array:23 [ "pii" => "S0210480607736264" "issn" => "02104806" "doi" => "10.1016/S0210-4806(07)73626-4" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2007-01-01" "aid" => "73626" "copyright" => "Asociación Española de Urología (AEU)" "copyrightAnyo" => "2007" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Actas Urol Esp. 2007;31:205-10" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 365 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 5 "HTML" => 130 "PDF" => 230 ] ] "itemSiguiente" => array:18 [ "pii" => "S0210480607736276" "issn" => "02104806" "doi" => "10.1016/S0210-4806(07)73627-6" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2007-01-01" "aid" => "73627" "copyright" => "Asociación Española de Urología (AEU)" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "rev" "cita" => "Actas Urol Esp. 2007;31:211-32" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 622 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 8 "HTML" => 202 "PDF" => 412 ] ] "es" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Criocirugía en el tratamiento del cáncer de próstate" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => 0 "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "211" "paginaFinal" => "232" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Cryosurgery in the management of prostate cancer" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "J.L. Pontones Moreno, J.F. Morera Martínez, C.D. Vera Donoso, J.F. Jiménez Cruz" "autores" => array:4 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "J.L." "apellidos" => "Pontones Moreno" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "J.F." "apellidos" => "Morera Martínez" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "C.D." "apellidos" => "Vera Donoso" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "J.F." "apellidos" => "Jiménez Cruz" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0210480607736276?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/02104806/0000003100000003/v1_201304251835/S0210480607736276/v1_201304251835/es/main.assets" ] "itemAnterior" => array:18 [ "pii" => "S0210480607736252" "issn" => "02104806" "doi" => "10.1016/S0210-4806(07)73625-2" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2007-01-01" "aid" => "73625" "copyright" => "Asociación Española de Urología (AEU)" "documento" => "article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Actas Urol Esp. 2007;31:197-204" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 1091 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 7 "HTML" => 622 "PDF" => 462 ] ] "es" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Urología antigua en el Reino de Valencia. Apogeo y declive" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => 0 "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "197" "paginaFinal" => "204" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Ancient urology in the kingdom of valencia. height and declivity" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "E. López Alcina, M. Pérez Albacete, J.A. Canovas Ivorra" "autores" => array:3 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "E." "apellidos" => "López Alcina" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "M." "apellidos" => "Pérez Albacete" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "J.A." "apellidos" => "Canovas Ivorra" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0210480607736252?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/02104806/0000003100000003/v1_201304251835/S0210480607736252/v1_201304251835/es/main.assets" ] "es" => array:14 [ "idiomaDefecto" => true "titulo" => "Prostatectomía radical laparoscópica: la curva de aprendizaje con tutor" "tieneTextoCompleto" => 0 "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "205" "paginaFinal" => "210" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "C.X. Raventós Busquets, L. Cecchini Rosell, E. Trilla Herrera, J. Planas Morin, A. Orsola de los Santos, J. Morote Robles" "autores" => array:6 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "C.X." "apellidos" => "Raventós Busquets" "email" => array:1 [ 0 => "cravento@vhebron.net" ] "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">1</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 1 => array:2 [ "nombre" => "L." "apellidos" => "Cecchini Rosell" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "E." "apellidos" => "Trilla Herrera" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "J." "apellidos" => "Planas Morin" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "A." "apellidos" => "Orsola de los Santos" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "J." "apellidos" => "Morote Robles" ] ] "afiliaciones" => array:1 [ 0 => array:1 [ "entidad" => "Servicio de Urología. Hospital General Universitari Vall d’Hebron. Barcelona" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "1" "correspondencia" => "Correspondencia autor: Dr. C.X. Raventós Busquets Servei d’Urologia. Hospital Univ. Vall d’Hebron. Passeig de la Vall D’Hebrón, 119-129. 08035 Barcelona. Tel.: 932 746 000" ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Laparoscopic radical prostatectomy: learning curve with a mentor training program" ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "fechaRecibido" => "2006-09-01" "fechaAceptado" => "2007-01-01" "PalabrasClave" => array:2 [ "es" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palabras clave" "identificador" => "xpalclavsec88183" "palabras" => array:3 [ 0 => "Prostatectomía radical laparoscópica" 1 => "Curva de aprendizaje" 2 => "Cáncer de próstata" ] ] ] "en" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Key words" "identificador" => "xpalclavsec88184" "palabras" => array:3 [ 0 => "Laparoscopic radical prostatectomy" 1 => "Learning curve" 2 => "Prostate cancer" ] ] ] ] "tieneResumen" => true "resumen" => array:2 [ "es" => array:2 [ "titulo" => "Resumen" "resumen" => "<span class="elsevierStyleSectionTitle">Objetivos</span><p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Exponer con detalle el sistema de aprendizaje de la prostatectomía radical laparoscópica (PRL) con tutor llevado a cabo en nuestro centro así como los resultados.</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle">Material y métodos</span><p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Se realiza el análisis de variables intraquirúrgicas, postoperatorias y del control quirúrgico y oncológico de la pieza, de 105 PRL (marzo 2004-diciembre 2005) según los siguientes grupos: Grupo 1: tutor como primer cirujano y alumno como asistente. Grupo 2 alumno como primer cirujano y el tutor como ayudante. Grupo 3: alumno como primer cirujano y otro alumno/residente como ayudante.</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle">Resultados</span><p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">No se han observado diferencias significativas en cuanto la media de tiempo quirúrgico (TQ) entre el grupo 2 y 3 (188’-170’, p=0,09). Ésta ha sido menor en el Grupo 1 (150’, p<0,05), disminuyendo con el tiempo. La pérdida sanguínea, el control quirúrgico-oncológico, el estadio patológico y el tiempo de estancia hospitalaria han sido similares en los tres grupos.</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle">Conclusiones</span><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">La presencia de un laparoscopista experto como tutor permite aprender la PRL de manera segura y efectiva. En espera de los resultados funcionales y oncológicos a largo plazo, este sistema de aprendizaje no se asocia ni con un mayor riesgo para el paciente ni con un peor control quirúrgico/oncológico. Consideramos que este método es fácilmente reproducible y permite un acortamiento de la curva de aprendizaje.</p>" ] "en" => array:2 [ "titulo" => "Abstract" "resumen" => "<span class="elsevierStyleSectionTitle">Introduction</span><p id="spar0025" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">We describe and evaluate the results of our mentor training program for laparoscopic radical Prostatectomy (LRP).</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle">Material and Methods</span><p id="spar0030" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">From March 2004 through December 2005, we have performed 105 (LRP). Three groups have been analysed: Group 1: The mentor as the first surgeon with the trainee acting as the assistant. Group 2: The trainee as the first surgeon with the mentor acting as the assistant. Group 3: The trainee as the first surgeon with another trainee/resident as the assistant. We have evaluated operative, postoperative data and surgical/oncological control.</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle">Results</span><p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">There was no statistical difference in mean operative time in Groups 2 and 3 (200’-198’), but there was a difference from Group 1 (148,4’) (p<0,05) we have observed a progressive operative time decrease only in Group 1. Blood loss, surgical-oncological control, pathological stage and hospital stay have been similar in the three groups.</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle">Conclusions</span><p id="spar0040" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Skills for LRP can be effectively and safely taught by the presence of an experienced mentor. Waiting for long term results according to potency and continence, it was not associated to higher patient risk, neither to a worse surgical/oncologic outcome. We consider that this program is reproducible and allows a shorter learning curve.</p>" ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Referencias" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:8 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0005" "etiqueta" => "1." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Laparoscopic radical prostatectomy: the Montsouris technique" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "B. Guillonneau" 1 => "G. Vallancien" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "J Urol" "fecha" => "2000" "volumen" => "163" "numero" => "6" "paginaInicial" => "1643" "paginaFinal" => "1649" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10799152" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0010" "etiqueta" => "2." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Laparoscopic cannula cone with means for cannula stabilization and wound closure" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "H.M. Hasson" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "J Am Assoc Gynecol Laparosc" "fecha" => "1998" "volumen" => "5" "numero" => "2" "paginaInicial" => "183" "paginaFinal" => "185" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9564069" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0015" "etiqueta" => "3." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Laparoscopic radical prostatectomy: the learning curve" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "R. Bollens" 1 => "S. Sandhu" 2 => "T. Roumeguere" 3 => "T. Quackels" 4 => "C. Schulman" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Curr Opin Urol" "fecha" => "2005" "volumen" => "15" "numero" => "2" "paginaInicial" => "79" "paginaFinal" => "82" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15725929" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0020" "etiqueta" => "4." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Optimal teaching environment for laparoscopic splenectomy" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "B.T. Heniford" 1 => "C.L. Backus" 2 => "B.D. Matthews" 3 => "F.L. Greene" 4 => "W.B. Teel" 5 => "R.F. Sing" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:8 [ "tituloSerie" => "Am J Surg" "fecha" => "2001" "volumen" => "181" "numero" => "3" "paginaInicial" => "226" "paginaFinal" => "230" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11376576" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0213005X12001103" "estado" => "S300" "issn" => "0213005X" ] ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0025" "etiqueta" => "5." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Complications of laparoscopic procedures after concentrated training in urological laparoscopy" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "J.A. Cadeddu" 1 => "J.S. Wolfe Jr." 2 => "S. Nakada" 3 => "R. Chen" 4 => "A. Shalhav" 5 => "J.T. Bishoff" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "J Urol" "fecha" => "2001" "volumen" => "166" "numero" => "6" "paginaInicial" => "2109" "paginaFinal" => "2111" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11696716" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0030" "etiqueta" => "6." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Laparoscopic radical prostatectomy: decreasing the learning curve using a mentor initiated approach" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "M.D. Fabrizio" 1 => "I. Tuerk" 2 => "P.F. Schellhammer" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1097/01.ju.0000059701.01781.e4" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "J Urol" "fecha" => "2003" "volumen" => "169" "numero" => "6" "paginaInicial" => "2063" "paginaFinal" => "2065" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12771720" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0035" "etiqueta" => "7." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Laparoscopic extraperitoneal radical prostatectomy- learning curve of a laparoscopy naive urologist in a community hospital" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "G.R. Martina" 1 => "P. Giumelli" 2 => "S. Scuzzarella" 3 => "M. Remotti" 4 => "G. Caruso" 5 => "J. Lovisolo" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.urology.2004.11.019" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Urology" "fecha" => "2005" "volumen" => "65" "numero" => "5" "paginaInicial" => "959" "paginaFinal" => "963" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15882731" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib0040" "etiqueta" => "8." "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Quality improvement in laparoscopic radical prostatectomy for pT2 prostate cancer: impact of video documentation review on positive surgical margin" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "K. Touijer" 1 => "K. Kuroiwa" 2 => "J.W. Saranchuk" 3 => "W.A. Hassen" 4 => "E.J. Trabulsi" 5 => "V.E. Reuter" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1097/01.ju.0000146574.52402.d5" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "J Urol" "fecha" => "2005" "volumen" => "173" "numero" => "3" "paginaInicial" => "765" "paginaFinal" => "768" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15711265" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/02104806/0000003100000003/v1_201304251835/S0210480607736264/v1_201304251835/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "6429" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Original" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/02104806/0000003100000003/v1_201304251835/S0210480607736264/v1_201304251835/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0210480607736264?idApp=UINPBA00004N" ]
Journal Information
Prostatectomía radical laparoscópica: la curva de aprendizaje con tutor
Laparoscopic radical prostatectomy: learning curve with a mentor training program
C.X. Raventós Busquets1
, L. Cecchini Rosell, E. Trilla Herrera, J. Planas Morin, A. Orsola de los Santos, J. Morote Robles
Corresponding author
cravento@vhebron.net
Correspondencia autor: Dr. C.X. Raventós Busquets Servei d’Urologia. Hospital Univ. Vall d’Hebron. Passeig de la Vall D’Hebrón, 119-129. 08035 Barcelona. Tel.: 932 746 000
Correspondencia autor: Dr. C.X. Raventós Busquets Servei d’Urologia. Hospital Univ. Vall d’Hebron. Passeig de la Vall D’Hebrón, 119-129. 08035 Barcelona. Tel.: 932 746 000
Servicio de Urología. Hospital General Universitari Vall d’Hebron. Barcelona