se ha leído el artículo
array:23 [ "pii" => "S0120563315002302" "issn" => "01205633" "doi" => "10.1016/j.rccar.2015.09.008" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2016-03-01" "aid" => "155" "copyright" => "Sociedad Colombiana de Cardiología y Cirugía Cardiovascular" "copyrightAnyo" => "2015" "documento" => "simple-article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "cor" "cita" => "Rev Col Cardiol. 2016;23:157-8" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 2228 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 36 "HTML" => 1833 "PDF" => 359 ] ] "itemAnterior" => array:19 [ "pii" => "S0120563315001977" "issn" => "01205633" "doi" => "10.1016/j.rccar.2015.08.008" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2016-03-01" "aid" => "137" "copyright" => "Sociedad Colombiana de Cardiología y Cirugía Cardiovascular" "documento" => "simple-article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "cor" "cita" => "Rev Col Cardiol. 2016;23:155-6" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 2473 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 42 "HTML" => 1945 "PDF" => 486 ] ] "es" => array:11 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Editor</span>" "titulo" => "Triple terapia antitrombótica en práctica real: utilidad pronóstica de la escala HAS-BLED" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "155" "paginaFinal" => "156" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Triple antithrombotic therapy in clinical practice: prognostic utility of HAS-BLED score" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 2691 "Ancho" => 2333 "Tamanyo" => 289830 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Eventos adversos durante el seguimiento según la puntuación obtenida en la escala de riesgo hemorrágico HAS-BLED. Curva de Kaplan-Meier para la incidencia del evento combinado durante el seguimiento: mortalidad total, ictus hemorrágico y hemorragia mayor.</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Andrés Cubillos-Arango, Óscar Fabregat-Andrés, Lorenzo Fácila, Salvador Morell" "autores" => array:4 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Andrés" "apellidos" => "Cubillos-Arango" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Óscar" "apellidos" => "Fabregat-Andrés" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Lorenzo" "apellidos" => "Fácila" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Salvador" "apellidos" => "Morell" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0120563315001977?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/01205633/0000002300000002/v1_201604130110/S0120563315001977/v1_201604130110/es/main.assets" ] "es" => array:14 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Editor</span>" "titulo" => "Posible efecto de las estatinas sobre los niveles séricos de vitamina D en pacientes con enfermedad renal crónica" "tieneTextoCompleto" => true "saludo" => "<span class="elsevierStyleBold">Sr. Editor</span>" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "157" "paginaFinal" => "158" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "José Palacios-Flores, Ximena Vega-Arias, Pedro Ángeles-Abanto" "autores" => array:3 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "José" "apellidos" => "Palacios-Flores" "email" => array:1 [ 0 => "jpf.260389@gmail.com" ] "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Ximena" "apellidos" => "Vega-Arias" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Pedro" "apellidos" => "Ángeles-Abanto" ] ] "afiliaciones" => array:1 [ 0 => array:2 [ "entidad" => "Medicina Universidad Peruana de Ciencias Aplicadas de Lima, Perú" "identificador" => "aff0005" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondencia." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Possible effect of statins on serum vitamin D levels in patients with chronic renal disease" ] ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 2572 "Ancho" => 2833 "Tamanyo" => 232441 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Posible relación entre el uso de estatinas y la concentración de vitamina D (5).</p>" ] ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La enfermedad renal crónica (ERC) representa un problema de salud pública mundial, ya que la prevalencia y la mortalidad están aumentando significativamente<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0030"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>.</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Uno de los factores que se asocia con el crecimiento de la mortalidad en pacientes con ERC es la dislipidemia ya que participa de manera activa en la patogenia de la enfermedad cardiovascular (causa principal de muerte en ERC) y produce deterioro de la función renal<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>. Por ende, el manejo tiene como meta llevar los niveles de colesterol LDL (cLDL) a cifras menores de 100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl<span class="elsevierStyleSup">2</span>.</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para lograrlo, las guías de la <span class="elsevierStyleItalic">National Kidney Fundation</span> (K/DOQI) designan a los inhibidores de la hidroximetilglutaril coenzima A reductasa (HMG-coA inhb), también llamados estatinas, como medicamentos de primera línea, que actúan a nivel hepático al inhibir el paso de HMG-coA a ácido mevalónico, lo cual coarta toda la cascada de generación de colesterol (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">fig. 1</a>) y, por ende, disminuye la producción de cLDL (3).</p><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Estos fármacos son de primera elección por su eficacia en la disminución de cLDL y por la seguridad de su uso<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>. No obstante, dichas características no excluyen a los pacientes de no padecer miotoxicidad o hepatotoxicidad, efectos adversos más comunes de las estatinas, si bien se reporta una baja posibilidad de desarrollarlos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>.</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A raíz de este punto, el grupo investigador plantea que el uso de estatinas no solo produce miotoxicidad y hepatotoxicidad, sino que a su vez podría generar deficiencia de otras sustancias dependientes de colesterol ante su inhibición, y por tanto proponen el caso de la vitamina D, prohormona que se obtiene a partir de la producción de 7-dehidrocolesterol, compuesto antecesor del colesterol que se produce en el hígado (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">fig. 1</a>). Este compuesto se deposita en la dermis y una vez que los rayos ultravioleta tienen contacto con la piel, genera colecalciferol (D3), compuesto imprescindible en el metabolismo del hueso en el cuerpo<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0050"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>.</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">De acuerdo con el alcance fisiológico descrito previamente sobre el metabolismo del colesterol y la vitamina D se observa que ambos comparten una misma vía metabólica (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">fig. 1</a>); por ende, se cree que es posible que exista una alta frecuencia de disminución de vitamina D en pacientes con enfermedad renal crónica que utilizan estatinas para el tratamiento de la dislipidemia, ya que al inhibir la producción de colesterol en el hígado, la producción de 7-dehidrocolesterol podría estar disminuida, fenómeno que generaría una concentración baja de vitamina D en el organismo. Esta situación podría empeorar la condición de estos pacientes, ya que en ellos existe una disminución de la actividad de la 1-alfa-hidroxilasa necesaria para la activación de la vitamina D en el túbulo contorneado proximal<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>. Sin embargo, no se han encontrado reportes de investigación que demuestren que existe asociación causal entre el uso de estatinas y niveles bajos de vitamina D. Por tal motivo, esta carta está dirigida a generar nuevas investigaciones con base en la pregunta de si existe asociación entre la disminución de los niveles de vitamina D y el uso de estatinas en pacientes con enfermedad renal crónica, ya que esta sería una relación que podría redireccionar el tratamiento de la dislipidemia.</p></span>" "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "multimedia" => array:1 [ 0 => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 2572 "Ancho" => 2833 "Tamanyo" => 232441 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Posible relación entre el uso de estatinas y la concentración de vitamina D (5).</p>" ] ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:5 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0030" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Dyslipidemia associated with chronic kidney disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "V. Tsimihodimos" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.2174/1874192401105010041" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "TOCMJ." "fecha" => "2011" "volumen" => "5" "numero" => "1" "paginaInicial" => "41" "paginaFinal" => "48" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21643500" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0035" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Dyslipidemia in chronic kidney disease: an approach to pathogenesis and treatment" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "V. Tsimihodimos" 1 => "E. Dounousi" 2 => "K. Siamopoulos" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1159/000144024" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Am J Nephrol." "fecha" => "2008" "volumen" => "28" "numero" => "6" "paginaInicial" => "958" "paginaFinal" => "973" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18612199" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0040" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "K/DOQI clinical practice guidelines for managing dyslipidemia in chronic kidney disease. Am J Kidney Dis. 2003;41Suppl 3:S1-237." ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0045" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Enfermedad renal crónica: Clasificación, identificación, manejo y complicaciones" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C. Flores" 1 => "M. Alvo" 2 => "H. Borja" 3 => "J. Morales" 4 => "J. Vega" 5 => "C. Zúñiga" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Rev Méd Chil." "fecha" => "2009" "volumen" => "137" "numero" => "1" "paginaInicial" => "137" "paginaFinal" => "177" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19402262" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0050" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Sunlight and vitamin D: necessary for public health" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "C.A. Baggerly" 1 => "R.E. Cuomo" 2 => "C.B. French" 3 => "C.F. Garland" 4 => "E.D. Gorham" 5 => "W.B. Grant" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1080/07315724.2015.1046196" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Am Coll Nutr." "fecha" => "2015" "paginaInicial" => "1" "paginaFinal" => "7" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26595723" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/01205633/0000002300000002/v1_201604130110/S0120563315002302/v1_201604130110/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "26759" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Cartas al editor" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/01205633/0000002300000002/v1_201604130110/S0120563315002302/v1_201604130110/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0120563315002302?idApp=UINPBA00004N" ]
año/Mes | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 Octubre | 70 | 2 | 72 |
2024 Septiembre | 119 | 6 | 125 |
2024 Agosto | 77 | 2 | 79 |
2024 Julio | 59 | 5 | 64 |
2024 Junio | 83 | 10 | 93 |
2024 Mayo | 103 | 2 | 105 |
2024 Abril | 94 | 4 | 98 |
2024 Marzo | 94 | 7 | 101 |
2024 Febrero | 89 | 4 | 93 |
2024 Enero | 108 | 8 | 116 |
2023 Diciembre | 92 | 25 | 117 |
2023 Noviembre | 101 | 11 | 112 |
2023 Octubre | 127 | 14 | 141 |
2023 Septiembre | 80 | 8 | 88 |
2023 Agosto | 67 | 4 | 71 |
2023 Julio | 86 | 4 | 90 |
2023 Junio | 73 | 14 | 87 |
2023 Mayo | 114 | 10 | 124 |
2023 Abril | 77 | 4 | 81 |
2023 Marzo | 111 | 9 | 120 |
2023 Febrero | 67 | 1 | 68 |
2023 Enero | 82 | 5 | 87 |
2022 Diciembre | 70 | 8 | 78 |
2022 Noviembre | 65 | 9 | 74 |
2022 Octubre | 73 | 12 | 85 |
2022 Septiembre | 73 | 39 | 112 |
2022 Agosto | 59 | 21 | 80 |
2022 Julio | 60 | 9 | 69 |
2022 Junio | 48 | 12 | 60 |
2022 Mayo | 76 | 13 | 89 |
2022 Abril | 77 | 18 | 95 |
2022 Marzo | 121 | 10 | 131 |
2022 Febrero | 113 | 7 | 120 |
2022 Enero | 102 | 4 | 106 |
2021 Diciembre | 70 | 16 | 86 |
2021 Noviembre | 89 | 7 | 96 |
2021 Octubre | 97 | 12 | 109 |
2021 Septiembre | 54 | 10 | 64 |
2021 Agosto | 52 | 7 | 59 |
2021 Julio | 61 | 5 | 66 |
2021 Junio | 40 | 9 | 49 |
2021 Mayo | 84 | 9 | 93 |
2021 Abril | 262 | 40 | 302 |
2021 Marzo | 140 | 16 | 156 |
2021 Febrero | 81 | 8 | 89 |
2021 Enero | 128 | 17 | 145 |
2020 Diciembre | 101 | 19 | 120 |
2020 Noviembre | 93 | 9 | 102 |
2020 Octubre | 63 | 11 | 74 |
2020 Septiembre | 78 | 13 | 91 |
2020 Agosto | 50 | 14 | 64 |
2020 Julio | 54 | 18 | 72 |
2020 Junio | 53 | 15 | 68 |
2020 Mayo | 73 | 12 | 85 |
2020 Abril | 34 | 8 | 42 |
2020 Marzo | 49 | 4 | 53 |
2020 Febrero | 49 | 2 | 51 |
2020 Enero | 51 | 3 | 54 |
2019 Diciembre | 55 | 12 | 67 |
2019 Noviembre | 45 | 5 | 50 |
2019 Octubre | 40 | 0 | 40 |
2019 Septiembre | 57 | 14 | 71 |
2019 Agosto | 41 | 2 | 43 |
2019 Julio | 67 | 15 | 82 |
2019 Junio | 36 | 14 | 50 |
2019 Mayo | 47 | 21 | 68 |
2019 Abril | 76 | 2 | 78 |
2019 Marzo | 21 | 9 | 30 |
2019 Febrero | 31 | 5 | 36 |
2019 Enero | 23 | 5 | 28 |
2018 Diciembre | 17 | 5 | 22 |
2018 Noviembre | 27 | 4 | 31 |
2018 Octubre | 34 | 9 | 43 |
2018 Septiembre | 26 | 5 | 31 |
2018 Agosto | 25 | 1 | 26 |
2018 Julio | 42 | 4 | 46 |
2018 Junio | 40 | 3 | 43 |
2018 Mayo | 48 | 10 | 58 |
2018 Abril | 37 | 0 | 37 |
2018 Marzo | 19 | 4 | 23 |
2018 Febrero | 25 | 0 | 25 |
2018 Enero | 14 | 2 | 16 |
2017 Diciembre | 24 | 4 | 28 |
2017 Noviembre | 36 | 3 | 39 |
2017 Octubre | 25 | 1 | 26 |
2017 Septiembre | 23 | 4 | 27 |
2017 Agosto | 25 | 7 | 32 |
2017 Julio | 27 | 14 | 41 |
2017 Junio | 31 | 6 | 37 |
2017 Mayo | 55 | 7 | 62 |
2017 Abril | 52 | 1 | 53 |
2017 Marzo | 46 | 41 | 87 |
2017 Febrero | 86 | 5 | 91 |
2017 Enero | 32 | 1 | 33 |
2016 Diciembre | 28 | 8 | 36 |
2016 Noviembre | 48 | 6 | 54 |
2016 Octubre | 68 | 12 | 80 |
2016 Septiembre | 62 | 14 | 76 |
2016 Agosto | 33 | 9 | 42 |
2016 Julio | 28 | 2 | 30 |
2016 Junio | 41 | 20 | 61 |
2016 Mayo | 61 | 30 | 91 |
2016 Abril | 26 | 8 | 34 |