se ha leído el artículo
array:24 [ "pii" => "S0379389316300643" "issn" => "03793893" "doi" => "10.1016/j.rchic.2016.06.010" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2016-09-01" "aid" => "66" "copyright" => "Sociedad de Cirujanos de Chile" "copyrightAnyo" => "2016" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Rev Chil Cir. 2016;68:363-7" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 2290 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 39 "HTML" => 1319 "PDF" => 932 ] ] "itemSiguiente" => array:19 [ "pii" => "S0379389316000120" "issn" => "03793893" "doi" => "10.1016/j.rchic.2016.01.001" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2016-09-01" "aid" => "11" "copyright" => "Sociedad de Cirujanos de Chile" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Rev Chil Cir. 2016;68:368-72" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 744 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 37 "HTML" => 439 "PDF" => 268 ] ] "es" => array:12 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Artículo original</span>" "titulo" => "Resultados inmediatos y alejados del reservorio ileal con anastomosis reservorio-anal practicado en forma simultánea o diferida con la proctocolectomía en pacientes portadores de colitis ulcerosa" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "368" "paginaFinal" => "372" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Ileal pouch-anal anastomosis performed simultaneously or delayed with the proctocolectomy. Short and long-term results in patients with ulcerative colitis" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Felipe Bellolio, Constanza Villalón, Javier Gómez, Rodrigo Miguieles, María Elena Molina, Álvaro Zúñiga" "autores" => array:6 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Felipe" "apellidos" => "Bellolio" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Constanza" "apellidos" => "Villalón" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Javier" "apellidos" => "Gómez" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Rodrigo" "apellidos" => "Miguieles" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "María Elena" "apellidos" => "Molina" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Álvaro" "apellidos" => "Zúñiga" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0379389316000120?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/03793893/0000006800000005/v1_201609110036/S0379389316000120/v1_201609110036/es/main.assets" ] "itemAnterior" => array:19 [ "pii" => "S0379389316300497" "issn" => "03793893" "doi" => "10.1016/j.rchic.2016.04.005" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2016-09-01" "aid" => "52" "copyright" => "Sociedad de Cirujanos de Chile" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Rev Chil Cir. 2016;68:355-62" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 1231 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 29 "HTML" => 867 "PDF" => 335 ] ] "es" => array:13 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Artículo original</span>" "titulo" => "Tratamiento no quirúrgico en cáncer epidermoide de orofaringe avanzado. Análisis de resultados oncológicos en función del subsitio tumoral y fraccionamiento de radioterapia" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "355" "paginaFinal" => "362" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Nonsurgical treatment in advanced oropharyngeal squamous cell cancer" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0040" "etiqueta" => "Figura 8" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr8.jpeg" "Alto" => 1267 "Ancho" => 1594 "Tamanyo" => 110509 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0095" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Sobrevida libre de recidiva local (primario).</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Pablo González, Doris Atariguana, Jan Karlsruher, Shirley Silva, Manuel González, Osvaldo Giannini" "autores" => array:6 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Pablo" "apellidos" => "González" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Doris" "apellidos" => "Atariguana" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Jan" "apellidos" => "Karlsruher" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Shirley" "apellidos" => "Silva" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "Manuel" "apellidos" => "González" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Osvaldo" "apellidos" => "Giannini" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0379389316300497?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/03793893/0000006800000005/v1_201609110036/S0379389316300497/v1_201609110036/es/main.assets" ] "es" => array:19 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">ARTÍCULO ORIGINAL</span>" "titulo" => "Hallazgos clínicos e histopatológicos en pacientes con adenomiomatosis vesicular" "tieneTextoCompleto" => true "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "363" "paginaFinal" => "367" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Ana María Burgos, Attila Csendes, María Villanueva, Galo Cárdenas, Sergio Narbona, Maglio Caballero, Ariel Figueroa" "autores" => array:7 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "Ana María" "apellidos" => "Burgos" "email" => array:1 [ 0 => "anamburgos@yahoo.com.mx" ] "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 1 => array:3 [ "nombre" => "Attila" "apellidos" => "Csendes" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] 2 => array:3 [ "nombre" => "María" "apellidos" => "Villanueva" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 3 => array:3 [ "nombre" => "Galo" "apellidos" => "Cárdenas" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] 4 => array:3 [ "nombre" => "Sergio" "apellidos" => "Narbona" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>" "identificador" => "aff0015" ] ] ] 5 => array:3 [ "nombre" => "Maglio" "apellidos" => "Caballero" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>" "identificador" => "aff0015" ] ] ] 6 => array:3 [ "nombre" => "Ariel" "apellidos" => "Figueroa" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>" "identificador" => "aff0015" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:3 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "Departamento de Cirugía, Hospital Clínico Universidad de Chile, Santiago, Chile" "etiqueta" => "a" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "Departamento de Anatomía Patológica, Hospital Clínico Universidad de Chile, Santiago, Chile" "etiqueta" => "b" "identificador" => "aff0010" ] 2 => array:3 [ "entidad" => "Alumno Medicina Universidad de Chile, Santiago, Chile" "etiqueta" => "c" "identificador" => "aff0015" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondencia." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Clinical and histopathological findings in patients with gallblader adenomyomatosis" ] ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 994 "Ancho" => 950 "Tamanyo" => 379751 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Microfotografía de adenomiomatosis en vesícula biliar (flecha). Tinción hematoxilina eosina, 10X.</p>" ] ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0065">Introducción</span><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La adenomiomatosis (ADM) vesicular es una lesión benigna, adquirida y de etiología desconocida, sugiriéndose que puede ser una condición degenerativa secundaria a presiones intraluminales elevadas en la vesícula biliar. Esta lesión se caracteriza por una invaginación de la mucosa que se extiende a través del tejido fibromuscular subepitelial, los llamados senos de Rokitansky-Aschoff (SRA), y acompañándose también de hiperplasia del músculo liso<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0170"><span class="elsevierStyleSup">1,2</span></a> (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">fig. 1</a>). Los SRA pueden contener bilis espesa, moco o cálculos, pudiendo presentarse cambios inflamatorios, fibróticos y metaplásicos (metaplasia intestinal, de glándulas pilóricas). Los SRA por sí mismos no se consideran anormales, pero generalmente están asociados a ADM y colecistitis<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0180"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>.</p><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El objetivo del presente estudio es describir la presentación clínica e histopatológica de la ADM vesicular en una serie de pacientes colecistectomizados.</p></span><span id="sec0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0070">Material y método</span><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Estudio descriptivo y retrospectivo realizado en el Departamento de Cirugía del Hospital Clínico de la Universidad de Chile (HCUCH). Entre el 1 de enero del 2010 y el 30 de abril del 2015 se realizaron consecutivamente 6.957 colecistectomías, diagnosticándose ADM en 95 pacientes (1,4%), mediante el estudio anatomopatológico de la vesícula extirpada.</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Este estudio incluye la serie de 95 pacientes con ADM vesicular. No hubo ninguna exclusión.</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El estudio histopatológico fue realizado por patólogos del HCUCH. Las vesículas resecadas fueron colocadas en solución de formalina al 10%, procediéndose a estudio anatomopatológico de rutina, con cortes de bacinete, cuerpo, fondo y cualquier área sospechosa. Los cortes histológicos fueron teñidos con hematoxilina-eosina.</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En esta serie de pacientes se describe la presentación clínica y hallazgos histopatológicos de la vesícula biliar.</p></span><span id="sec0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0075">Análisis estadístico</span><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El registro de datos y análisis estadístico se realizó con el programa estadístico SPSS 19,0 (Chicago, EE. UU.). Los datos se expresaron como promedios, desviación estándar y rango.</p></span><span id="sec0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0080">Resultados</span><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En el estudio histopatológico de las 6.957 vesículas extirpadas se diagnosticó ADM en 95 de ellas (1,4%).</p><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En la serie estudiada, la edad promedio fue 50,3 ± 15,5 años (rango 13 y 88 años). En relación con el género, fueron 76 mujeres (80%) y 19 hombres (20%), con relación mujer/hombre 4:1.</p><p id="par0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El cuadro clínico evidenció dolor abdominal en el hipocondrio derecho o epigastrio en 53 pacientes (55,8%), siendo asintomáticos 42 pacientes (44,2%).</p><p id="par0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La ADM se presentó con mayor frecuencia en el fondo vesicular 71,6% (68 casos). En 13 casos fue de tipo segmentaria, localizándose en el bacinete en 8 casos y en el cuerpo en 5 casos (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><p id="par0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall">De los 95 pacientes, se observaron en 34 (35,8%) otras alteraciones histológicas en la mucosa vesicular, siendo la más frecuente la metaplasia pilórica (21,0%). En 8 casos (8,4%) se presentó displasia, 6 casos (6,3%) de bajo grado y 2 casos (2,1%) de alto grado, en un paciente la displasia de alto grado se ubicaba en el epitelio de la ADM localizada en el fondo de la vesícula biliar (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0010">tabla 2</a>).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0010"></elsevierMultimedia><p id="par0065" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Respecto a patología vesicular asociada, 78 pacientes tuvieron colelitiasis (82,1%); entre las lesiones elevadas, un paciente presentó adenoma pilórico con displasia de bajo grado. La colecistitis crónica se diagnosticó en el 85,3% de los pacientes (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabla 3</a>).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0015"></elsevierMultimedia></span><span id="sec0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0085">Discusión</span><p id="par0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La prevalencia de ADM en series de colecistectomías se reporta entre el 1,7 y el 34%<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0170"><span class="elsevierStyleSup">1,4-7</span></a> (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabla 4</a>).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0020"></elsevierMultimedia><p id="par0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La ADM vesicular ocurre frecuentemente en la cuarta a quinta década de la vida<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0205"><span class="elsevierStyleSup">8,9</span></a>, lo que está acorde con la edad promedio de nuestros pacientes, de 50,3 años. En nuestra serie tuvimos un paciente de 13 años de edad; al respecto la literatura reporta algunos casos de ADM en niños e incluso en un infante de 4 meses de edad con diagnóstico de síndrome de Beckwith -Wiedemann<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0215"><span class="elsevierStyleSup">10</span></a>. Respecto al género, es más común en mujeres que en hombres, con una relación 3:1<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0220"><span class="elsevierStyleSup">11,12</span></a>, similar a nuestra serie.</p><p id="par0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Aunque la patogénesis de la ADM no es bien conocida, existen varias hipótesis para explicar la formación de los SRA, siendo una de ellas el aumento de la presión intraluminal vesicular, a causa de una obstrucción periódica intermitente del conducto cístico por impactación de cálculos preexistentes en el cuello vesicular, y particularmente si está asociada con inflamación crónica. Se han sugerido otras causas probables de presión intraluminal aumentada, como la presencia de factores anatómicos congénitos: un conducto cístico largo, estrecho, tortuoso o alteración de la confluencia biliopancreática, lo cual facilitaría la obstrucción periódica del flujo externo por formación intermitente de barro, tapones o moco por irritación crónica de la mucosa vesicular. En las fases iniciales de la litogénesis, por ejemplo, en jóvenes, ocurre la llamada hiperplasia papilar primaria, que se asocia con la formación de SRA pequeños con células productoras de moco<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0200"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>. También se ha postulado que la disfunción neurogénica primaria de la vesícula puede llevar a una hipertrofia muscular de la pared vesicular y formación de los SRA presentes en la ADM<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0230"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a>.</p><p id="par0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En la mayoría de los casos el diagnóstico de ADM se realiza en forma incidental por una ecotomografía abdominal realizada para detectar litiasis vesicular o durante el estudio anatomopatológico de vesículas extirpadas quirúrgicamente. En la ecotomografía abdominal, la ADM se describe como: <span class="elsevierStyleItalic">a)</span> un engrosamiento focal o difuso de la pared vesicular; <span class="elsevierStyleItalic">b)</span> divertículos pequeños intramurales (SRA) que al estar llenos con bilis aparecen como espacios quísticos pequeños, múltiples y anecoicos; <span class="elsevierStyleItalic">c)</span> focos ecogénicos intramurales, cuando contienen cálculos diminutos de colesterol o barro biliar, asociándose o no a sombra acústica, o artefactos de reverberación (comet-tail), y <span class="elsevierStyleItalic">d)</span> artefacto de centelleo en la ecografía Doppler color<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0235"><span class="elsevierStyleSup">14,15</span></a>. En la resonancia magnética los SRA producen el signo del «collar de perlas», espacios redondeados múltiples, que son imágenes hiperintensas en secuencia T2, un hallazgo que ha sido reportado y que tiene un 92% de especificidad para ADM<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0245"><span class="elsevierStyleSup">16</span></a>.</p><p id="par0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La mayoría de los pacientes con ADM son asintomáticos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0250"><span class="elsevierStyleSup">17</span></a>. Pero, posiblemente por la coexistencia de litiasis vesicular, reportada hasta en el 90%, puede presentarse dolor en el cuadrante superior derecho<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0255"><span class="elsevierStyleSup">18</span></a>. La importancia de hacer un correcto diagnóstico es predominantemente para evitar una mala interpretación de otras patologías, tales como el cáncer vesicular. En nuestra serie, el 55,8% de los pacientes presentaron dolor abdominal.</p><p id="par0095" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Morfológicamente, la ADM puede ser de 3 tipos: difusa, segmentaria o localizada. La ADM difusa presenta un engrosamiento generalizado de la pared vesicular. La forma segmentaria típicamente afecta el cuerpo con un engrosamiento circunferencial de la pared que da la apariencia de reloj de arena. La forma localizada es la más prevalente y el fondo vesicular el sitio más frecuente, correspondiendo al llamado adenomioma, que se presenta como un nódulo umbilicado en el fondo vesicular<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0260"><span class="elsevierStyleSup">19</span></a>. Difiere la serie de Nishimura et l., quienes encontraron de 156 pacientes colecistectomizados en el 63,5% ADM segmentaria, el 34,5% localizada en el fondo y el 2% del tipo difusa<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">6</span></a>. En nuestro estudio, en el mayor porcentaje de casos (71,6%) la ADM estuvo localizada en el fondo vesicular.</p><p id="par0100" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Concomitantemente con la ADM, en el epitelio se pueden presentar cambios metaplásicos (metaplasia intestinal, pilórica), inflamatorios y fibrosis. La ADM no es considerada una lesión premaligna, pero la displasia y carcinoma <span class="elsevierStyleItalic">in situ</span> o invasivo pueden desarrollarse en el epitelio de la ADM, postulándose que el desarrollo del carcinoma estaría relacionado con la presencia de litiasis, inflamación crónica y cambios metaplásicos más que a la ADM<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0265"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a>, siendo bien conocida la asociación entre litiasis y cáncer vesicular<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0270"><span class="elsevierStyleSup">21,22</span></a>. En el estudio chileno de Roa et al. se reporta de 21.194 vesículas operadas por colelitiasis, en el 3,3% cáncer vesicular en distintos estadios<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0280"><span class="elsevierStyleSup">23</span></a>. Albores-Saavedra et al. reportan la incidencia de carcinoma vesicular en ADM entre el 1 y el 6,4%, siendo la mayoría carcinomas <span class="elsevierStyleItalic">in situ</span><a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0225"><span class="elsevierStyleSup">12</span></a>, y en otro estudio, de 49 pacientes con adenocarcinoma vesicular reportan 6 carcinomas <span class="elsevierStyleItalic">in situ</span> procedentes de los SRA de la ADM<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0285"><span class="elsevierStyleSup">24</span></a>. Se menciona una fuerte asociación entre el cáncer vesicular y la ADM de tipo segmentaria<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0290"><span class="elsevierStyleSup">25</span></a>. En nuestra serie no hubo ningún caso con carcinoma vesicular, pero sí se presentaron 8 casos de displasia epitelial, que correspondieron al 8,4% del total de casos con ADM vesicular. El estudio chileno de Muñoz et al. informa una prevalencia del 2,5% de displasia vesicular en 1.237 biopsias de colecistectomías<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0295"><span class="elsevierStyleSup">26</span></a>.</p><p id="par0105" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En nuestro estudio la colelitiasis estuvo presente en un gran porcentaje de casos 82,1% (78 casos). Los SRA son un factor de riesgo para la formación de cálculos de pigmento negro. Cariati y Cetta reportaron, de 64 pacientes con ADM, cálculos de pigmento negro en 38 pacientes, 16 de estos asociados también a cálculos de colesterol. Los cálculos de pigmento negro pueden formarse en ausencia de factores de riesgo típicos para la supersaturación de bilirrubina de la bilis (hemólisis, cirrosis, hepatitis crónica, gastrectomía)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0200"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>. Un factor importante en la formación de microcálculos negros es la estasis biliar, concentrándose la bilis y las células mucosas secretando mucina después de un incremento del araquidonato biliar. La unión de los hidrogeniones por la mucina puede aumentar localmente el pH biliar y concomitantemente la bilirrubina conjugada puede ser desconjugada por la betaglucuronidasa endógena de las células mucosas biliares; bajo estas condiciones puede ocurrir una acidificación defectuosa de la bilis y precipitar el bilirrubinato y el fosfato cálcico formando los microcálculos de pigmento negro dentro de los SRA, y posterior migración a la luz vesicular<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0300"><span class="elsevierStyleSup">27-30</span></a>. En relación con el colesterol, la acumulación de este en la ADM es intraluminal, ya que los cristales de colesterol precipitan en la bilis atrapada en los SRA<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0200"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>.</p><p id="par0110" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Existen publicaciones que mencionan una estrecha asociación entre la ADM, la colesterolosis y la neuromatosis. La colesterolosis es una anormalidad adquirida del epitelio de la vesícula biliar caracterizada por una hiperplasia mucosa vellosa con excesiva acumulación de ésteres de colesterol y triglicéridos dentro de los macrófagos epiteliales, pudiéndose manifestarse como colesterolosis difusa, focal y pólipos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0320"><span class="elsevierStyleSup">31</span></a>. Según Jutras et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0170"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>, la colesterolosis se encuentra en el 7 al 10% de los casos de ADM. En nuestra serie se presentó en el 44,2% de los pacientes.</p><p id="par0115" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La colecistitis xantogranulomatosa es una variante poco frecuente de colecistitis crónica, postulándose que se desarrolla como secuela de la rotura de los SRA con extravasación intramural subsecuente de bilis espesa y mucina dentro de la pared vesicular. La bilis extravasada causa una reacción inflamatoria con formación de nódulos xantogranulomatosos intramurales característicos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0325"><span class="elsevierStyleSup">32</span></a>. Esta patología estuvo asociada en el 5,3% de nuestros casos.</p><p id="par0120" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El diagnóstico diferencial para ADM vesicular incluye el adenocarcinoma. Kai et al., reportaron de 26 pacientes con cáncer vesicular y ADM asociada, en el 40% de los pacientes, estadios avanzados de cáncer a pesar de haber estado en seguimiento periódico, concluyendo la dificultad del diagnóstico temprano de un cáncer vesicular primario en presencia de una ADM concurrente<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0330"><span class="elsevierStyleSup">33</span></a>. Hay controversia en relación con el tratamiento de la ADM vesicular en un paciente sintomático; la colecistectomía está indicada; en casos asintomáticos, el seguimiento cuidadoso o una colecistectomía también pueden estar indicados si el carcinoma no puede ser descartado o si el diagnóstico es dudoso, siendo la extirpación y el examen histopatológico de la vesícula biliar los únicos medios que nos darán el diagnóstico definitivo.</p></span><span id="sec0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0090">Conclusiones</span><p id="par0125" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los pacientes con ADM vesicular, posiblemente por la coexistencia de cálculos, pueden manifestar dolor abdominal. En la serie estudiada se observaron diversas alteraciones histológicas, incluyendo la displasia de alto grado. La colelitiasis se presentó con una frecuencia elevada.</p></span><span id="sec0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0095">Conflicto de intereses</span><p id="par0130" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Ninguno.</p></span></span>" "textoCompletoSecciones" => array:1 [ "secciones" => array:12 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "xres729185" "titulo" => "Resumen" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Objetivo" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Material y método" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] 1 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec733251" "titulo" => "Palabras clave" ] 2 => array:3 [ "identificador" => "xres729186" "titulo" => "Abstract" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Aim" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Material and method" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Results" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] 3 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec733250" "titulo" => "Keywords" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "sec0005" "titulo" => "Introducción" ] 5 => array:2 [ "identificador" => "sec0010" "titulo" => "Material y método" ] 6 => array:2 [ "identificador" => "sec0015" "titulo" => "Análisis estadístico" ] 7 => array:2 [ "identificador" => "sec0020" "titulo" => "Resultados" ] 8 => array:2 [ "identificador" => "sec0025" "titulo" => "Discusión" ] 9 => array:2 [ "identificador" => "sec0030" "titulo" => "Conclusiones" ] 10 => array:2 [ "identificador" => "sec0035" "titulo" => "Conflicto de intereses" ] 11 => array:1 [ "titulo" => "Bibliografía" ] ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "fechaRecibido" => "2016-02-01" "fechaAceptado" => "2016-03-31" "PalabrasClave" => array:2 [ "es" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palabras clave" "identificador" => "xpalclavsec733251" "palabras" => array:4 [ 0 => "Vesícula biliar" 1 => "Colecistectomía" 2 => "Adenomiomatosis" 3 => "Senos Rokitansky-Aschoff" ] ] ] "en" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Keywords" "identificador" => "xpalclavsec733250" "palabras" => array:4 [ 0 => "Gallbladder" 1 => "Cholecystectomy" 2 => "Adenomyomatosis" 3 => "Rokitansky-Aschoff sinuses" ] ] ] ] "tieneResumen" => true "resumen" => array:2 [ "es" => array:3 [ "titulo" => "Resumen" "resumen" => "<span id="abst0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0010">Objetivo</span><p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">El objetivo del estudio es describir la presentación clínica e histopatológica de la adenomiomatosis vesicular en una serie de pacientes colecistectomizados.</p></span> <span id="abst0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0015">Material y método</span><p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Entre el 1 de enero del 2010 y el 30 abril del 2015 se realizaron 6.957 colecistectomías, diagnosticándose adenomiomatosis en 95 de las vesículas extirpadas (1,4%). Se describen los hallazgos clínicos e histopatológicos en estos pacientes.</p></span> <span id="abst0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0020">Resultados</span><p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">En 53 pacientes (55,8%) se presentó dolor abdominal. Alteraciones histológicas concomitantes se presentaron en la mucosa vesicular de 34 pacientes (35,8%), siendo la metaplasia pilórica la más frecuente (21%); y en 8 pacientes (8,4%) se presentó displasia de alto y bajo grado. Las patologías asociadas más frecuentes fueron colelitiasis 82,1% y colecistitis crónica 85,3%.</p></span> <span id="abst0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0025">Conclusiones</span><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">En la serie estudiada se observaron diversas alteraciones histológicas, incluyendo la displasia de alto grado. La colelitiasis se presentó con una frecuencia elevada.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Objetivo" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Material y método" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] "en" => array:3 [ "titulo" => "Abstract" "resumen" => "<span id="abst0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0035">Aim</span><p id="spar0025" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">The aim of the study was to describe the clinical and histopathologic presentation of adenomyomatosis (ADM) of the gallbladder in a series of patients.</p></span> <span id="abst0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0040">Material and method</span><p id="spar0030" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Between January 1, 2010 to April 30, 2015, 6957 patients underwent cholecystectomy. Among them, ADM was diagnosed in 95 of cholecystectomy specimens (1.4%). Clinical and pathological findings in these patients are described.</p></span> <span id="abst0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0045">Results</span><p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">In 53 patients (55.8%) presented abdominal pain. Concomitant histological changes occurred in the gallbladder mucosa of 34 patients (35.8%), being the most frequent pyloric metaplasia (21%); and in 8 patients (8.4%) high-grade dysplasia and low-grade dysplasia was presented. The most frequent associated pathologies were cholelithiasis in 82.1%, and chronic cholecystitis in 85.3%.</p></span> <span id="abst0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0050">Conclusions</span><p id="spar0040" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">In this serie, various histological changes were observed, including high-grade dysplasia. Cholelithiasis was presented with high frequency.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Aim" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Material and method" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Results" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] ] "multimedia" => array:5 [ 0 => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 994 "Ancho" => 950 "Tamanyo" => 379751 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Microfotografía de adenomiomatosis en vesícula biliar (flecha). Tinción hematoxilina eosina, 10X.</p>" ] ] 1 => array:8 [ "identificador" => "tbl0005" "etiqueta" => "Tabla 1" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at1" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Tipos según localización \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Pacientes (n = 95) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Frecuencia (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Localizada (fondo) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">68 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">71,6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Segmentaria \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">13 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">13,7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Difusa \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">14 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">14,7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1201800.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0050" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Tipos de adenomiomatosis según su localización en la vesícula</p>" ] ] 2 => array:8 [ "identificador" => "tbl0010" "etiqueta" => "Tabla 2" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at2" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Histología mucosa vesicular \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Pacientes<br>(n = 95) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Frecuencia<br>(%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Epitelio normal</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">61 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">64,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " colspan="3" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Epitelio con alteraciones</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">34 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">35,8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Metaplasia pilórica \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">20 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">21,0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Metaplasia intestinal \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Metaplasia pilórica e intestinal \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Displasia bajo grado \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Displasia alto grado \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1201802.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Cambios histológicos en la mucosa vesicular de 95 pacientes con adenomiomatosis vesicular</p>" ] ] 3 => array:8 [ "identificador" => "tbl0015" "etiqueta" => "Tabla 3" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at3" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:2 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Patología asociada<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0005"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Pacientes<br>(n = 95) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Frecuencia<br>(%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Colelitiasis \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">78 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">82,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Colesterolosis \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">42 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">44,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Pólipo colesterol \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Pólipo hiperplásico \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Adenoma pilórico con displasia bajo grado \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Colecistitis crónica \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">81 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">85,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Colecistitis aguda \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Colecistitis xantogranulomatosa \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1201799.png" ] ] ] "notaPie" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0005" "etiqueta" => "a" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0005">Pacientes que presentaron una o más patologías.</p>" ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0060" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Patología asociada a adenomiomatosis vesicular en una serie de 95 pacientes</p>" ] ] 4 => array:8 [ "identificador" => "tbl0020" "etiqueta" => "Tabla 4" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at4" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:1 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Autor \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Año \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">N.° colecistectomías \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Adenomiomatosis<br>n (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Astete et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0185"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1999 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">600 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">10 (1,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Meirelles-Costa et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0190"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2010 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.689 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">40 (2,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Nishimura et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">6</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2004 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.099 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">156 (14,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Jutras et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0170"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1960 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2.490 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">829 (33.3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Cariati y Cetta<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0200"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2003 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">179 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">64 (34,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="table-entry ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="top">Presente estudio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2015 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">6.957 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">95 (1,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1201801.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0065" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Prevalencia de adenomiomatosis en series de colecistectomías</p>" ] ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:33 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0170" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Hiperplastic cholecystoses" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "J. Jutras" 1 => "J. Longtin" 2 => "H. Levesque" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Amer J Roentgenol" "fecha" => "1960" "volumen" => "83" "paginaInicial" => "795" "paginaFinal" => "827" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14408274" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0175" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Adenomyoma and adenomyomatosis of the gallbladder" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "J. Jutras" 1 => "H. Levesque" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Radiol Clin North Am." "fecha" => "1966" "volumen" => "4" "paginaInicial" => "483" "paginaFinal" => "500" "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0735109709005853" "estado" => "S300" "issn" => "07351097" ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0180" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Adenomyomatosis of the gallbladder (intramural diverticulosis)" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "J. Colquhoun" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1259/0007-1285-34-398-101" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Br J Radiol." "fecha" => "1961" "volumen" => "34" "paginaInicial" => "101" "paginaFinal" => "102" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13694841" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0185" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Lesiones elevadas de la vesícula biliar" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "G. Astete" 1 => "O. Lynch" 2 => "J. Madariaga" 3 => "F. Kawaguchi" 4 => "M. Bufadel" 5 => "L. Martínez" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Rev Chil Cir." "fecha" => "1999" "volumen" => "51" "paginaInicial" => "159" "paginaFinal" => "163" ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0190" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Are histological alterations observed in the gallbladder precancerous lesions?" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "A. Meirelles-Costa" 1 => "C. Caldas" 2 => "R. Oliva" 3 => "B. Helou" 4 => "S. Siqueira" 5 => "I. Cecconello" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1590/S1807-59322010000200005" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Clinics" "fecha" => "2010" "volumen" => "65" "paginaInicial" => "143" "paginaFinal" => "150" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20186297" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0195" "etiqueta" => "6" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Segmental adenomyomatosis of the gallbladder predisposes to cholecystolithiasis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "A. Nishimura" 1 => "Y. Shirai" 2 => "K. Hatakeyama" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/s00534-004-0911-x" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Hepatobiliary Pancreat Surg." "fecha" => "2004" "volumen" => "11" "paginaInicial" => "342" "paginaFinal" => "347" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15549435" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0200" "etiqueta" => "7" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Rokitansky-Aschoff sinuses of the gallbladder are associated with black pigment gallstone formation: A scanning electron microscopy study" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "A. Cariati" 1 => "F. Cetta" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Ultrastruct Pathol." "fecha" => "2003" "volumen" => "27" "paginaInicial" => "265" "paginaFinal" => "270" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12907372" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib0205" "etiqueta" => "8" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Adenomyomatosis of the gallbladder" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "M.M. Meguid" 1 => "F. Aun" 2 => "M.L. Bradford" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am J Surg." "fecha" => "1984" "volumen" => "147" "paginaInicial" => "260" "paginaFinal" => "262" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6696202" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bib0210" "etiqueta" => "9" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Adenomyomatosis of the gallbladder" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "M.D. Ram" 1 => "D. Midha" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Surgery" "fecha" => "1975" "volumen" => "78" "paginaInicial" => "224" "paginaFinal" => "229" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1154265" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bib0215" "etiqueta" => "10" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Zarate Y, Bosanko K, Jarasvaraparn C, Vengoechea J, McDonough E. Description of the first case of adenomyomatosis of the gallbladder in an infant. Case Rep Pediatr. 2014;2014:248369." ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bib0220" "etiqueta" => "11" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Adenomyomatosis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "M.S. Nguyen" 1 => "S. Voci" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1097/RUQ.0b013e3182a0aea9" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Ultrasound Q" "fecha" => "2013" "volumen" => "29" "paginaInicial" => "215" "paginaFinal" => "217" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23945484" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bib0225" "etiqueta" => "12" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Tumors of the gallbladder, extrahepatic bile ducts and ampulla of Vater" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "J. Albores-Saavedra" 1 => "D.E. Henson" 2 => "D.S. Klimstra" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Libro" => array:4 [ "titulo" => "Atlas of tumor pathology, 3<span class="elsevierStyleSup">rd</span> series" "fecha" => "2000" "editorial" => "Armed Forces Institute of Pathology" "editorialLocalizacion" => "Washington, DC" ] ] ] ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bib0230" "etiqueta" => "13" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Diverticulosis of the gallbladder: The fundal adenoma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "J.O. Beilby" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Br J Exp Pathol." "fecha" => "1967" "volumen" => "48" "paginaInicial" => "455" "paginaFinal" => "461" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/4963758" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bib0235" "etiqueta" => "14" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Color doppler twinkling artifacts from gallbladder adenomyomatosis with 1.8 MHZ and 4.0 MHZ color doppler frequencies" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "M.I. Yu" 1 => "J.Y. Lee" 2 => "J.H. Yoon" 3 => "J.H. Baek" 4 => "J.K. Han" 5 => "B.I. Choi" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.ultrasmedbio.2012.03.010" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Ultrasound Med Biol" "fecha" => "2012" "volumen" => "38" "paginaInicial" => "1188" "paginaFinal" => "1194" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22579538" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bib0240" "etiqueta" => "15" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Artefacto de centelleo en ultrasonido Doppler color: más que un incomprendido, un signo de utilidad" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "M. Hirsch" 1 => "T. Palavecino" 2 => "B. León" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Rev Chil Radiol." "fecha" => "2011" "volumen" => "17" "paginaInicial" => "82" "paginaFinal" => "84" ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bib0245" "etiqueta" => "16" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The pearl necklace sign: an imaging sign of adenomyomatosis of the gallbladder at MR cholangiopancreatography" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "H. Haradome" 1 => "T. Ichikawa" 2 => "H. Sou" 3 => "T. Yoshikawa" 4 => "A. Nakamura" 5 => "T. Araki" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1148/radiol.2271011378" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Radiology" "fecha" => "2003" "volumen" => "227" "paginaInicial" => "80" "paginaFinal" => "88" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12601186" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0735109700011049" "estado" => "S300" "issn" => "07351097" ] ] ] ] ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bib0250" "etiqueta" => "17" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Symptomatic adenomyomatosis of the gallbladder-report of a case" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "A. Sermon" 1 => "J. Himpens" 2 => "G. Leman" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Acta Chir Belg." "fecha" => "2003" "volumen" => "103" "paginaInicial" => "225" "paginaFinal" => "229" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12768869" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bib0255" "etiqueta" => "18" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Gallbladder adenomyomatosis:imaging findings" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "J. Yoon" 1 => "S. Cha" 2 => "S. Han" 3 => "S. Lee" 4 => "M. Kang" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/s00261-005-0230-y" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Abdom Imaging" "fecha" => "2006" "volumen" => "31" "paginaInicial" => "555" "paginaFinal" => "563" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17131208" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 18 => array:3 [ "identificador" => "bib0260" "etiqueta" => "19" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Imaging of adenomyomatosis of the gallbladder" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "H. Stunell" 1 => "O. Buckley" 2 => "T. Geoghegan" 3 => "J. O’Brien" 4 => "E. Ward" 5 => "W. Torreggiani" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/j.1440-1673.2008.01926.x" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Med Imaging Radiat Oncol." "fecha" => "2008" "volumen" => "52" "paginaInicial" => "109" "paginaFinal" => "117" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18373800" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 19 => array:3 [ "identificador" => "bib0265" "etiqueta" => "20" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "An unusual association of diffuse adenomyomatosis with dysplastic adenoma in chronic calculous cholecystitis: Case presentation" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "I. Di Carlo" 1 => "A. Toro" 2 => "E. Pulvirenti" 3 => "M. Zisa" 4 => "A. Galia" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1186/1471-230X-10-41" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "BMC Gastroenterol." "fecha" => "2010" "volumen" => "10" "paginaInicial" => "41" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20423477" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 20 => array:3 [ "identificador" => "bib0270" "etiqueta" => "21" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Gallbladder cancer presenting with acute cholecystitis. A population-based study" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C.M. Lam" 1 => "A.W. Yuen" 2 => "A.C. Wai" 3 => "R.M. Leung" 4 => "A.Y. Lee" 5 => "K.K. Ng" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/s00464-004-9116-2" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Surg Endosc" "fecha" => "2005" "volumen" => "19" "paginaInicial" => "697" "paginaFinal" => "701" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15776204" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 21 => array:3 [ "identificador" => "bib0275" "etiqueta" => "22" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The National Cancer Data Base report on carcinoma of the gallbladder. 1989-1995" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "J.H. Donohue" 1 => "A.K. Stewart" 2 => "H.R. Menck" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Cancer." "fecha" => "1998" "volumen" => "83" "paginaInicial" => "2618" "paginaFinal" => "2628" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9874470" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 22 => array:3 [ "identificador" => "bib0280" "etiqueta" => "23" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Carcinoma incipiente de la vesícula biliar. Estudio clínico, patológico y pronóstico en 196 casos" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "I. Roa" 1 => "X. de Aretxabala" 2 => "J.C. Araya" 3 => "M. Villaseca" 4 => "J. Roa" 5 => "P. Guzmán" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Rev Méd Chile" "fecha" => "2001" "volumen" => "129" "paginaInicial" => "1113" "paginaFinal" => "1120" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11775337" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 23 => array:3 [ "identificador" => "bib0285" "etiqueta" => "24" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "In situ and invasive adenocarcinomas of the gallbladder extending into or arising from Rokitansky-Aschoff sinuses. A clinicopathologic study of 49 cases" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "J. Albores-Saavedra" 1 => "D. Shukla" 2 => "K. Carrick" 3 => "D.E. Henson" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am J Surg Pathol." "fecha" => "2004" "volumen" => "28" "paginaInicial" => "621" "paginaFinal" => "628" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15105650" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 24 => array:3 [ "identificador" => "bib0290" "etiqueta" => "25" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Relationship between gallbladder carcinoma and the segmental type of adenomyomatosis of the gallbladder" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "T. Ootani" 1 => "Y. Shirai" 2 => "K. Tsukada" 3 => "T. Muto" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Cancer" "fecha" => "1992" "volumen" => "69" "paginaInicial" => "2645" "paginaFinal" => "2652" ] ] ] ] ] ] 25 => array:3 [ "identificador" => "bib0295" "etiqueta" => "26" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prevalencia de displasia de vesícula biliar" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C. Muñoz" 1 => "C. Davanzo" 2 => "J. Cárdenas" 3 => "B. Naranjo" 4 => "R. Luengas" 5 => "E. Lanzarini" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Rev Chil Cir." "fecha" => "2008" "volumen" => "60" "paginaInicial" => "198" "paginaFinal" => "201" ] ] ] ] ] ] 26 => array:3 [ "identificador" => "bib0300" "etiqueta" => "27" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Does total parenteral nutrition induce gallbladder sludge formation and lithiasis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "B. Messing" 1 => "C. Borres" 2 => "F. Kuntslinger" 3 => "J.J. Bernier" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Gastroenterology" "fecha" => "1983" "volumen" => "84" "paginaInicial" => "1012" "paginaFinal" => "1019" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6403401" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 27 => array:3 [ "identificador" => "bib0305" "etiqueta" => "28" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The sequence of biliary events preceding the formation of gallstones in man" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "J.W. Marks" 1 => "G.G. Bonorris" 2 => "G. Alberr" 3 => "L.J. Shoenfield" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Gastroenterology" "fecha" => "1992" "volumen" => "103" "paginaInicial" => "566" "paginaFinal" => "570" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1634075" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 28 => array:3 [ "identificador" => "bib0310" "etiqueta" => "29" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Human B-glucuronidase: Studies of the effect of pH and bile acid in regard to its role in the pathogenesis of cholelithiasis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "K.J. Ho" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Biochim Biophys Acta" "fecha" => "1985" "volumen" => "827" "paginaInicial" => "197" "paginaFinal" => "206" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3970937" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 29 => array:3 [ "identificador" => "bib0315" "etiqueta" => "30" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Human gallbladder mucin binds biliary lipids and promotes cholesterol crystal nucleation in moldel bile" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "B.F. Smith" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Lipid Res." "fecha" => "1987" "volumen" => "28" "paginaInicial" => "1088" "paginaFinal" => "1097" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3655561" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 30 => array:3 [ "identificador" => "bib0320" "etiqueta" => "31" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Cholesterolosis. Pathology of the Gallbladder" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "D. Weedon" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Libro" => array:5 [ "fecha" => "1984" "paginaInicial" => "161" "paginaFinal" => "165" "editorial" => "Masson" "editorialLocalizacion" => "New York" ] ] ] ] ] ] 31 => array:3 [ "identificador" => "bib0325" "etiqueta" => "32" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The gallbladder: Uncommon gallbladder conditions and unusual presentations of the common gallbladder pathological processes" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "M.V. Revzin" 1 => "L. Scoutt" 2 => "E. Smitaman" 3 => "G.M. Israel" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/s00261-014-0203-0" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Abdom Imaging" "fecha" => "2015" "volumen" => "40" "paginaInicial" => "385" "paginaFinal" => "399" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25063238" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 32 => array:3 [ "identificador" => "bib0330" "etiqueta" => "33" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Actual status of clinical diagnosis in patients with primary gallbladder cancer associated with adenomyomatosis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "K. Kai" 1 => "H. Irie" 2 => "T. Ide" 3 => "M. Masuda" 4 => "K. Kitahara" 5 => "A. Miyoshi" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/s12664-013-0355-9" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Indian J Gastroenterol." "fecha" => "2013" "volumen" => "32" "paginaInicial" => "386" "paginaFinal" => "391" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24214664" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/03793893/0000006800000005/v1_201609110036/S0379389316300643/v1_201609110036/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "51683" "tipo" => "SECCION" "en" => array:2 [ "titulo" => "Artículos originales" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "en" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/03793893/0000006800000005/v1_201609110036/S0379389316300643/v1_201609110036/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0379389316300643?idApp=UINPBA00004N" ]
año/Mes | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 Octubre | 1902 | 20 | 1922 |
2024 Septiembre | 2691 | 23 | 2714 |
2024 Agosto | 2393 | 24 | 2417 |
2024 Julio | 2656 | 28 | 2684 |
2024 Junio | 1416 | 19 | 1435 |
2024 Mayo | 1706 | 27 | 1733 |
2024 Abril | 1781 | 31 | 1812 |
2024 Marzo | 1638 | 21 | 1659 |
2024 Febrero | 1273 | 26 | 1299 |
2024 Enero | 1595 | 31 | 1626 |
2023 Diciembre | 1210 | 60 | 1270 |
2023 Noviembre | 1757 | 32 | 1789 |
2023 Octubre | 1692 | 48 | 1740 |
2023 Septiembre | 1342 | 24 | 1366 |
2023 Agosto | 1248 | 24 | 1272 |
2023 Julio | 1124 | 17 | 1141 |
2023 Junio | 973 | 24 | 997 |
2023 Mayo | 1225 | 22 | 1247 |
2023 Abril | 992 | 11 | 1003 |
2023 Marzo | 1265 | 36 | 1301 |
2023 Febrero | 979 | 16 | 995 |
2023 Enero | 849 | 25 | 874 |
2022 Diciembre | 550 | 23 | 573 |
2022 Noviembre | 895 | 30 | 925 |
2022 Octubre | 844 | 18 | 862 |
2022 Septiembre | 1078 | 36 | 1114 |
2022 Agosto | 831 | 28 | 859 |
2022 Julio | 655 | 27 | 682 |
2022 Junio | 616 | 37 | 653 |
2022 Mayo | 670 | 19 | 689 |
2022 Abril | 594 | 25 | 619 |
2022 Marzo | 640 | 34 | 674 |
2022 Febrero | 553 | 10 | 563 |
2022 Enero | 483 | 18 | 501 |
2021 Diciembre | 456 | 20 | 476 |
2021 Noviembre | 505 | 26 | 531 |
2021 Octubre | 526 | 22 | 548 |
2021 Septiembre | 430 | 27 | 457 |
2021 Agosto | 394 | 29 | 423 |
2021 Julio | 418 | 27 | 445 |
2021 Junio | 417 | 23 | 440 |
2021 Mayo | 269 | 12 | 281 |
2021 Abril | 557 | 49 | 606 |
2021 Marzo | 410 | 13 | 423 |
2021 Febrero | 318 | 34 | 352 |
2021 Enero | 344 | 25 | 369 |
2020 Diciembre | 306 | 18 | 324 |
2020 Noviembre | 351 | 106 | 457 |
2020 Octubre | 310 | 140 | 450 |
2020 Septiembre | 238 | 117 | 355 |
2020 Agosto | 209 | 71 | 280 |
2020 Julio | 238 | 35 | 273 |
2020 Junio | 166 | 14 | 180 |
2020 Mayo | 126 | 19 | 145 |
2020 Abril | 119 | 8 | 127 |
2020 Marzo | 91 | 11 | 102 |
2020 Febrero | 74 | 13 | 87 |
2020 Enero | 56 | 11 | 67 |
2019 Diciembre | 33 | 19 | 52 |
2019 Noviembre | 35 | 15 | 50 |
2019 Octubre | 52 | 10 | 62 |
2019 Septiembre | 41 | 10 | 51 |
2019 Agosto | 29 | 9 | 38 |
2019 Julio | 41 | 11 | 52 |
2019 Junio | 99 | 33 | 132 |
2019 Mayo | 180 | 72 | 252 |
2019 Abril | 131 | 57 | 188 |
2019 Marzo | 35 | 12 | 47 |
2019 Febrero | 48 | 21 | 69 |
2019 Enero | 35 | 18 | 53 |
2018 Diciembre | 14 | 9 | 23 |
2018 Noviembre | 37 | 13 | 50 |
2018 Octubre | 24 | 18 | 42 |
2018 Septiembre | 16 | 24 | 40 |
2018 Agosto | 9 | 88 | 97 |
2018 Julio | 8 | 56 | 64 |
2018 Junio | 14 | 61 | 75 |
2018 Mayo | 19 | 46 | 65 |
2018 Abril | 11 | 42 | 53 |
2018 Marzo | 9 | 20 | 29 |
2018 Febrero | 12 | 15 | 27 |
2018 Enero | 6 | 6 | 12 |
2017 Diciembre | 10 | 7 | 17 |
2017 Noviembre | 6 | 11 | 17 |
2017 Octubre | 7 | 17 | 24 |
2017 Septiembre | 9 | 12 | 21 |
2017 Agosto | 7 | 17 | 24 |
2017 Julio | 10 | 9 | 19 |
2017 Junio | 6 | 22 | 28 |
2017 Mayo | 10 | 17 | 27 |
2017 Abril | 8 | 8 | 16 |
2017 Marzo | 16 | 25 | 41 |
2017 Febrero | 24 | 13 | 37 |
2017 Enero | 14 | 2 | 16 |
2016 Diciembre | 16 | 12 | 28 |
2016 Noviembre | 24 | 16 | 40 |
2016 Octubre | 46 | 19 | 65 |
2016 Septiembre | 66 | 18 | 84 |
2016 Agosto | 4 | 2 | 6 |