array:23 [ "pii" => "S0213005X15000531" "issn" => "0213005X" "doi" => "10.1016/j.eimc.2015.01.010" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2015-11-01" "aid" => "1277" "copyright" => "Elsevier España, S.L.U. y Sociedad Española de Enfermedades Infecciosas y Microbiología Clínica" "copyrightAnyo" => "2015" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Enferm Infecc Microbiol Clin. 2015;33:579-84" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 8900 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 14 "HTML" => 6515 "PDF" => 2371 ] ] "itemSiguiente" => array:18 [ "pii" => "S0213005X15000518" "issn" => "0213005X" "doi" => "10.1016/j.eimc.2015.01.008" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2015-11-01" "aid" => "1275" "copyright" => "Elsevier España, S.L.U. y Sociedad Española de Enfermedades Infecciosas y Microbiología Clínica" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Enferm Infecc Microbiol Clin. 2015;33:585-9" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 2098 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 16 "HTML" => 1521 "PDF" => 561 ] ] "en" => array:13 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Original article</span>" "titulo" => "First Enterovirus D68 (EV-D68) cases detected in hospitalised patients in a tertiary care university hospital in Spain, October 2014" "tienePdf" => "en" "tieneTextoCompleto" => "en" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "en" 1 => "es" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "585" "paginaFinal" => "589" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "es" => array:1 [ "titulo" => "Primeras detecciones de Enterovirus D68 (EV-D68) en población hospitalizada en España, Octubre 2014" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "en" => true "es" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "en" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Fig. 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 1968 "Ancho" => 2892 "Tamanyo" => 217443 ] ] "descripcion" => array:1 [ "en" => "<p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Phylogenetic tree of partial (from nucleotide position 133–471) VP1 coding sequences of EV-D68 detected (in bold) in the present study. Sequences of recent Dutch (NL 2014) and USA (USA 2014) strains are marked with black squares. The evolutionary distances were computed using the Tamura 3-parameter method in MEGA v6, with a gamma distribution (shape parameter<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.49).</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Laura Gimferrer, Magda Campins, Maria Gema Codina, Juliana Esperalba, Maria del Carmen Martin, Francisco Fuentes, Tomas Pumarola, Andres Anton" "autores" => array:8 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Laura" "apellidos" => "Gimferrer" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Magda" "apellidos" => "Campins" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Maria Gema" "apellidos" => "Codina" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Juliana" "apellidos" => "Esperalba" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "Maria del Carmen" "apellidos" => "Martin" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Francisco" "apellidos" => "Fuentes" ] 6 => array:2 [ "nombre" => "Tomas" "apellidos" => "Pumarola" ] 7 => array:2 [ "nombre" => "Andres" "apellidos" => "Anton" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "en" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0213005X15000518?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/0213005X/0000003300000009/v2_201512130010/S0213005X15000518/v2_201512130010/en/main.assets" ] "itemAnterior" => array:18 [ "pii" => "S0213005X15003560" "issn" => "0213005X" "doi" => "10.1016/j.eimc.2015.10.001" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2015-11-01" "aid" => "1422" "copyright" => "Elsevier España, S.L.U. and Sociedad Española de Enfermedades Infecciosas and Microbiología Clínica" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "sco" "cita" => "Enferm Infecc Microbiol Clin. 2015;33:577-8" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 2647 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 13 "HTML" => 1816 "PDF" => 818 ] ] "en" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Editorial</span>" "titulo" => "Usefulness of the CPG in the management of severe <span class="elsevierStyleItalic">S. aureus</span> infections" "tienePdf" => "en" "tieneTextoCompleto" => "en" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "577" "paginaFinal" => "578" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "es" => array:1 [ "titulo" => "Utilidad de las Guías de Práctica Clínica para el manejo de las infecciones graves producidas por <span class="elsevierStyleItalic">Staphylococcus aureus</span>" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "en" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Winfried V. Kern" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Winfried V." "apellidos" => "Kern" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "en" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0213005X15003560?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/0213005X/0000003300000009/v2_201512130010/S0213005X15003560/v2_201512130010/en/main.assets" ] "es" => array:21 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Original</span>" "titulo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Streptococcus pneumoniae</span>: distribución de serotipos, sensibilidad antibiótica, factores de riesgo y mortalidad en Galicia en un periodo de 2 años" "tieneTextoCompleto" => true "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "579" "paginaFinal" => "584" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Susana Méndez-Lage, Isabel Losada-Castillo, Andrés Agulla-Budiño" "autores" => array:4 [ 0 => array:3 [ "nombre" => "Susana" "apellidos" => "Méndez-Lage" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] 1 => array:3 [ "nombre" => "Isabel" "apellidos" => "Losada-Castillo" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 2 => array:4 [ "nombre" => "Andrés" "apellidos" => "Agulla-Budiño" "email" => array:1 [ 0 => "jose.andres.agulla.budino@sergas.es" ] "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 3 => array:2 [ "colaborador" => "Grupo de trabajo del neumococo de los hospitales de Galicia" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">1</span>" "identificador" => "fn1" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:2 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "Servicio de Microbiología, Complexo Hospitalario de Ferrol, Ferrol, A Coruña, España" "etiqueta" => "a" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "Servicio de Epidemioloxía, Dirección Xeral de Innovación e Xestión da Saúde Pública, Santiago de Compostela, A Coruña, España" "etiqueta" => "b" "identificador" => "aff0010" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondencia." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Streptococcus pneumoniae</span>: Serotype distribution, antimicrobial susceptibility, risk factors and mortality in Galicia over a two year-period" ] ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 933 "Ancho" => 1586 "Tamanyo" => 71181 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Serotipos no susceptibles a eritromicina en el los años 2011 y 2012.</p>" ] ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0065">Introducción</span><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall"><span class="elsevierStyleItalic">Streptococcus pneumoniae</span> es una causa importante de neumonía, meningitis, otitis media y septicemia y se asocia a una importante morbimortalidad a nivel mundial<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0155"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>. La incidencia de enfermedad neumocócica invasiva (ENI) varía ampliamente de unos países a otros. En 2005, la Organización Mundial de la Salud estimó que 1,6 millones de muertes estaban causadas por este agente. Las tasas de incidencia más elevada se presentan en los extremos de la vida<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0160"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>. Además de la edad, se ha descrito que determinadas condiciones y enfermedades concomitantes subyacentes aumentan el riesgo de ENI y su evolución<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0165"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>.</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall"><span class="elsevierStyleItalic">S.</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleItalic">pneumoniae</span> posee una cápsula polisacarídica, principal factor de virulencia<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0155"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>. Se conocen más de 90 serotipos en base a la composición de la cápsula, pero solo unos pocos van a ser responsables de la mayoría de los casos de ENI. La frecuencia de aislamiento de cada serotipo va a depender de la edad, la presentación clínica, el área geográfica y el tiempo<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0170"><span class="elsevierStyleSup">4-7</span></a>. Diferentes estudios muestran la asociación de los factores de riesgo, comorbilidad y letalidad con los diferentes serotipos<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0190"><span class="elsevierStyleSup">8-10</span></a>.</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Tras el inicio de la vacunación en la infancia con la vacuna conjugada 7-valente (VNC-7V) se evidenció una gran reducción de los serotipos vacunales en adultos, reflejando que los niños son el reservorio y el vector de la ENI en adultos y que la vacuna proporciona inmunidad de grupo<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0160"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>.</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Desde junio de 2010 se dispone en España de la vacuna conjugada frente a 13 serotipos (VNC-13V). Esta vacuna está indicada para la prevención de la enfermedad neumocócica, neumonía y otitis media aguda causada por <span class="elsevierStyleItalic">S.</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleItalic">pneumoniae</span> en niños y adolescentes de 6<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>semanas a 17<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años y de la inmunización activa para la prevención de la enfermedad invasiva causada por <span class="elsevierStyleItalic">S.</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleItalic">pneumoniae</span> en adultos de 18<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años de edad en adelante<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0205"><span class="elsevierStyleSup">11</span></a>. En Galicia, en enero de 2011 se puso en marcha un proyecto piloto de vacunación frente al neumococo con la VNC-13, con el objetivo de vacunar con 3 dosis (2, 4 y 12<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>meses) a todos los nacidos a partir noviembre de 2010<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0210"><span class="elsevierStyleSup">12</span></a>. De forma simultánea se inició un estudio de vigilancia de la ENI en toda la comunidad.</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El objetivo de este estudio fue describir la distribución de serotipos y sensibilidad de <span class="elsevierStyleItalic">S.</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleItalic">pneumoniae</span> causante de ENI en Galicia durante los años 2011 y 2012, analizar los factores de riesgo y la mortalidad asociada.</p></span><span id="sec0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0070">Métodos</span><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se estudiaron todas las cepas obtenidas en casos de ENI procedentes de todos los hospitales del Servicio Gallego de Salud y del hospital POVISA de Vigo, aisladas de fluidos normalmente estériles. La población de referencia del estudio es la que figura en el padrón de habitantes de Galicia del año correspondiente: 2.795.422 habitantes en 2011 y 2.781.498 habitantes en 2012. Las cepas se enviaron al laboratorio de microbiología del Complexo Hospitalario Universitario de Ferrol junto con un volante donde constaban los datos de filiación del paciente, de la muestra, así como del cuadro clínico. Los datos de factores de riesgo y mortalidad se recogieron posteriormente de la historia clínica.</p><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El serotipado se realizó mediante aglutinación con partículas de látex sensibilizadas, siguiendo las instrucciones del fabricante (Pneumotest látex; Statens Serum Institut, Copenhagen, Dinamarca) y reacción de Quellung (antisueros del Statens Serum Institut, Copenhagen, Dinamarca)<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0215"><span class="elsevierStyleSup">13,14</span></a>.</p><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se determinó la concentración mínima inhibitoria (CMI) a penicilina, cefotaxima, eritromicina, vancomicina y levofloxacino mediante la técnica de microdilución en caldo con el panel STRHAE2<span class="elsevierStyleSup">®</span> (Sensititre, IZASA). En el caso de diagnóstico de meningitis o de aquellos neumococos con CMI a penicilina ><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,03<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml o con CMI a cefotaxima ><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,06<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml se realizó además comprobación de la sensibilidad a penicilina y cefotaxima con el método de difusión E-test<span class="elsevierStyleSup">®</span> (BioMérieux). Los resultados se interpretaron siguiendo los criterios de CLSI<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0225"><span class="elsevierStyleSup">15</span></a>. Se consideraron no sensibles a penicilina aquellas cepas con CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml, y en el caso de infecciones meníngeas cuando CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,06<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml. En caso de cefotaxima fueron no sensibles aquellas cepas con CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml, y en infecciones meníngeas CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,5<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml. No sensibles a eritromicina aquellas con CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,25<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml, a cotrimoxazol CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≥<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2/38<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml. Se consideraron resistentes a levofloxacino cuando CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≥<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>8<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml y sensibles a vancomicina si CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≤<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,5<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml. En aquellas cepas resistentes a eritromicina (CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≥<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml) se realizó inducción en Muller-Hinton agar con 5% de sangre de carnero con discos de eritromicina y clindamicina para determinar el fenotipo de resistencia a macrólidos (fenotipos<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>M y MLSb).</p><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se consideraron factores de riesgo de padecer ENI la patología respiratoria crónica (asma, EPOC, fibrosis pulmonar), la patología cardíaca crónica (isquémica, hipertensiva, arritmias, insuficiencia cardíaca crónica, portadores de marcapasos, valvulopatías), la patología hepática crónica (cirrosis alcohólica, cirrosis criptogénica, VHB, VHC), patología renal crónica (insuficiencia renal crónica), diabetes mellitus (1 y 2), inmunodeficiencia no VIH (tumores, trasplantes, tratamientos quimioterápicos, enfermedades autoinmunes, linfomas, leucemias, mieloma múltiple, enfermedad de Hodgkin, esclerosis múltiple), asplenia y VIH.</p><p id="par0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para la comparación de los serotipos aislados en 2011 y 2012 se empleó el test exacto de Fisher. Para el estudio estadístico univariante se empleó como prueba de comparación el chi-cuadrado de Pearson sin corrección. En el análisis multivariante se empleó regresión logística, se tomó como variable dependiente la mortalidad y se relacionó con aquellas variables que, en el análisis univariante, resultaron significativamente asociadas a la variable dependiente (nivel de significación del 20%) para lo cual se estudió la odss ratio (OR), la p y el IC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>95%. El análisis estadístico se realizó con los programas SPSS 15.0 y EPIDAT 3.1.</p></span><span id="sec0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0075">Resultados</span><p id="par0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Durante los 2 años de estudio se recogieron 555 cepas: 271 en 2011 y 284 en 2012. La población a estudio por grupos de edad se muestra en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>, representando los de 65<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años y mayores el 56,2% de los casos (312 pacientes).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><p id="par0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall"><span class="elsevierStyleItalic">S.</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleItalic">pneumoniae</span> se aisló en 486 muestras de sangre (87,6%), 31 en LCR (5,6%), 13 en líquido pleural (2,3%), 6 en líquido articular (1,1%), 4 en absceso de mastoideo (0,7%), 3 en líquido ascítico (0,5%), 2 en humor acuoso (0,4%), una en humor vítreo (0,2%) y una en absceso apendicular (0,2%). Se incluyeron además 8 cepas aisladas en raspado corneal (1,4%).</p><p id="par0065" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se encontraron 43 serotipos diferentes (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0010">tabla 2</a>). Los serotipos con un número superior a 20 aislamientos durante los 2 años de estudio fueron: serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>3 (17,5%), serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7F (12,6%), serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>19A (9,4%), serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>14 (4,1%), serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>6C (4,1%), serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>11A (4%) y serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>22F (3,8%). En estos 2 años se encontró un descenso en el límite de la significación de los serotipos<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7F (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,055), 14 (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,054) y 19A (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,059) y un aumento de los serotipos<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1 y 22F estadísticamente significativo (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0010"></elsevierMultimedia><p id="par0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El 57,1% de los serotipos aislados estaban incluidos en VNC-13V. En 2011 estaban incluidos el 63,1% y en 2012 el 51,4% (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,007). En menores de 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años (10 cepas), en 2011 estaban incluidos el 60% y en 2012 el 0%. En el grupo de 65 o más años (312 cepas), en 2011 estaban incluidos el 63,2% y en 2012 el 46,3%. El 77,1% de los serotipos estaban incluidos en la 23-PPV: el 79% en 2011 y el 75,3% en 2012.</p><p id="par0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se encontraron 2 cepas (0,4%) no sensibles a penicilina, una con CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>3<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml y otra con CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>4<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml, serotipos 14 y 11A, respectivamente, ambas aisladas en el año 2012. Considerando como no sensible CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,06<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml, se encontraron 108 cepas (19,4%) no sensibles a penicilina, 56 (20,6%) en 2011 y 52(18,4%) en 2012. Estas cepas correspondieron mayoritariamente a los serotipos<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>14 (21,3%), 19A (20,4%), 6C (13%) y 15A (10,2%).</p><p id="par0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Dos cepas fueron no sensibles a cefotaxima, ambas aisladas en el año 2012: una con CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml y otra con CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>4<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml, serotipos<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>19A y 14, respectivamente. Considerando como no sensible CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,5<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml, 38 cepas (6,8%) fueron no sensibles a cefotaxima, 23 (8,5%) en 2011 y 15 (5,3%) en 2012, siendo los serotipos predominantes el serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>14 (44,7%), el 19A (23,7%) y el 11A (13,1%).</p><p id="par0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se detectaron 137 cepas (24,7%) no sensibles a eritromicina: 73 (26,9%) en 2011 y 64 (22,5%) en 2012 (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,27). En relación con los serotipos no sensibles a eritromicina que fueron predominantes, el serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>19A se detectó en el 34,2% de los casos durante 2011 y en el 20,3% en 2012, mientras que el 6C se detectó en el 12,3% durante 2011 y en el 17,2% en 2013 (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">fig. 1</a>). Los fenotipos de resistencia a macrólidos fueron de tipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>M en 39 cepas (28,5%), MLSb en 97 cepas (70,8%) y MLSb inducible en una cepa (0,7%). De los 52 aislamientos de serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>19A, 38 (83,1%) fueron no sensibles a eritromicina y el 68,4% presentaron fenotipo MLSb constitutivo. De los 23 aislamientos del serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>6C, 20 (86,9%) fueron no sensibles a eritromicina, siendo el 100% del fenotipo MLSb constitutivo.</p><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><p id="par0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se encontraron 3 cepas (0,5%) resistentes a levofloxacino: 2 de serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>8 y una de serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7F. No se encontraron resistencias a vancomicina.</p><p id="par0095" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se recogieron datos de mortalidad y factores de riesgo en 551 casos. Los datos demográficos de la población a estudio se muestran en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>, donde también figuran las tasas de aislamientos por 100.000 habitantes en la población global de Galicia según el padrón de habitantes en 2011 y 2012. La tasa de letalidad fue del 16,5% (91/551). Hubo diferencias significativas en relación con los grupos de edad. En el grupo de 0 a 14<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años no hubo ninguna muerte (0/24), en el de 15 a 44<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años, el 10,6% (7/66); en el de 45 a 64<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años, el 12% (18/149); en el de 65 a 74<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años, el 15,29% (13/85), y en el de mayores de 75<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años, el 23,3% (53/227). Se observa que la mortalidad se incrementa a medida que lo hace la edad. No hubo diferencias significativas al relacionar las muertes con el sexo ni con el tipo de muestra clínica.</p><p id="par0100" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las patologías de base o factores de riesgo que presentaban los pacientes fueron 30,4% cardíaca, 28,1% inmunodeficiencia no VIH, 25,9% respiratoria, 16% diabetes mellitus, 14,9% hepática, 9,4% renal, 3,6% VIH y 1,2% asplenia.</p><p id="par0105" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En el análisis univariante que relacionó los factores de riesgo con la mortalidad, mostraron significación estadística la patología hepática (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,004), la patología renal (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,04), el padecer inmunodeficiencia no VIH (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001) y la asplenia (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,02), aunque de estas, en el análisis multivariante solo tuvieron significación estadística la patología hepática (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,001), la patología renal (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,03) y la inmunodeficiencia no VIH (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,0001).</p><p id="par0110" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los tipos más frecuentes de inmunodeficiencia no VIH fueron mieloma múltiple (15%, p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,09), cáncer de pulmón (11,6%, p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,96), linfoma no Hodgkin (11%, p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,83), cáncer de próstata (7,5%, p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,24), cáncer de recto (4,1%, p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05) y cáncer basocelular (3,4%, p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,09).</p><p id="par0115" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se cruzaron los datos de los fallecidos en el período del estudio con los serotipos de las cepas aisladas y no se encontraron datos estadísticamente significativos entre ambos.</p></span><span id="sec0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0080">Discusión</span><p id="par0120" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La incidencia de ENI ha disminuido con la introducción de las vacunas conjugadas en los programas de inmunización infantil. Numerosos estudios de portadores de neumococos indican que las vacunas conjugadas reducen los portadores de serotipos vacunales en niños vacunados y en los no vacunados por protección indirecta<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0230"><span class="elsevierStyleSup">16</span></a>.</p><p id="par0125" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Aunque el período de estudio es corto, en estos 2 años de vigilancia se ha observado un descenso de serotipos vacunales. Este descenso va desde el 63,1% en 2011 hasta el 51,4% en 2012, probablemente debido a una disminución de la transmisión del neumococo entre la población vacunada y los convivientes con niños por inmunidad de grupo, como se evidencia en otros estudios<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0235"><span class="elsevierStyleSup">17</span></a>.</p><p id="par0130" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En nuestro estudio el porcentaje de serotipos incluidos en la VNC-13V fue variable en los diferentes grupos de edad. En los grupos donde hubo menor porcentaje de aislamiento de serotipos incluidos en la vacuna fueron los menores de 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años y el grupo de mayor edad. Así, en menores de 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años solo el 30% de los aislamientos correspondieron a serotipos incluidos en la VNC-13V, el 60% en 2011 y ninguno en 2012, aunque en este grupo solo se aislaron 10 cepas en los 2 años. En mayores de 65<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años, el 55,1% de los aislamientos correspondieron a serotipos incluidos en la 13V, el 63,2% en 2011 y el 46,3% en 2012, con un total de 312 aislamientos. Un menor aislamiento de serotipos vacunales en estos 2 grupos de edad podría ser debido a la acción de la vacuna en el grupo de menores de 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años y a la consecuente baja transmisión en los convivientes con esto niños<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0235"><span class="elsevierStyleSup">17,18</span></a>.</p><p id="par0135" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Cabe destacar que el mayor número de aislamientos de <span class="elsevierStyleItalic">S.</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleItalic">pneumoniae</span> se produjo en personas de 65<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años y mayores (56,21%), así que los serotipos mayoritarios encontrados son los que se detectan habitualmente en este grupo de población: serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>3, 7F y 19A, que coinciden con los encontrados en población mayor de 65<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años en otros estudios en España, Estados Unidos y Canadá<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0245"><span class="elsevierStyleSup">19-21</span></a>.</p><p id="par0140" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los serotipos<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>8, 6C, 11A y 22F no incluidos en VNC-13V se encontraron fundamentalmente en personas mayores de 65<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años. Considerando que la VNC-13V puede proporcionar protección cruzada frente al serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>6C, se podría esperar que en los próximos años disminuyese este serotipo por protección indirecta de la vacuna<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0260"><span class="elsevierStyleSup">22</span></a>. Debido al aumento de serotipos incluidos en la vacuna 23-PPV y no en la VNC-13V (8, 11A, 22F), los adultos de los grupos de riesgo se podrían beneficiar de una vacunación doble, VNC-13V seguida de 23-PPV.</p><p id="par0145" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Encontramos un porcentaje muy bajo (0,4%) de cepas no sensibles a penicilina (CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml). Cuando se consideró CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,06<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml, el 19,4% de las cepas fueron no sensibles, y principalmente representadas por los serotipos<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>14, 19A y 6C. En relación con la cefotaxima, el porcentaje de cepas resistentes también fue muy bajo. Para este antibiótico se detectó un 0,4% de no sensibles (CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml) y un 6,8% con CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,5<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml. Estos resultados son similares a los encontrados en otros estudios, en los que el 75-80% de las cepas de <span class="elsevierStyleItalic">S.</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleItalic">pneumoniae</span> que causan infección sistémica fueron sensibles a la penicilina (CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,06<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml), y el 95-98% fueron sensibles a la cefotaxima (CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,5<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>μg/ml). En el momento actual en España el 95-98% de las cepas invasivas son sensibles a la penicilina (CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≤<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/l) y el 99% son sensibles a la cefotaxima (CMI<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>≤<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/l)<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0265"><span class="elsevierStyleSup">23-25</span></a>.</p><p id="par0150" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se observaron porcentajes de no sensibilidad a eritromicina similares a los encontrados por otros autores en España, donde se detectan tasas altas de resistencia a macrólidos, sobre todo antes de la introducción de la VNC-7V y que posteriormente disminuyen en niños, manteniéndose sin fluctuaciones en población adulta<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0265"><span class="elsevierStyleSup">23,24</span></a>. En nuestro estudio el 24,7% de las cepas fueron no sensibles a eritromicina, siendo los serotipos<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>19A y 6C los que presentaron mayores tasas de resistencia. El fenotipo mayoritario fue el de tipo MLSb constitutivo (70,8%), siendo también el fenotipo de resistencia más frecuente en Europa, especialmente en Bélgica, Francia, Polonia, Italia y España<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0265"><span class="elsevierStyleSup">23</span></a>. Al igual que en otros estudios, en el serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>6C se encontró un nivel elevado de resistencia a macrólidos. Estas cepas de serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>6C también presentaron en nuestra serie unas CMI elevadas para penicilina, que si utilizáramos los criterios de infección meníngea serían no sensibles<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0280"><span class="elsevierStyleSup">26,27</span></a>. Se encontró un nivel bajo de resistencia a levofloxacino, al igual que lo encontrado en otros países europeos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0265"><span class="elsevierStyleSup">23</span></a>.</p><p id="par0155" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En nuestro estudio encontramos que la tasa de letalidad fue del 16,5%. Diferentes estudios encuentran que la letalidad en Europa por ENI oscila entre el 6,5 y el 20%, dependiendo del país<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0190"><span class="elsevierStyleSup">8,28</span></a>. En un trabajo publicado en 2013 con datos de la Comunidad de Madrid se constató que la tasa de letalidad por ENI fue del 8,8%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">9</span></a>. Los factores relacionados con la letalidad dependen de las características del microorganismo (serotipo, capacidad invasiva) y del hospedador (edad, presencia de enfermedad de base). En trabajos previos se ha mencionado que los pacientes con mayor riesgo de muerte fueron los que presentaron infección por los serotipos más prevalentes en portadores<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0295"><span class="elsevierStyleSup">29</span></a>. Algunos serotipos, como el 3, están asociados con alta letalidad, pero hay serotipos con bajo poder invasivo y gran letalidad y morbimortalidad<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0300"><span class="elsevierStyleSup">30</span></a>. En la muestra que presentamos en este estudio, a pesar de lo que dice la literatura no se evidenció la relación entre los serotipos más frecuentes (3, 7F, 11A, 14, 19A y 22F) y el fallecimiento. Encontramos gran variabilidad en la distribución de serotipos y no se asoció un serotipo concreto con la letalidad, a diferencia de lo detectado en el estudio de Rodríguez et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">9</span></a>.</p><p id="par0160" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En relación con la mortalidad las patologías con un aumento del riesgo de morir, OR superior a 1, fueron la patología respiratoria, la patología hepática, la patología renal, la asplenia y la inmunodeficiencia no VIH, aunque de estas solamente la patología hepática, la renal y las inmunodeficiencias no VIH fueron significativas. Aunque globalmente las inmunodeficiencias no VIH tuvieron significación estadística en relación con la letalidad, no se asoció significación al tratar cada una por separado, relacionado con el escaso tamaño muestral de cada grupo.</p><p id="par0165" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Como conclusiones destacamos que se obtuvieron pocos aislamientos de <span class="elsevierStyleItalic">S.</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleItalic">pneumoniae</span> causantes de ENI en menores de 5<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años en Galicia. En cuanto a los serotipos, el 3 fue el mayoritario, aislándose sobre todo en población adulta de más de 65<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años y fundamentalmente en hombres. Detectamos un descenso de serotipos vacunales de 2011 a 2012, y en la población menor de 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años, durante el segundo año de vigilancia, no se encontraron serotipos incluidos en la VNC-13V. Debemos continuar con la vigilancia de la ENI para estudiar el impacto que la VNC-13V puede tener en la población de Galicia y comprobar la inmunidad de grupo proporcionada por la vacunación de la población infantil.</p><p id="par0170" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Con los nuevos criterios de puntos de corte para la penicilina parenteral se encontraron muy pocas cepas no sensibles a penicilina. Se detectó un descenso de resistencia a eritromicina de 2011 a 2012.</p></span><span id="sec0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0085">Financiación</span><p id="par0175" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Este trabajo ha sido financiado en parte por Pfizer a través de la Fundación Novoa Santos.</p></span><span id="sec0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0090">Conflicto de intereses</span><p id="par0180" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Susana Méndez Lage ha recibido honorarios por parte de la Fundación Profesor Novoa Santos por la participación en el Grupo de trabajo del neumococo de los hospitales de Galicia patrocinado por Pfizer.</p></span></span>" "textoCompletoSecciones" => array:1 [ "secciones" => array:12 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "xres588356" "titulo" => "Resumen" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Introducción" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Métodos" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] 1 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec604105" "titulo" => "Palabras clave" ] 2 => array:3 [ "identificador" => "xres588355" "titulo" => "Abstract" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Introduction" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Methods" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Results" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] 3 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec604104" "titulo" => "Keywords" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "sec0005" "titulo" => "Introducción" ] 5 => array:2 [ "identificador" => "sec0010" "titulo" => "Métodos" ] 6 => array:2 [ "identificador" => "sec0015" "titulo" => "Resultados" ] 7 => array:2 [ "identificador" => "sec0020" "titulo" => "Discusión" ] 8 => array:2 [ "identificador" => "sec0025" "titulo" => "Financiación" ] 9 => array:2 [ "identificador" => "sec0030" "titulo" => "Conflicto de intereses" ] 10 => array:2 [ "identificador" => "xack197921" "titulo" => "Agradecimientos" ] 11 => array:1 [ "titulo" => "Bibliografía" ] ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "fechaRecibido" => "2014-06-23" "fechaAceptado" => "2015-01-15" "PalabrasClave" => array:2 [ "es" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palabras clave" "identificador" => "xpalclavsec604105" "palabras" => array:5 [ 0 => "<span class="elsevierStyleItalic">Streptococcus pneumoniae</span>" 1 => "Enfermedad neumocócica invasora" 2 => "Serotipos" 3 => "Vacunación" 4 => "Sensibilidad" ] ] ] "en" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Keywords" "identificador" => "xpalclavsec604104" "palabras" => array:5 [ 0 => "<span class="elsevierStyleItalic">Streptococcus pneumonia</span>" 1 => "Invasive pneumococcal disease" 2 => "Serotypes" 3 => "Vaccination" 4 => "Susceptibility" ] ] ] ] "tieneResumen" => true "resumen" => array:2 [ "es" => array:3 [ "titulo" => "Resumen" "resumen" => "<span id="abst0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0010">Introducción</span><p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Para conocer la epidemiología de la infección neumocócica en Galicia (España) tras la incorporación de la vacuna conjugada antineumocócica, se determinaron durante los años 2011 y 2012 la distribución de serotipos, sensibilidad antibiótica, factores de riesgo y mortalidad asociada de los casos de enfermedad neumocócica invasiva (ENI).</p></span> <span id="abst0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0015">Métodos</span><p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Se estudiaron todas las cepas causantes de ENI en Galicia. El serotipado se realizó por aglutinación y reacción de Quellung. Se determinó la sensibilidad a penicilina, cefotaxima, eritromicina, vancomicina y levofloxacino. Se consideraron factores de riesgo la patología respiratoria crónica, la patología cardíaca, la patología hepática, la patología renal, la diabetes mellitus y la inmunodeficiencia no VIH y VIH.</p></span> <span id="abst0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0020">Resultados</span><p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Se recogieron 555 cepas. Se encontraron 43 serotipos diferentes, los más frecuentes: serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>3 (17,5%), serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7F (12,6%), serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>19A (9,4%), serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>14 (4,1%), serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>6C (4,1%), serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>11A (4%) y serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>22F (3,8%). El 57,1% de los serotipos aislados estaban incluidos en VNC-13V. Se encontraron 2 cepas no sensibles a penicilina y otras 2 a cefotaxima. El 24,7% de las cepas fueron no sensibles a eritromicina (26,9% en 2011 y 22,5% en 2012). La tasa de letalidad fue del 16,5%, llegando al 23,3% en mayores de 75<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>años. Las patologías con riesgo de morir que mostraron significación estadística fueron: hepática, renal e inmunodeficiencia no VIH.</p></span> <span id="abst0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0025">Conclusiones</span><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">El serotipo<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>3 fue el mayoritario en Galicia. Se encontraron muy pocas cepas no susceptibles a penicilina y un descenso de resistencia a eritromicina de 2011 a 2012. Se observó un incremento de letalidad en relación con la edad del paciente. Padecer patología hepática, renal o inmunodeficiencia no VIH aumentó el riesgo de muerte.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Introducción" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Métodos" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] "en" => array:3 [ "titulo" => "Abstract" "resumen" => "<span id="abst0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0035">Introduction</span><p id="spar0025" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">To examine the epidemiology of pneumococcal infection in Galicia (Spain) after the incorporation of the pneumococcal conjugate vaccine, and to determine serotype distribution, antibiotic susceptibility, risk factors and associated mortality in cases of invasive pneumococcal disease (IPD) during 2011 and 2012.</p></span> <span id="abst0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0040">Methods</span><p id="spar0030" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">All strains causing IPD in Galicia were studied. Serotyping was performed by agglutination and Quellung reaction. Antibiotic sensitivity to penicillin, cefotaxime, erythromycin, vancomycin, and levofloxacin was determined. The risk factors considered were chronic respiratory disease, heart disease, liver disease, kidney disease, diabetes mellitus, and HIV and non-HIV immunodeficiency.</p></span> <span id="abst0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0045">Results</span><p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A total of 555 strains were collected, with 43 different serotypes being found. The most frequently isolated ones were: serotype<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>3 (17.5%), serotype<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7F (12.6%), serotype<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>19A (9.4%), serotype<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>14 (4.1%), serotype<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>6C (4.1%), serotype<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>11A (4%) and serotype<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>22F (3.8%). 57.1% of isolates were serotypes included in VNC-13V. Two non-penicillin-sensitive strains and two others were not sensitive to cefotaxime, and 24.7% of the strains were not susceptible to erythromycin (26.9% in 2011 and 22.5% in 2012). The case fatality rate was 16.5%, reaching 23.3% in patients over 75<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>years. Diseases with a statistically significant risk of mortality were: liver, kidney and immunodeficiency without HIV.</p></span> <span id="abst0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0050">Conclusions</span><p id="spar0040" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Serotype<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>3 was the most frequent in Galicia. Very few strains were not susceptible to penicillin. Erythromycin resistance decreased from 2011 to 2012. It is highlighted that mortality increases with age. Liver disease, renal disease and non-HIV immunodeficiency increases the mortality risk.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Introduction" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Methods" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Results" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] ] "NotaPie" => array:1 [ 0 => array:3 [ "etiqueta" => "1" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0015">Los integrantes del grupo de trabajo aparecen en el <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#sec0035">anexo 1</a></p>" "identificador" => "fn1" ] ] "multimedia" => array:3 [ 0 => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 933 "Ancho" => 1586 "Tamanyo" => 71181 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Serotipos no susceptibles a eritromicina en el los años 2011 y 2012.</p>" ] ] 1 => array:7 [ "identificador" => "tbl0005" "etiqueta" => "Tabla 1" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "tabla" => array:2 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col">Grupos edad \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">2011</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">2012</th></tr><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Casos \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Casos/100.000<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0005"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Casos \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Casos/100.000<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0005"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">< 1 año \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">9,69 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">24,42 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1-4 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">10 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">10,98 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3,29 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">5-9 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,76 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">10-14 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,95 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,91 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">15-24 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,58 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,23 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">25-44 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">32 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3,80 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">28 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3,27 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">45-64 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">59 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7,92 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">90 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">12,03 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">≥ 65 años \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">163 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">25,89 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">149 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">23,43 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Total \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">271 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">9,62 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">284 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">10,14 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab960834.png" ] ] ] "notaPie" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0005" "etiqueta" => "a" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0005">Tasas de aislamientos por 100.000 habitantes</p>" ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0050" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Datos demográficos de la población a estudio</p>" ] ] 2 => array:7 [ "identificador" => "tbl0010" "etiqueta" => "Tabla 2" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "tabla" => array:3 [ "leyenda" => "<p id="spar0060" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">En negrita aparecen los serotipos incluidos en la VNC-13V.</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Serotipo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">2011, n (%)</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">2012, n (%)</th><th class="td" title="table-head " colspan="2" align="center" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Total, n (%)</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">p<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">3</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1,1%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">12</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">4,2%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">15</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">2,7%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,003</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">3</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">50</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">18,5%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">47</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">16,5%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">97</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">17,5%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,578</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">4</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">10</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">3,7%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">9</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">3,2%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">19</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">3,4%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,817</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">6A</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">3</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1,1%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">2</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,7%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">5</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,9%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,679</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">6B</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,0%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">2</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,7%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">2</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,4%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">6C \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">10 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">13 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4,6% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">23 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,673 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">7F</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">42</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">15,5%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">28</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">9,9%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">70</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">12,6%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,055</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,6% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">15 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5,3% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">22 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,128 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">9N \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">11 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,223 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">9V</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">3</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1,1%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">2</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,7%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">5</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,9%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,679</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">10A \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,6% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,330 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">11A \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">15 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">22 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,081 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">12F \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">11 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,223 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">14</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">16</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">5,9%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">7</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">2,5%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">23</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">4,1%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,054</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">15A \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">11 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,000 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">15B \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,000 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">15C \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,000 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">16A \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">16F \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">10 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,752 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">17F \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,000 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">18C</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">6</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">2,2%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">7</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">2,5%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">13</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">2,3%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1,000</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">18F \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">19A</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">32</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">11,8%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">20</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">7,0%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">52</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">9,4%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,059</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">19F</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">3</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1,1%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">5</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1,8%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">8</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1,4%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,725</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">20 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">21 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">22F \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">18 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6,3% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">21 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,001 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">23A \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,000 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">23B \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">11 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,223 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">23F</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">3</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1,1%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">5</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1,8%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">8</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">1,4%</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleBold">0,725</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">24B \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">24F \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,3% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,000 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">28A \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">29 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,000 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">31 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">7 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,6% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,177 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">33F \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">13 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2,3% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,578 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">34 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">35B \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,000 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">35C \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">35F \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,686 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">37 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">38 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,495 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">40 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">No tipable \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab960833.png" ] ] ] "notaPie" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0010" "etiqueta" => "a" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0010">Test exacto de Fisher.</p>" ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Distribución de serotipos aislados en los 2 años</p>" ] ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:30 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0155" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Streptococcus pneumonia" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "D.M. Musher" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "LibroEditado" => array:3 [ "titulo" => "Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases" "edicion" => "7th edition" "serieFecha" => "2010" ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0160" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:1 [ "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "colaboracion" => "Centers for Disease Control and Prevention" "etal" => false ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:3 [ "titulo" => "Active Bacterial Core Surveillance Report, Emerging Infections Program Network" "tituloSerie" => "Streptococcus pneumoniae" "fecha" => "2010" ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0165" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Consenso sobre la vacunación anti-neumocócica en el adulto con patología de base" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "J.J. Picazo" 1 => "F. González-Romo" 2 => "A. García-Rojas" 3 => "E. Peréz-Trallero" 4 => "P. Gil-Gregorio" 5 => "R. de la Cámara" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Rev Esp Quimioter." "fecha" => "2013" "volumen" => "26" "paginaInicial" => "232" "paginaFinal" => "252" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24080892" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0170" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Influencia de la edad en la enfermedad neumocócica invasiva y en la resistencia a antimicrobianos" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:7 [ 0 => "M.T. Pérez-Rodríguez" 1 => "B. Sopeña" 2 => "S. Méndez-Lage" 3 => "M. Casares" 4 => "L.A. de" 5 => "L. Constenla" 6 => "A. Argibay" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.medcli.2013.07.023" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Med Clin (Barc)." "fecha" => "2014" "volumen" => "143" "paginaInicial" => "287" "paginaFinal" => "292" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24120104" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0175" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Epidemiological differences among pneumococcal serotypes" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "W.P. Hausdorff" 1 => "D.R. Feikin" 2 => "K.P. Klugman" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/S1473-3099(05)01280-6" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Lancet Infect Dis." "fecha" => "2005" "volumen" => "5" "paginaInicial" => "83" "paginaFinal" => "93" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15680778" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0180" "etiqueta" => "6" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Geographical differences in invasive pneumococcal disease rates and serotype frequency in young children" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "W.P. Hausdorff" 1 => "H. Siber" 2 => "P.R. Pardiso" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/S0140-6736(00)04222-7" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Lancet." "fecha" => "2001" "volumen" => "357" "paginaInicial" => "950" "paginaFinal" => "952" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11289365" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0185" "etiqueta" => "7" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Temporal trends in invasive pneumococcal disease and pneumococcal serotypes over 7 decades" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "Z.B. Harboe" 1 => "T.L. Benfield" 2 => "P. Valentiner-Branth" 3 => "T. Hjuler" 4 => "L. Lambertsen" 5 => "M. Kaltoft" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1086/649872" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Clin Infect Dis." "fecha" => "2010" "volumen" => "50" "paginaInicial" => "329" "paginaFinal" => "337" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20047478" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib0190" "etiqueta" => "8" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effects of immunocompromise and comorbidities on pneumococcal serotypes causing invasive respiratory infection in adults: Implications for vaccine strategies" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "M. Luján" 1 => "J. Burgos" 2 => "M. Gallego" 3 => "V. Falcó" 4 => "G. Bermudo" 5 => "A. Planes" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/cid/cit640" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Clin Infect Dis." "fecha" => "2013" "volumen" => "57" "paginaInicial" => "1722" "paginaFinal" => "1730" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24065334" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bib0195" "etiqueta" => "9" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Invasive pneumococcal disease: Association between serotype, clinical presentation and lethality" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "M.A.G. Rodríguez" 1 => "A.V. González" 2 => "M.A.O. Gavín" 3 => "F.M. Martínez" 4 => "N.G. Marín" 5 => "B.R. Blázquez" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.vaccine.2011.05.099" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Vaccine." "fecha" => "2011" "volumen" => "29" "paginaInicial" => "5740" "paginaFinal" => "5746" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21683112" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bib0200" "etiqueta" => "10" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The effect of underlying clinical conditions on the risk of developing invasive pneumococcal disease in England" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "A.J. Van Hoek" 1 => "N. Andrews" 2 => "P.A. Waight" 3 => "J. Stowe" 4 => "P. Gates" 5 => "R. George" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jinf.2012.02.017" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Infect." "fecha" => "2012" "volumen" => "65" "paginaInicial" => "17" "paginaFinal" => "24" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22394683" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bib0205" "etiqueta" => "11" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "13-valent pneumococcal conjugate vaccine: A review of its use in infants, children, and adolescents" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "G.L. Plosker" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/s40272-013-0047-z" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Paediatr Drugs" "fecha" => "2013" "volumen" => "15" "paginaInicial" => "403" "paginaFinal" => "423" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24030738" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bib0210" "etiqueta" => "12" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Dirección de Innovación e Xestión da Saúde Publica, Dirección de Asistencia Sanitaria. Vacunación frente al neumococo. Estudio piloto. Instrucción [monografía de internet]. Santiago de Compostela: Dirección de Innovación e Xestión da Saúde Publica, Dirección de Asistencia Sanitaria. Consellería de Sanidade; 2010 [consultado 14 Nov 2013]. Disponible en: http://www.sergas.es/cas/DocumentacionTecnica/docs/SaudePublica/vacunas/instruccion%20neumococo_castellano.pdf" ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bib0215" "etiqueta" => "13" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Clinical and Laboratory Standards Institute. Performance standards for antimicrobial susceptibility testing; Twenty-Fourth Informational Supplement. CLSI document M100-S24. 2014." ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bib0220" "etiqueta" => "14" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Simple, rapid latex agglutination test for serotyping of pneumococci (Pneumotest-Latex)" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "H.C. Slotveb" 1 => "M. Kaltoft" 2 => "I.C. Skovsted" 3 => "M.B. Kerrn" 4 => "F. Espersen" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1128/JCM.42.6.2518-2522.2004" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Clin Microbiol." "fecha" => "2004" "volumen" => "42" "paginaInicial" => "2518" "paginaFinal" => "2522" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15184429" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bib0225" "etiqueta" => "15" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The quellung reaction, a neglected microbiologic technique" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "R. Austrian" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Mt Sinai J Med." "fecha" => "1976" "volumen" => "43" "paginaInicial" => "699" "paginaFinal" => "709" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13297" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bib0230" "etiqueta" => "16" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Reduction of nasopharyngeal carriage of pneumococci during the second year of life by a heptavalent conjugate pneumococcal vaccine" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "R. Dagan" 1 => "R. Melamed" 2 => "M. Muallem" 3 => "L. Piglansky" 4 => "D. Greenberg" 5 => "O. Abramson" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Infect Dis." "fecha" => "1996" "volumen" => "174" "paginaInicial" => "1271" "paginaFinal" => "1278" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8940218" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bib0235" "etiqueta" => "17" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Decline in invasive pneumococcal disease after the introduction of protein-polysaccharide conjugate vaccine" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C.G. Whitney" 1 => "M.M. Farley" 2 => "J. Hadler" 3 => "L.H. Harrison" 4 => "N.M. Bennett" 5 => "R. Lynfield" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa022823" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med." "fecha" => "2003" "volumen" => "348" "paginaInicial" => "1737" "paginaFinal" => "1746" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12724479" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bib0240" "etiqueta" => "18" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Epidemiology of invasive pneumococcal disease among adult patients in Barcelona before and after pediatric 7-valent pneumococcal conjugate vaccine introduction, 1997-2007" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C. Ardanuy" 1 => "F. Tubau" 2 => "R. Pallares" 3 => "L. Calatayud" 4 => "M.A. Domínguez" 5 => "D. Rolo" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1086/594125" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Clin Infect Dis." "fecha" => "2009" "volumen" => "48" "paginaInicial" => "57" "paginaFinal" => "64" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19035779" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 18 => array:3 [ "identificador" => "bib0245" "etiqueta" => "19" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Epidemiology of invasive pneumococcal disease in older people in Spain (2007-2009): Implications for future vaccination strategies" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C. Ardanuy" 1 => "J.M. Marimón" 2 => "L. Calatayud" 3 => "M. Giménez" 4 => "M. Alonso" 5 => "I. Grau" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1371/journal.pone.0043619" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "PLoS ONE" "fecha" => "2012" "volumen" => "7" "paginaInicial" => "e43619" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22928005" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 19 => array:3 [ "identificador" => "bib0250" "etiqueta" => "20" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Pneumococcal serotypes before and after Introduction of Conjugate Vaccines, United States, 1999-2011" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "S.S. Richter" 1 => "K.P. Heilmann" 2 => "C.L. Dohrn" 3 => "F. Riahi" 4 => "D.J. Diekema" 5 => "G.V. Doern" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.3201/eid1907.121830" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Emerg Infect Dis." "fecha" => "2013" "volumen" => "19" "paginaInicial" => "1074" "paginaFinal" => "1083" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23763847" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 20 => array:3 [ "identificador" => "bib0255" "etiqueta" => "21" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Serotype distribution of invasive <span class="elsevierStyleItalic">Streptococcus pneumoniae</span> in Canada after the introduction of the 13-valent pneumococcal conjugate vaccine, 2010-2012" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "W.H.B. Demczuk" 1 => "I. Martin" 2 => "A. Griffith" 3 => "B. Lefebvre" 4 => "A. McGeer" 5 => "M. Lovgren" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1139/cjm-2013-0614" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Can J Microbiol." "fecha" => "2013" "volumen" => "59" "paginaInicial" => "778" "paginaFinal" => "788" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24313450" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 21 => array:3 [ "identificador" => "bib0260" "etiqueta" => "22" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The 13-valent pneumococcal conjugate vaccine (PCV13) elicits cross-functional opsonophagocytic killing responses in humans to <span class="elsevierStyleItalic">Streptococcus pneumoniae</span> serotypes 6C and 7A" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "D. Cooper" 1 => "X. Yu" 2 => "M. Sidhu" 3 => "M.H. Nahm" 4 => "P. Fernsten" 5 => "K.U. Jansen" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.vaccine.2011.06.056" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Vaccine." "fecha" => "2011" "volumen" => "29" "paginaInicial" => "7207" "paginaFinal" => "7211" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21689707" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 22 => array:3 [ "identificador" => "bib0265" "etiqueta" => "23" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Changes in antimicrobial resistance, serotypes and genotypes in <span class="elsevierStyleItalic">Streptococcus pneumoniae</span> over a 30-year period" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "J. Liñares" 1 => "C. Ardanuy" 2 => "R. Pallares" 3 => "A. Fenoll" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/j.1469-0691.2010.03182.x" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Clin Microbiol Infect." "fecha" => "2010" "volumen" => "16" "paginaInicial" => "402" "paginaFinal" => "410" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20132251" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 23 => array:3 [ "identificador" => "bib0270" "etiqueta" => "24" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Epidemiology of invasive pneumococcal disease in the pre-conjugate vaccine era: England and Wales, 1996-2006" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C.L. Trotter" 1 => "P. Waight" 2 => "N.J. Andrews" 3 => "M. Slack" 4 => "A. Efstratiou" 5 => "R. George" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jinf.2009.12.008" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Infect." "fecha" => "2010" "volumen" => "60" "paginaInicial" => "200" "paginaFinal" => "208" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20035785" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 24 => array:3 [ "identificador" => "bib0275" "etiqueta" => "25" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Cercenado E, Cantón R, editores. Detección fenotípica de mecanismos de resistencia en grampositivos. [monografía de internet]. 2011. Sociedad Española de Enfermedades Infecciosas y Microbiología Clínica; 2011 [consultado 14 Nov 2013]. Disponible en: http://www.seimc.org/contenidos/documentoscientificos/procedimientosmicrobiologia/seimc-procedimientomicrobiologia39.pdf" ] ] ] 25 => array:3 [ "identificador" => "bib0280" "etiqueta" => "26" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Increase in prevalence of <span class="elsevierStyleItalic">Streptococcus pneumoniae</span> serotype 6C at eight Children's Hospitals in the United States from 1993 to 2009" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "M.C. Green" 1 => "E.O. Mason" 2 => "S.L. Kaplan" 3 => "L.B. Lamberth" 4 => "S.H. Stovall" 5 => "L.B. Givner" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1128/JCM.02207-10" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Clin Microbiol." "fecha" => "2011" "volumen" => "49" "paginaInicial" => "2097" "paginaFinal" => "21011" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21450963" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 26 => array:3 [ "identificador" => "bib0285" "etiqueta" => "27" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Trends of invasive serotype 6C pneumococci in Spain: Emergence of a new lineage" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "D. Rolo" 1 => "A. Fenoll" 2 => "C. Ardanuy" 3 => "L. Calatayud" 4 => "M. Cubero" 5 => "A.G. de la Campa" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/jac/dkr193" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Antimicrob Chemother." "fecha" => "2011" "volumen" => "66" "paginaInicial" => "1712" "paginaFinal" => "1718" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21628304" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 27 => array:3 [ "identificador" => "bib0290" "etiqueta" => "28" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Epidemiology of invasive pneumococcal disease and vaccine provision in a tertiary referral center" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C. Rock" 1 => "C. Sadlier" 2 => "J. Fitzgerald" 3 => "M. Kelleher" 4 => "C. Dowling" 5 => "S. Kelly" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/s10096-013-1859-z" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Europ J Clin Microbiol Infect Dis." "fecha" => "2013" "volumen" => "32" "paginaInicial" => "1135" "paginaFinal" => "1141" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23525795" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 28 => array:3 [ "identificador" => "bib0295" "etiqueta" => "29" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Association of serotype with risk of death due to pneumococcal pneumonia: A meta-analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "D.M. Weinberger" 1 => "Z.B. Harboe" 2 => "E.A.M. Sanders" 3 => "M. Ndiritu" 4 => "K.P. Klugman" 5 => "S. Rückinger" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1086/655828" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Clin Infect Dis." "fecha" => "2010" "volumen" => "51" "paginaInicial" => "692" "paginaFinal" => "699" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20715907" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 29 => array:3 [ "identificador" => "bib0300" "etiqueta" => "30" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The paradox in pneumococcal serotypes: Highly invasive does not mean highly lethal" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "M.W. Pletz" 1 => "T. Welte" 2 => "K.P. Klugman" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1183/09031936.00041210" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Respir J." "fecha" => "2010" "volumen" => "36" "paginaInicial" => "712" "paginaFinal" => "713" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20889457" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "agradecimientos" => array:1 [ 0 => array:4 [ "identificador" => "xack197921" "titulo" => "Agradecimientos" "texto" => "<p id="par0185" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A Natividad Somaza Serantes y a Ramón Delgado Fernández por su inestimable ayuda en la elaboración del trabajo.</p>" "vista" => "all" ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/0213005X/0000003300000009/v2_201512130010/S0213005X15000531/v2_201512130010/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "8591" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Originales" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/0213005X/0000003300000009/v2_201512130010/S0213005X15000531/v2_201512130010/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0213005X15000531?idApp=UINPBA00004N" ]
Información de la revista
Original
Acceso a texto completo
Streptococcus pneumoniae: distribución de serotipos, sensibilidad antibiótica, factores de riesgo y mortalidad en Galicia en un periodo de 2 años
Streptococcus pneumoniae: Serotype distribution, antimicrobial susceptibility, risk factors and mortality in Galicia over a two year-period
Artículo
Este artículo está disponible en español
Streptococcus pneumoniae: distribución de serotipos, sensibilidad antibiótica, factores de riesgo y mortalidad en Galicia en un periodo de 2 años
Susana Méndez-Lage, Isabel Losada-Castillo, Andrés Agulla-Budiño
10.1016/j.eimc.2015.01.010Enferm Infecc Microbiol Clin. 2015;33:579-84