of combined step-down prednisolone, methotrexate and sulphasalazine with sulphasalazine alone in early rheumatoid arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Boers M" 1 => "Verhoeven AC" 2 => "Markusse HM" 3 => "van de Laar MA" 4 => "Westhovens R" 5 => "van Denderen JC" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/S0140-6736(97)01300-7" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Lancet" "fecha" => "1997" "volumen" => "350" "paginaInicial" => "309" "paginaFinal" => "18" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9251634" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bib17" "etiqueta" => "17" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Generalized bone loss in patients with early rheumatoid arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "Gough AK" 1 => "Lilley J" 2 => "Eyre S" 3 => "Holder RL" 4 => "Emery P." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Lancet" "fecha" => "1994" "volumen" => "344" "paginaInicial" => "23" "paginaFinal" => "7" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7912297" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bib18" "etiqueta" => "18" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Infliximab and methotrexate in the treatment of rheumatoid arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Lipsky PE" 1 => "van der Heijde DM" 2 => "St Clair EW" 3 => "Furst DE" 4 => "Breedveld EC" 5 => "Kalden JR" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJM200011303432202" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2000" "volumen" => "343" "paginaInicial" => "1594" "paginaFinal" => "602" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11096166" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 18 => array:3 [ "identificador" => "bib19" "etiqueta" => "19" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Combination of infliximab and methotrexate therapy for early rheumatoid arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "St Clair EW" 1 => "van der Heijde DM" 2 => "Smolen JS" 3 => "Maini RN" 4 => "Bathon JM" 5 => "Emery P" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/art.20568" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arthritis Rheum" "fecha" => "2004" "volumen" => "50" "paginaInicial" => "3432" "paginaFinal" => "43" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15529377" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 19 => array:3 [ "identificador" => "bib20" "etiqueta" => "20" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Efficacy and safety of infliximab in patients with ankilosing spondylitis: results of a randomized, placebo-controlled trial (ASSERT)." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Van der Heijde D" 1 => "Dijkmans B" 2 => "Geusens P" 3 => "Sieper J" 4 => "DeWoody K" 5 => "Williamson P" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/art.20775" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arthritis Rheum" "fecha" => "2005" "volumen" => "52" "paginaInicial" => "49" "paginaFinal" => "60" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15641062" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 20 => array:3 [ "identificador" => "bib21" "etiqueta" => "21" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Persistent clinical response to the anti-TNF-alpha antibody infliximab in patients with ankylosing spondylitis over three years." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Braun J" 1 => "Baraliakos X" 2 => "Brandt J" 3 => "Listing J" 4 => "Zink A" 5 => "Alten R" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/rheumatology/keh584" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Rheumatology" "fecha" => "2005" "volumen" => "44" "paginaInicial" => "670" "paginaFinal" => "6" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15757965" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 21 => array:3 [ "identificador" => "bib22" "etiqueta" => "22" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Tumor necrosis factor-alpha induces differentiation of and bone resorption by osteoclasts." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "Azuma Y" 1 => "Kaji K" 2 => "Katogi R" 3 => "Takeshita S" 4 => "Kudo A." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Biol Chem" "fecha" => "2000" "volumen" => "275" "paginaInicial" => "4858" "paginaFinal" => "64" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10671521" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 22 => array:3 [ "identificador" => "bib23" "etiqueta" => "23" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Expression of the osteoblast differentiation factor RUNX2 (Cbfa1/AML3/Pebp2alpha A) is inhibited by tumor necrosis factor-alpha." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Gilbert L" 1 => "He X" 2 => "Farmer P" 3 => "Rubin J" 4 => "Drissi H" 5 => "van Wijnen AJ" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1074/jbc.M106339200" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Biol Chem" "fecha" => "2002" "volumen" => "277" "paginaInicial" => "2695" "paginaFinal" => "701" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11723115" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 23 => array:3 [ "identificador" => "bib24" "etiqueta" => "24" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Inhibition of osteoblast differentiation by tumor necrosis factor-alpha." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Gilbert L" 1 => "He X" 2 => "Farmer P" 3 => "Boden S" 4 => "Kozlowski M" 5 => "Rubin J" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1210/endo.141.11.7739" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Endocrinology" "fecha" => "2000" "volumen" => "141" "paginaInicial" => "3956" "paginaFinal" => "64" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11089525" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 24 => array:3 [ "identificador" => "bib25" "etiqueta" => "25" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Body weight, body composition and bone turnover changes in patients with spondyloarthropathy receiving anti-tumor necrosis factor alpha therapy." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "Briot K" 1 => "Garnero P" 2 => "Le Henanff A" 3 => "Dougados M" 4 => "Roux C." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1136/ard.2004.028670" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Ann Rheum Dis" "fecha" => "2005" "volumen" => "64" "paginaInicial" => "1137" "paginaFinal" => "40" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15642695" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 25 => array:3 [ "identificador" => "bib26" "etiqueta" => "26" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Osteoblast programmed cell death (apoptosis): modulation by growth factors and cytokines." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "Jilka RL" 1 => "Weinstein RS" 2 => "Bellido T" 3 => "Parfitt AM" 4 => "Manolagas SC." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1359/jbmr.1998.13.5.793" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Bone Miner Res" "fecha" => "1998" "volumen" => "13" "paginaInicial" => "793" "paginaFinal" => "802" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9610743" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 26 => array:3 [ "identificador" => "bib27" "etiqueta" => "27" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Increase in bone mineral density of patients with spondyloarthropathy treated with anti-tumor necrosis factor alpha." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "Allali F" 1 => "Breban M" 2 => "Porcher R" 3 => "Maillefert JF" 4 => "Dougados M" 5 => "Roux C." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Ann Rheum Dis" "fecha" => "2003" "volumen" => "62" "paginaInicial" => "347" "paginaFinal" => "9" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12634235" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 27 => array:3 [ "identificador" => "bib28" "etiqueta" => "28" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Bone mineral density improvement in spondyloarthropathy after treatment with etanercept." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "Marzo-Ortega H" 1 => "McGonagle D" 2 => "Haugeberg G" 3 => "Green MJ" 4 => "Stewart SP" 5 => "Emery P." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Ann Rheum Dis" "fecha" => "2003" "volumen" => "62" "paginaInicial" => "1020" "paginaFinal" => "1" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12972490" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 28 => array:3 [ "identificador" => "bib29" "etiqueta" => "29" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Bone status over 1 yr of etanercept treatment in juvenile idiopathic arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "Simonini G" 1 => "Giani T" 2 => "Stagi S" 3 => "de Martino M" 4 => "Falcini F." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/rheumatology/keh592" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Rheumatology" "fecha" => "2005" "volumen" => "44" "paginaInicial" => "777" "paginaFinal" => "80" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15741191" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0016508510008437" "estado" => "S300" "issn" => "00165085" ] ] ] ] ] ] ] 29 => array:3 [ "identificador" => "bib30" "etiqueta" => "30" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Bone mineral density in patients with rheumatoid arthritis treated with infliximab." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "Vis M" 1 => "Voskuyl AE" 2 => "Wolbink GJ" 3 => "Dijkmans BA.C" 4 => "Lems WF for the OSTRA study group." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1136/ard.2003.017780" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Ann Rheum Dis" "fecha" => "2005" "volumen" => "64" "paginaInicial" => "336" "paginaFinal" => "7" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15647447" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 30 => array:3 [ "identificador" => "bib31" "etiqueta" => "31" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Rapid improvement of bone metabolism after infliiximab treatment in Crohn's disease." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Franchimont N" 1 => "Putzeys V" 2 => "Collette J" 3 => "Vermeire S" 4 => "Rutgeerts P" 5 => "De Vos M" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/j.1365-2036.2004.02152.x" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Aliment Pharmacol Ther" "fecha" => "2004" "volumen" => "20" "paginaInicial" => "607" "paginaFinal" => "14" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15352908" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 31 => array:3 [ "identificador" => "bib32" "etiqueta" => "32" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "The role of osteoprotegerin and receptor activation of nuclear factor kB ligand in the pathogeneseis and treatment of rheumatoid arthritis." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "Hofbauer I" 1 => "Heufelder AE." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/1529-0131(200102)44:2<253::AID-ANR41>3.0.CO;2-S" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arthritis Rheum" "fecha" => "2001" "volumen" => "44" "paginaInicial" => "253" "paginaFinal" => "9" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11229454" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 32 => array:3 [ "identificador" => "bib33" "etiqueta" => "33" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Tumor necrosis factor-alpha mediates changes in tissue protein turnover in a rat cancer cachexia model." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Costelli P" 1 => "Carbo N" 2 => "Tessitore L" 3 => "Bagby GJ" 4 => "López Soriano FJ" 5 => "Argiles JM" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1172/JCI116897" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Clin Invest" "fecha" => "1993" "volumen" => "92" "paginaInicial" => "2783" "paginaFinal" => "9" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8254032" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 33 => array:3 [ "identificador" => "bib34" "etiqueta" => "34" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:3 [ "titulo" => "Rheumatoid cachexia: cytokine-driven hypermetabolism accompanying reduced body cell mass in chronic inflammation." "idioma" => "en" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:7 [ 0 => "Roubenoff R" 1 => "Roubenoff RA" 2 => "Cannon JG" 3 => "Kehayias JJ" 4 => "Zhuang H" 5 => "Dawson-Hughes B" 6 => "et al." ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1172/JCI117244" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Clin Invest" "fecha" => "1994" "volumen" => "93" "paginaInicial" => "2379" "paginaFinal" => "86" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8200971" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/11328460/0000001500000003/v0_201306101250/13089003/v0_201306101251/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "11631" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Osteomail" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/11328460/0000001500000003/v0_201306101250/13089003/v0_201306101251/es/70v15n03a13089003pdf001.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/13089003?idApp=UINPBA00004N" ]
año/Mes | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 Octubre | 45 | 0 | 45 |
2024 Septiembre | 105 | 7 | 112 |
2024 Agosto | 81 | 2 | 83 |
2024 Julio | 69 | 1 | 70 |
2024 Junio | 73 | 7 | 80 |
2024 Mayo | 59 | 5 | 64 |
2024 Abril | 86 | 2 | 88 |
2024 Marzo | 83 | 9 | 92 |
2024 Febrero | 100 | 11 | 111 |
2024 Enero | 121 | 3 | 124 |
2023 Diciembre | 56 | 8 | 64 |
2023 Noviembre | 86 | 10 | 96 |
2023 Octubre | 89 | 7 | 96 |
2023 Septiembre | 67 | 1 | 68 |
2023 Agosto | 70 | 15 | 85 |
2023 Julio | 100 | 5 | 105 |
2023 Junio | 101 | 4 | 105 |
2023 Mayo | 128 | 7 | 135 |
2023 Abril | 107 | 5 | 112 |
2023 Marzo | 81 | 2 | 83 |
2023 Febrero | 82 | 5 | 87 |
2023 Enero | 61 | 3 | 64 |
2022 Diciembre | 50 | 5 | 55 |
2022 Noviembre | 66 | 9 | 75 |
2022 Octubre | 45 | 12 | 57 |
2022 Septiembre | 59 | 14 | 73 |
2022 Agosto | 63 | 6 | 69 |
2022 Julio | 63 | 14 | 77 |
2022 Junio | 46 | 10 | 56 |
2022 Mayo | 39 | 10 | 49 |
2022 Abril | 67 | 9 | 76 |
2022 Marzo | 61 | 10 | 71 |
2022 Febrero | 59 | 7 | 66 |
2022 Enero | 60 | 7 | 67 |
2021 Diciembre | 49 | 18 | 67 |
2021 Noviembre | 36 | 11 | 47 |
2021 Octubre | 54 | 10 | 64 |
2021 Septiembre | 51 | 7 | 58 |
2021 Agosto | 47 | 6 | 53 |
2021 Julio | 31 | 7 | 38 |
2021 Junio | 25 | 9 | 34 |
2021 Mayo | 41 | 5 | 46 |
2021 Abril | 94 | 12 | 106 |
2021 Marzo | 85 | 7 | 92 |
2021 Febrero | 37 | 7 | 44 |
2021 Enero | 45 | 5 | 50 |
2020 Diciembre | 45 | 5 | 50 |
2020 Noviembre | 52 | 10 | 62 |
2020 Octubre | 36 | 7 | 43 |
2020 Septiembre | 20 | 8 | 28 |
2020 Agosto | 21 | 2 | 23 |
2020 Julio | 23 | 5 | 28 |
2020 Junio | 20 | 6 | 26 |
2020 Mayo | 19 | 5 | 24 |
2020 Abril | 21 | 6 | 27 |
2020 Marzo | 25 | 9 | 34 |
2020 Febrero | 16 | 4 | 20 |
2020 Enero | 24 | 7 | 31 |
2019 Diciembre | 20 | 9 | 29 |
2019 Noviembre | 16 | 4 | 20 |
2019 Octubre | 17 | 3 | 20 |
2019 Septiembre | 17 | 3 | 20 |
2019 Agosto | 14 | 3 | 17 |
2019 Julio | 23 | 11 | 34 |
2019 Junio | 63 | 30 | 93 |
2019 Mayo | 93 | 23 | 116 |
2019 Abril | 48 | 3 | 51 |
2019 Marzo | 12 | 1 | 13 |
2019 Febrero | 12 | 5 | 17 |
2019 Enero | 8 | 9 | 17 |
2018 Diciembre | 14 | 6 | 20 |
2018 Noviembre | 11 | 6 | 17 |
2018 Octubre | 18 | 9 | 27 |
2018 Septiembre | 11 | 10 | 21 |
2018 Agosto | 4 | 1 | 5 |
2018 Julio | 9 | 4 | 13 |
2018 Junio | 12 | 0 | 12 |
2018 Mayo | 5 | 0 | 5 |
2018 Abril | 7 | 0 | 7 |
2018 Marzo | 4 | 1 | 5 |
2018 Febrero | 6 | 0 | 6 |
2018 Enero | 8 | 0 | 8 |
2017 Diciembre | 13 | 0 | 13 |
2017 Noviembre | 10 | 0 | 10 |
2017 Octubre | 8 | 1 | 9 |
2017 Septiembre | 17 | 15 | 32 |
2017 Agosto | 14 | 0 | 14 |
2017 Julio | 11 | 0 | 11 |
2017 Junio | 12 | 0 | 12 |
2017 Mayo | 9 | 0 | 9 |
2017 Abril | 12 | 1 | 13 |
2017 Marzo | 32 | 43 | 75 |
2017 Febrero | 14 | 3 | 17 |
2017 Enero | 6 | 1 | 7 |
2016 Diciembre | 11 | 4 | 15 |
2016 Noviembre | 15 | 5 | 20 |
2016 Octubre | 27 | 6 | 33 |
2016 Septiembre | 17 | 4 | 21 |
2016 Agosto | 29 | 4 | 33 |
2016 Julio | 14 | 1 | 15 |
2016 Junio | 17 | 8 | 25 |
2016 Mayo | 16 | 16 | 32 |
2016 Abril | 10 | 7 | 17 |
2016 Marzo | 24 | 8 | 32 |
2016 Febrero | 16 | 9 | 25 |
2016 Enero | 12 | 7 | 19 |
2015 Diciembre | 20 | 8 | 28 |
2015 Noviembre | 19 | 1 | 20 |
2015 Octubre | 16 | 2 | 18 |
2015 Septiembre | 16 | 4 | 20 |
2015 Agosto | 17 | 5 | 22 |
2015 Julio | 2 | 5 | 7 |
2015 Junio | 4 | 0 | 4 |
2015 Mayo | 10 | 3 | 13 |
2015 Abril | 18 | 5 | 23 |
2015 Marzo | 16 | 3 | 19 |
2015 Febrero | 19 | 2 | 21 |
2015 Enero | 14 | 3 | 17 |
2014 Diciembre | 22 | 5 | 27 |
2014 Noviembre | 23 | 2 | 25 |
2014 Octubre | 21 | 1 | 22 |
2014 Septiembre | 22 | 1 | 23 |
2014 Agosto | 18 | 2 | 20 |
2014 Julio | 20 | 1 | 21 |
2014 Junio | 15 | 2 | 17 |
2014 Mayo | 12 | 3 | 15 |
2014 Abril | 10 | 1 | 11 |
2014 Marzo | 12 | 2 | 14 |
2014 Febrero | 13 | 2 | 15 |
2014 Enero | 17 | 3 | 20 |
2013 Diciembre | 13 | 3 | 16 |
2013 Noviembre | 14 | 2 | 16 |
2013 Octubre | 23 | 14 | 37 |
2013 Septiembre | 8 | 11 | 19 |
2013 Agosto | 19 | 8 | 27 |
2013 Julio | 16 | 3 | 19 |
2006 Abril | 624 | 0 | 624 |