se ha leído el artículo
array:22 [ "pii" => "S1138359312000044" "issn" => "11383593" "doi" => "10.1016/j.semerg.2011.12.009" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2012-07-01" "aid" => "410" "copyright" => "Elsevier España, S.L. y SEMERGEN" "copyrightAnyo" => "2011" "documento" => "simple-article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "cor" "cita" => "Semergen. 2012;38:342-3" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 66306 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 16 "HTML" => 64774 "PDF" => 1516 ] ] "itemAnterior" => array:18 [ "pii" => "S1138359312000032" "issn" => "11383593" "doi" => "10.1016/j.semerg.2011.12.008" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2012-07-01" "aid" => "409" "copyright" => "Elsevier España, S.L. y SEMERGEN" "documento" => "simple-article" "crossmark" => 0 "subdocumento" => "cor" "cita" => "Semergen. 2012;38:341-2" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 2422 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 11 "HTML" => 1928 "PDF" => 483 ] ] "es" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Director</span>" "titulo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Staphylococcus lugdunensis</span> y carcinoma renal de células claras" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "341" "paginaFinal" => "342" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Staphylococcus lugdunensis</span> and clear cell renal cell carcinoma" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "J.M. Prieto de Paula, S. Franco Hidalgo, L.Á. Sánchez Muñoz, J.M. Eiros Bouza" "autores" => array:4 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "J.M." "apellidos" => "Prieto de Paula" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "S." "apellidos" => "Franco Hidalgo" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "L.Á." "apellidos" => "Sánchez Muñoz" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "J.M." "apellidos" => "Eiros Bouza" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1138359312000032?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/11383593/0000003800000005/v1_201305151432/S1138359312000032/v1_201305151432/es/main.assets" ] "es" => array:12 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Director</span>" "titulo" => "Enfermedad por arañazo de gato. ¿Es necesario el tratamiento antibiótico?" "tieneTextoCompleto" => true "saludo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Sr. Director:</span>" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "342" "paginaFinal" => "343" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "A. Peña Irún, A. González Santamaría, R. García Espinosa, A. Cavadas López" "autores" => array:4 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "A." "apellidos" => "Peña Irún" "email" => array:1 [ 0 => "alvaro290475@hotmail.com" ] "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">¿</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 1 => array:3 [ "nombre" => "A." "apellidos" => "González Santamaría" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 2 => array:3 [ "nombre" => "R." "apellidos" => "García Espinosa" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] 3 => array:3 [ "nombre" => "A." "apellidos" => "Cavadas López" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:2 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "Gerencia Atención Primaria. Cantabria, Centro de Salud Sardinero, Santander, España" "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "Medicina de Familia, Servicio Cántabro de Salud, Santander, España" "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondencia." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Cat scratch disease. Is antibiotic treatment necessary?" ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La enfermedad por arañazo de gato (EAG) es un proceso infeccioso caracterizado por una linfadenopatía regional autolimitada. El agente etiológico habitual es <span class="elsevierStyleItalic">Bartonella henselae</span>, siendo el vector el gato. La mayoría de los pacientes con un cuadro típico experimentan resolución gradual de los síntomas incluso sin tratamiento antimicrobiano específico, aunque es cierto que en un pequeño porcentaje de casos se produce enfermedad diseminada, pudiendo dar lugar a complicaciones graves<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0005"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>. Por este motivo, en relación con un caso clínico hemos revisado la evidencia científica en lo referente al tratamiento de esta enfermedad. Presentamos el caso de una mujer de 51 años, inmunocompetente, con antecedentes de dislipidemia y síndrome depresivo en tratamiento farmacológico. Convive con gatos. Consulta porque 24 h antes había comenzado con sensación distérmica, fiebre de 38<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>°C y al mismo tiempo decía haberle aparecido un bulto doloroso en la axila izquierda. Reconocía sufrir con relativa frecuencia arañazos del gato. Negaba cefalea, mialgias, dolor abdominal o alteraciones visuales. Presentaba buen estado general, estaba eupneica, bien coloreada y en ese momento afebril. Se palpaba adenopatía dolorosa, blanda y rodadera sin eritema ni aumento de temperatura local en la axila izquierda, de un tamaño de 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>×<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2 cm. No a otros niveles. En el dorso de la muñeca izquierda se observaban heridas producidas por arañazo de gato sin signos inflamatorios. La auscultación cardiopulmonar era normal, el abdomen se mostraba blando, depresible, sin organomegalias y las extremidades inferiores de aspecto normal.</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Ante la sospecha de EAG solicitamos una serie de pruebas complementarias para confirmar la enfermedad, entre ellas el hemograma era normal, el perfil bioquímico (incluyendo función renal, calcio y pruebas de función hepática) estaban dentro de límites normales y la velocidad de sedimentación globular era de 6. En cuanto a la serología de inmunoglobulina (Ig) G e IgM de toxoplasma y citomegalovirus fue negativa, IgG de virus de Epstein-Barr positiva, IgM de virus de Epstein-Barr negativa e IgG de <span class="elsevierStyleItalic">B. henselae</span> positiva a título de 1/256 con IgM negativa, hallazgos que diagnostican infección por <span class="elsevierStyleItalic">B. henselae.</span> Pautamos tratamiento con azitromicina 500 mg cada 24 h por vía oral durante 5 días con desaparición de la fiebre en 2 y resolución de la adenopatía en 9 días.</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se trata de un caso típico de EAG, que en la mayor parte de los casos se presenta de forma localizada como lesión cutánea y afectación ganglionar cercana al punto de inoculación. En estos casos la enfermedad se resuelve de forma espontánea y no suele ser preciso, según la mayoría de los autores, el empleo de antimicrobianos en pacientes inmunocompetentes. Hasta el momento solo se ha realizado un ensayo clínico en este tipo de pacientes, en que se comparaba azitromicina 500 mg por vía oral una vez al día durante 5 días frente a placebo<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0010"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>. Este estudio no demostró más beneficio que la mayor rapidez con que disminuía el tamaño de la adenopatía en aquellos pacientes tratados con azitromicina. A pesar de ello, nosotros nos guiamos por las recomendaciones de los revisores del <span class="elsevierStyleItalic">Up to Date</span><a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0015"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>, que aconsejan tratar a todos los pacientes con 500 mg de azitromicina oral al día durante 5 días con un nivel de evidencia 2B. En caso de pacientes intolerantes o alérgicos a azitromicina se recomienda el uso de claritromicina 500<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg al día, rifampicina 300<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg cada 12 h o ciprofloxacino 500<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg cada 12 h durante 5-7 días.</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Si existiese enfermedad diseminada con afectación visceral se debería optar por un régimen que incluyese rifampicina (10<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/kg cada 12 h en niños y 300<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg cada 12 h en adultos) más bien gentamicina a dosis de 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/kg cada 8 h o bien azitromicina 500<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg al día, manteniendo el tratamiento de 10 a 14 días.</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En el caso particular de afectación neurológica u ocular debemos emplear fármacos que penetren mejor en el sistema nervioso. Una combinación aceptable sería doxiciclina 100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg cada 12 h más rifampicina 300<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0020"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a> cada 12 h de 4 a 6 semanas en caso de neurorretinitis y de 10 a 14 días si se trata de otro tipo de afectación neurológica.</p></span>" "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:4 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0005" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Systemic Bartonella Henselae infection in inmunocompetent adult presenting as fever of unknow origin" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "T. Zenone" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1155/2011/183937" "Revista" => array:3 [ "tituloSerie" => "Case Report in medicine" "fecha" => "2011" "paginaInicial" => "4" ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0010" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prospective randomized double blind placebo-controlled evaluation of azithromicin for treatment of cat-scratch disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "J.W. Bass" 1 => "B.L. Freitas" 2 => "A.D. Freitas" 3 => "C.L. Sisler" 4 => "D.J. Chan" 5 => "J.M. Vicent" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Pediatr Infect Dis J" "fecha" => "1998" "volumen" => "17" "paginaInicial" => "447" "paginaFinal" => "452" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9655532" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0015" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Treatment of cat scratch disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "D.H. Spach" 1 => "S.L. Kaplan" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:2 [ "tituloSerie" => "Uptodate" "fecha" => "2011" ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0020" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Tratamiento de las infecciones por <span class="elsevierStyleItalic">Bartonella</span> spp" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "L. Perez Martin" 1 => "J.R. Blanco" 2 => "J.A. Oteo" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Rev Esp Quimioter" "fecha" => "2010" "volumen" => "23" "paginaInicial" => "109" "paginaFinal" => "114" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20844840" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/11383593/0000003800000005/v1_201305151432/S1138359312000044/v1_201305151432/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "9703" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Cartas al Director" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/11383593/0000003800000005/v1_201305151432/S1138359312000044/v1_201305151432/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1138359312000044?idApp=UINPBA00004N" ]
año/Mes | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 Octubre | 2064 | 29 | 2093 |
2024 Septiembre | 3306 | 80 | 3386 |
2024 Agosto | 3130 | 89 | 3219 |
2024 Julio | 3281 | 60 | 3341 |
2024 Junio | 2694 | 68 | 2762 |
2024 Mayo | 2786 | 60 | 2846 |
2024 Abril | 2807 | 76 | 2883 |
2024 Marzo | 2637 | 70 | 2707 |
2024 Febrero | 2618 | 46 | 2664 |
2024 Enero | 3065 | 71 | 3136 |
2023 Diciembre | 2461 | 92 | 2553 |
2023 Noviembre | 2770 | 62 | 2832 |
2023 Octubre | 3004 | 70 | 3074 |
2023 Septiembre | 2865 | 79 | 2944 |
2023 Agosto | 2752 | 63 | 2815 |
2023 Julio | 2830 | 78 | 2908 |
2023 Junio | 2680 | 60 | 2740 |
2023 Mayo | 2963 | 64 | 3027 |
2023 Abril | 2389 | 63 | 2452 |
2023 Marzo | 2640 | 77 | 2717 |
2023 Febrero | 2269 | 59 | 2328 |
2023 Enero | 1692 | 76 | 1768 |
2022 Diciembre | 1687 | 73 | 1760 |
2022 Noviembre | 2382 | 58 | 2440 |
2022 Octubre | 2318 | 77 | 2395 |
2022 Septiembre | 2438 | 72 | 2510 |
2022 Agosto | 2354 | 90 | 2444 |
2022 Julio | 2043 | 76 | 2119 |
2022 Junio | 1688 | 96 | 1784 |
2022 Mayo | 1665 | 86 | 1751 |
2022 Abril | 1538 | 95 | 1633 |
2022 Marzo | 1525 | 77 | 1602 |
2022 Febrero | 1237 | 66 | 1303 |
2022 Enero | 1549 | 56 | 1605 |
2021 Diciembre | 1561 | 85 | 1646 |
2021 Noviembre | 1856 | 110 | 1966 |
2021 Octubre | 2497 | 86 | 2583 |
2021 Septiembre | 1771 | 78 | 1849 |
2021 Agosto | 1969 | 92 | 2061 |
2021 Julio | 1816 | 70 | 1886 |
2021 Junio | 1707 | 58 | 1765 |
2021 Mayo | 1751 | 88 | 1839 |
2021 Abril | 3755 | 177 | 3932 |
2021 Marzo | 2084 | 57 | 2141 |
2021 Febrero | 1653 | 53 | 1706 |
2021 Enero | 1746 | 75 | 1821 |
2020 Diciembre | 1717 | 77 | 1794 |
2020 Noviembre | 1909 | 100 | 2009 |
2020 Octubre | 1317 | 64 | 1381 |
2020 Septiembre | 1869 | 58 | 1927 |
2020 Agosto | 1682 | 281 | 1963 |
2020 Julio | 1763 | 202 | 1965 |
2020 Junio | 1716 | 72 | 1788 |
2020 Mayo | 1750 | 54 | 1804 |
2020 Abril | 1645 | 63 | 1708 |
2020 Marzo | 1606 | 69 | 1675 |
2020 Febrero | 1790 | 90 | 1880 |
2020 Enero | 1562 | 64 | 1626 |
2019 Diciembre | 1293 | 49 | 1342 |
2019 Noviembre | 1518 | 43 | 1561 |
2019 Octubre | 1545 | 75 | 1620 |
2019 Septiembre | 1582 | 67 | 1649 |
2019 Agosto | 1219 | 52 | 1271 |
2019 Julio | 2080 | 48 | 2128 |
2019 Junio | 1649 | 49 | 1698 |
2019 Mayo | 1903 | 57 | 1960 |
2019 Abril | 1776 | 71 | 1847 |
2019 Marzo | 1798 | 25 | 1823 |
2019 Febrero | 1650 | 39 | 1689 |
2019 Enero | 1468 | 25 | 1493 |
2018 Diciembre | 1169 | 21 | 1190 |
2018 Noviembre | 1270 | 37 | 1307 |
2018 Octubre | 1302 | 22 | 1324 |
2018 Septiembre | 1197 | 30 | 1227 |
2018 Agosto | 953 | 4 | 957 |
2018 Julio | 1005 | 4 | 1009 |
2018 Junio | 997 | 3 | 1000 |
2018 Mayo | 1085 | 8 | 1093 |
2018 Abril | 1392 | 3 | 1395 |
2018 Marzo | 1059 | 5 | 1064 |
2018 Febrero | 1010 | 5 | 1015 |
2018 Enero | 928 | 2 | 930 |
2017 Diciembre | 959 | 3 | 962 |
2017 Noviembre | 973 | 8 | 981 |
2017 Octubre | 1007 | 10 | 1017 |
2017 Septiembre | 989 | 9 | 998 |
2017 Agosto | 932 | 12 | 944 |
2017 Julio | 953 | 5 | 958 |
2017 Junio | 955 | 22 | 977 |
2017 Mayo | 861 | 5 | 866 |
2017 Abril | 966 | 17 | 983 |
2017 Marzo | 988 | 23 | 1011 |
2017 Febrero | 1133 | 4 | 1137 |
2017 Enero | 776 | 4 | 780 |
2016 Diciembre | 590 | 13 | 603 |
2016 Noviembre | 657 | 8 | 665 |
2016 Octubre | 615 | 21 | 636 |
2016 Septiembre | 599 | 46 | 645 |
2016 Agosto | 555 | 31 | 586 |
2016 Julio | 428 | 28 | 456 |
2016 Junio | 321 | 11 | 332 |
2016 Mayo | 340 | 18 | 358 |
2016 Abril | 301 | 19 | 320 |
2016 Marzo | 334 | 33 | 367 |
2016 Febrero | 285 | 15 | 300 |
2016 Enero | 526 | 13 | 539 |
2015 Diciembre | 360 | 18 | 378 |
2015 Noviembre | 382 | 20 | 402 |
2015 Octubre | 454 | 25 | 479 |
2015 Septiembre | 425 | 25 | 450 |
2015 Agosto | 450 | 15 | 465 |
2015 Julio | 423 | 13 | 436 |
2015 Junio | 376 | 7 | 383 |
2015 Mayo | 346 | 18 | 364 |
2015 Abril | 296 | 21 | 317 |
2015 Marzo | 55 | 6 | 61 |
2015 Febrero | 27 | 7 | 34 |
2015 Enero | 197 | 8 | 205 |
2014 Diciembre | 317 | 6 | 323 |
2014 Noviembre | 309 | 5 | 314 |
2014 Octubre | 353 | 5 | 358 |
2014 Septiembre | 327 | 7 | 334 |
2014 Agosto | 333 | 4 | 337 |
2014 Julio | 846 | 3 | 849 |
2014 Junio | 302 | 6 | 308 |
2014 Mayo | 333 | 8 | 341 |
2014 Abril | 376 | 4 | 380 |
2014 Marzo | 435 | 8 | 443 |
2014 Febrero | 428 | 4 | 432 |
2014 Enero | 456 | 5 | 461 |
2013 Diciembre | 351 | 5 | 356 |
2013 Noviembre | 416 | 3 | 419 |
2013 Octubre | 202 | 9 | 211 |
2013 Septiembre | 153 | 8 | 161 |
2013 Agosto | 194 | 9 | 203 |
2013 Julio | 75 | 3 | 78 |
2012 Junio | 2253 | 0 | 2253 |