se ha leído el artículo
array:23 [ "pii" => "S0211139X1730135X" "issn" => "0211139X" "doi" => "10.1016/j.regg.2017.06.001" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2018-01-01" "aid" => "870" "copyright" => "SEGG" "copyrightAnyo" => "2017" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Rev Esp Geriatr Gerontol. 2018;53:6-11" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 256 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 3 "HTML" => 200 "PDF" => 53 ] ] "itemSiguiente" => array:18 [ "pii" => "S0211139X17300434" "issn" => "0211139X" "doi" => "10.1016/j.regg.2017.01.005" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2018-01-01" "aid" => "827" "copyright" => "SEGG" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "fla" "cita" => "Rev Esp Geriatr Gerontol. 2018;53:12-4" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 86 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 10 "HTML" => 58 "PDF" => 18 ] ] "es" => array:13 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Original breve</span>" "titulo" => "La salud de las personas mayores en España durante la crisis económica" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "es" 1 => "en" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "12" "paginaFinal" => "14" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "The health of the elderly in Spain during the economic crisis" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "es" => true "en" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0010" "etiqueta" => "Figura 2" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr2.jpeg" "Alto" => 1082 "Ancho" => 1646 "Tamanyo" => 92878 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Porcentaje que suponen los años de vida saludable sobre la esperanza de vida a los 65 años en España, según sexo (2004-2013).</p> <p id="spar0060" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Fuente: Eurostat (2016)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0070"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>. Elaboración propia.</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Laura Lorenzo-Carrascosa" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Laura" "apellidos" => "Lorenzo-Carrascosa" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0211139X17300434?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/0211139X/0000005300000001/v1_201801030540/S0211139X17300434/v1_201801030540/es/main.assets" ] "itemAnterior" => array:18 [ "pii" => "S0211139X17302093" "issn" => "0211139X" "doi" => "10.1016/j.regg.2017.10.005" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2018-01-01" "aid" => "905" "copyright" => "SEGG" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "sco" "cita" => "Rev Esp Geriatr Gerontol. 2018;53:3-5" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 275 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 5 "HTML" => 202 "PDF" => 68 ] ] "es" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">EDITORIAL</span>" "titulo" => "Disfagia orofaríngea, un nuevo síndrome geriátrico" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "3" "paginaFinal" => "5" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Oropharyngeal dysphagia, a new geriatric syndrome" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Alberto Martín, Omar Ortega, Pere Clavé" "autores" => array:3 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Alberto" "apellidos" => "Martín" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Omar" "apellidos" => "Ortega" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Pere" "apellidos" => "Clavé" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0211139X17302093?idApp=UINPBA00004N" "url" => "/0211139X/0000005300000001/v1_201801030540/S0211139X17302093/v1_201801030540/es/main.assets" ] "es" => array:19 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">ORIGINAL</span>" "titulo" => "Ingesta de macro y micronutrientes y su relación con el estado nutricional de adultos mayores activos de la ciudad de Chillán (Chile)" "tieneTextoCompleto" => true "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "6" "paginaFinal" => "11" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Verónica Barrón, Alejandra Rodríguez, Ivonne Cuadra, Carolina Flores, Paulina Sandoval" "autores" => array:5 [ 0 => array:3 [ "nombre" => "Verónica" "apellidos" => "Barrón" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] 1 => array:4 [ "nombre" => "Alejandra" "apellidos" => "Rodríguez" "email" => array:1 [ 0 => "alrodriguez@ubiobio.cl" ] "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 2 => array:3 [ "nombre" => "Ivonne" "apellidos" => "Cuadra" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 3 => array:3 [ "nombre" => "Carolina" "apellidos" => "Flores" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 4 => array:3 [ "nombre" => "Paulina" "apellidos" => "Sandoval" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:2 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "Departamento de Nutrición y Salud Pública, Facultad de Ciencias de la Salud y de los Alimentos, Universidad del Bío-Bío, Chillán, Chile" "etiqueta" => "a" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "Escuela de Nutrición y Dietética, Universidad del Bío-Bío, Chillán, Chile" "etiqueta" => "b" "identificador" => "aff0010" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondencia." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Relationship between macronutrient and micronutrient intake and nutritional status of active older adults in Chillán, Chile" ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0065">Introducción</span><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El rápido envejecimiento poblacional es un fenómeno ampliamente conocido, pero sus consecuencias e implicancias están lejos de ser comprendidas a cabalidad. Estimaciones de crecimiento señalan que en el año 2050, el número de personas con más de 60 años se duplicará respecto al año 2000, pasando del 11 al 22%, con más de 2.000 millones de personas. De ellas, alrededor de 400 millones tendrán 80 o más años. Por su parte, Chile es el segundo país más envejecido de América Latina, con un 16,7% de la población mayor de 60 años<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0220"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>. Se espera que para el año 2025, Chile sea el país más envejecido de la región, con el mismo número de niños entre 0 y 14 años que de personas de 60 o más años<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0225"><span class="elsevierStyleSup">2,3</span></a>.</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los cambios asociados al envejecimiento, producto del deterioro biológico resultante de la interacción de factores genéticos y ambientales, como los estilos de vida, los hábitos alimentarios, la actividad física y la presencia de enfermedades, obligan a considerar una adaptación de los requerimientos nutricionales. En este sentido, el Food and Nutrition Board y el Institute of Medicine de los EE. UU. establecieron una propuesta según la edad, relativa a las recomendaciones en cantidades de nutrientes y componentes de los alimentos capaces de reducir el riesgo de enfermedades crónicas<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0235"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>. Al respecto, se considera que el rol de los micronutrientes es esencial en este grupo etario<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0240"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>.</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los adultos mayores (AM) presentan un requerimiento energético menor que sus pares adultos debido a una disminución del gasto metabólico basal, cambios en la composición corporal y menor actividad física<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0245"><span class="elsevierStyleSup">6–8</span></a>. Por otra parte, tienen mayor riesgo de malnutrición por déficit, principalmente por una baja ingesta calórica o de macro y micronutrientes o, por el contrario, una mayor probabilidad de sufrir sobrepeso y obesidad por una mayor ingesta calórica, que muchas veces no incluye los nutrientes adecuados, produciéndose igualmente carencias de algunos micronutrientes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0260"><span class="elsevierStyleSup">9</span></a>. Alrededor del 30% de los AM entre 70 y 80 años que viven solos tienen una ingesta alimentaria menor que los requerimientos diarios<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0260"><span class="elsevierStyleSup">9</span></a>.</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La evidencia indica que tanto la malnutrición por déficit como por exceso limitan la capacidad de moverse y de realizar las actividades diarias y empeoran las comorbilidades, por lo que el estado nutricional es un factor clave para mantener la salud y la autonomía en los AM<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0265"><span class="elsevierStyleSup">10</span></a>, aunque se desconoce si la ingesta de macro y micronutrientes es diferente según la clasificación ponderal. La situación nutricional actual de AM controlados en centros de salud del país indica que un 50% de aquellos entre 65 y 79 años presenta malnutrición por exceso (ME), y menos del 10% presenta déficit<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0270"><span class="elsevierStyleSup">11,12</span></a>.</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Diversos estudios han puesto de manifiesto como el estado nutricional de un grupo poblacional se vincula con favorables condiciones de vida y salud de las personas<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0280"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a>, entre las que destacan, especialmente en AM, la participación social<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0285"><span class="elsevierStyleSup">14,15</span></a> y un buen nivel educativo y socioeconómico<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0295"><span class="elsevierStyleSup">16–19</span></a>, variables de notable relevancia para la planificación en materia de salud pública<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0315"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a>.</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Por ello, es de especial interés en este estudio determinar la ingesta de macro y micronutrientes críticos y su relación con el estado nutricional de AM activos de la ciudad de Chillán.</p></span><span id="sec0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0070">Material y métodos</span><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Estudio analítico, de corte transversal. La muestra fue no probabilística, de sujetos voluntarios, y estuvo constituida por 118 AM de 60 años o más según definición de AM en Chile<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0320"><span class="elsevierStyleSup">21</span></a>. El grupo provenía de 3 centros de actividades recreativas y/o cognitivas de la cuidad de Chillán, logrando representar al 62% del universo. Los criterios de selección consideraron a todos los AM de ambos sexos, con presencia de enfermedades ambulatorias controladas, como diabetes e hipertensión arterial principalmente, que participaban al menos 3 veces por semana en talleres de estimulación de la memoria, gimnasia aeróbica, baile entretenido y coro. En este proceso investigativo, se realizó el contacto formal con cada una de las instituciones en forma oral y escrita, según consideraciones del Comité de Ética de la Universidad del Bío-Bío. Cada uno de los participantes del estudio firmó un consentimiento informado.</p><span id="sec0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0075">Encuesta alimentaria</span><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los macro y micronutrientes se cuantificaron a través de una encuesta por registro alimentario de 24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>h, aplicada 3 veces a lo largo de la semana durante 3 semanas, de forma discontinua, considerando un fin de semana. La encuesta fue aplicada por nutricionistas entrenados en la forma de registrar los alimentos de cada día y en el tamaño de las porciones. Con la información proporcionada por los encuestados se calculó, según el gramaje, el contenido calórico y de macronutrientes: proteínas, lípidos, hidratos de carbono; y micronutrientes específicos: tiamina, riboflavina, niacina, piridoxina, ácido fólico, cobalamina, calcio, fierro y cinc, además de fibra. Para ello, se utilizó el software de Evaluación de Ingesta de Alimentos del Instituto de Nutrición y Tecnología de los Alimentos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0325"><span class="elsevierStyleSup">22</span></a>.</p><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para efectos de cálculo de adecuación de los requerimientos energéticos se consideraron las recomendaciones para sujetos mayores de 60 años, según FAO/WHO/UNU<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0330"><span class="elsevierStyleSup">23</span></a>.</p><p id="par0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La ingesta estimada de vitaminas y minerales fue comparada con los valores de requerimiento promedio estimado, que considera la cantidad promedio de ingesta diaria de un nutriente que logra cubrir los requerimientos del 50% de los individuos saludables, en una etapa de la vida específica<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0335"><span class="elsevierStyleSup">24</span></a>.</p></span><span id="sec0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0080">Antropometría</span><p id="par0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las mediciones antropométricas de peso y talla se realizaron con los criterios de Lohman et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0340"><span class="elsevierStyleSup">25</span></a>. Para la obtención del peso corporal se utilizó una balanza marca SECA<span class="elsevierStyleSup">®</span> modelo 813, con capacidad de 200<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>kg y una precisión de 0,01<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>kg, previamente calibrada. Para la talla se utilizó un tallímetro portátil marca SECA<span class="elsevierStyleSup">®</span> modelo 213, con una precisión de 1<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mm y un rango de medición de 20 a 205<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm. Para clasificar el estado nutricional se usó el índice de masa corporal (IMC) para AM según la referencia del Ministerio de Salud de Chile de 2002<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0345"><span class="elsevierStyleSup">26</span></a>, aplicando los siguientes criterios: IMC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>23, enflaquecido; IMC entre 23,1-27,9, normal; IMC 28,0-31,9, sobrepeso; e IMC<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>32, obesidad.</p></span><span id="sec0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0085">Análisis estadístico</span><p id="par0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La información se analizó utilizando estadística descriptiva e inferencial. La descripción incluyó frecuencia absoluta y porcentajes en el caso de las variables cualitativas y medidas de tendencia central, dispersión y/o posición en el caso de las variables cuantitativas. Para realizar comparaciones en macro y micronutrientes, la variable estado nutricional se dicotomizó en normal y ME, al igual que la edad, en 60-74 años y 75-90 años según los criterios OMS. Se aplicaron la prueba de Mann-Whitney y Kolmogorov-Smirnov, previa comprobación de la distribución normal de las respuestas según el test de Shapiro-Wilk. Los datos se procesaron en el programa STATA 14.0 y se usó un nivel de significancia α< 0,05.</p></span></span><span id="sec0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0090">Resultados</span><p id="par0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">De los 118 AM, el 80,5% eran mujeres, con una edad promedio de 72,2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>±<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>6,6 años. Un 51,7% estaba casado o tenía pareja y el nivel de escolaridad más frecuente fue superior completa, con un 45,8%. Respecto al nivel socioeconómico, el 53% pertenecía a los quintiles <span class="elsevierStyleSmallCaps">iv</span> y <span class="elsevierStyleSmallCaps">v</span>. Los hombres presentaron un IMC de 26,5<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>±<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>2,7<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>kg/m<span class="elsevierStyleSup">2</span> y las mujeres 28,2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>±<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>4,6<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>kg/m<span class="elsevierStyleSup">2</span>. El estado nutricional estuvo representado mayoritariamente por la clasificación de normalidad, con un 55% en mujeres y un 61% en hombres.</p><p id="par0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Al analizar la ingesta de calorías y macronutrientes de AM hombres y mujeres, con estado nutricional normal y ME (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>), solo la ingesta calórica presentó diferencias estadísticamente significativas para ambos grupos (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05). El mismo análisis de ingesta, desagregado por edad, no presentó diferencias de calorías ni macronutrientes en los grupos etarios evaluados (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0010">tabla 2</a>).</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><elsevierMultimedia ident="tbl0010"></elsevierMultimedia><p id="par0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La ingesta de micronutrientes resultó ser estadísticamente diferente (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,01) entre mujeres con estado nutricional normal y ME en todas las vitaminas y minerales, excepto para el ácido fólico. Entre hombres con normalidad y ME, la ingesta resulta diferente solo para cobalamina, calcio y fierro (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabla 3</a>). Al desagregar esta ingesta por rangos de edad (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabla 4</a>), los AM con normalidad y ME de 60-74 años presentan diferencias estadísticamente significativas en la ingesta de todas las vitaminas y minerales, excepto para niacina y ácido fólico. Para el grupo de 75-84 años, las diferencias por estado nutricional se observan para riboflabina, ácido fólico, cabalamina y calcio.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0015"></elsevierMultimedia><elsevierMultimedia ident="tbl0020"></elsevierMultimedia><p id="par0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El análisis del cumplimiento de recomendación de ingesta según género muestra que las mujeres y los hombres con estado nutricional normal, además de los hombres con ME, cumplen solo con la recomendación de tiamina y riboflavina (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabla 3</a>). Las mujeres con ME cumplen solo con la recomendación de riboflavina. Al analizar la recomendación de ingesta por grupos de edad (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabla 4</a>), los AM entre 60-74 años con estado nutricional normal cumplen con la recomendación de tiamina y riboflavina, a diferencia de los AM con estado nutricional normal de 75-84 años, que cumplen con la recomendación de todas las vitaminas y minerales. Los malnutridos por exceso del grupo de 60-74 años cumplen la ingesta de tiamina y piridoxina y los de 75-84 años presentan cumplimiento para tiamina y riboflavina (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabla 4</a>).</p></span><span id="sec0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0095">Discusión</span><p id="par0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El presente estudio mostró un alto porcentaje de AM con un estado nutricional normal tanto en hombres como mujeres, además de un consumo energético adecuado, de acuerdo con las recomendaciones para su edad y actividad física<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0350"><span class="elsevierStyleSup">27</span></a>. Esto podría ser el reflejo del buen nivel educativo, el ingreso económico de los más altos quintiles y la participación social activa de este grupo, variables que influyen en las mejores condiciones de vida, reflejadas en la selección de alimentos saludables<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0355"><span class="elsevierStyleSup">28–30</span></a>.</p><p id="par0095" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las necesidades energéticas son menores en el adulto mayor, en relación con la disminución del metabolismo basal y de la actividad física que acompaña al envejecimiento<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0235"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>. La distribución del aporte energético derivado de los diferentes macronutrientes se encontró dentro de las recomendaciones, con un porcentaje de las calorías aportadas por grasa no superior al 26%, de un 16% para las proteínas y de un 58% para los hidratos de carbono.</p><p id="par0100" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Un problema frecuente en grupos de AM estudiados en nuestro país y en el mundo es lo inadecuada que resulta la ingesta de algunos micronutrientes en particular<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0370"><span class="elsevierStyleSup">31–33</span></a>. El más habitual es el calcio, mineral cuya ingesta es baja no solo en AM, sino en la mayoría de los grupos etarios<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0385"><span class="elsevierStyleSup">34</span></a>, lo que coincide con este estudio, excepto para el grupo de 75-81 años, que sí cumple con la recomendación de 1.200<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/día. Es sabida la importancia que tiene conseguir un buen nivel de masa ósea en la juventud para protegerse de la osteoporosis del envejecimiento<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0390"><span class="elsevierStyleSup">35</span></a>. El fierro, por el contrario, sobrepasó la recomendación, lo que podría explicarse por el elevado consumo de pan en la población chilena, el cual está fortificado con este mineral<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0395"><span class="elsevierStyleSup">36</span></a>. El déficit de cinc es un problema frecuente en los países en desarrollo y se podría relacionar con la disminución de la ingesta como la principal causa<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0400"><span class="elsevierStyleSup">37</span></a>, la que se encuentra asociada principalmente con el consumo de mariscos, que en este grupo de estudio no se ve favorecido por su ubicación geográfica<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0405"><span class="elsevierStyleSup">38,39</span></a>.</p><p id="par0105" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La ingesta de vitaminas, tanto en hombres como en mujeres y en ambos grupos de edad, no cumple con la recomendación, a excepción de tiamina y riboflabina, en la mayoría de los casos. El ácido fólico es el que presenta un mayor incumplimiento, con ingestas muy por debajo de la recomendación, especialmente en mujeres y en el grupo de 60-74 años, lo que podría relacionarse con el bajo consumo de leguminosas y verduras de hoja verde de este grupo etario. Es conocido que las vitaminas del complejo B participan como cofactores en importantes reacciones del sistema nervioso, que se manifiestan en una disfunción cognitiva global, con lentitud, falta de concentración y fallas de la memoria; su deficiencia clínica está implicada en desórdenes del cerebro relacionados con la función cognitiva. En el caso de las vitaminas niacina y ácido fólico, se relacionan principalmente con cuadros depresivos que se incrementan con la edad; y la deficiencia de estas vitaminas se traduciría en enfermedades neurológicas/psiquiátricas, como depresión, deterioro cognitivo o demencia, donde la forma más grave es el alzhéimer<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0415"><span class="elsevierStyleSup">40–43</span></a>.</p><p id="par0110" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El consumo de fibra se encontró en niveles aceptables según la recomendación, lo que es interesante considerando que en este grupo, por disminución de la actividad física, hidratación insuficiente y disminución de la motilidad intestinal, tienden a presentarse con mucha frecuencia problemas de estreñimiento y diverticulosis<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0235"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>.</p><p id="par0115" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Una las principales fortalezas de este estudio es haber trabajado con grupos de AM con participación social activa, lo que es reconocido como un elemento diferenciador, que favorece un envejecimiento exitoso.</p></span><span id="sec0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0100">Conflicto de intereses</span><p id="par0120" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los autores declaran no tener ningún conflicto de intereses.</p></span></span>" "textoCompletoSecciones" => array:1 [ "secciones" => array:11 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "xres963400" "titulo" => "Resumen" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Introducción" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Material y métodos" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] 1 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec933663" "titulo" => "Palabras clave" ] 2 => array:3 [ "identificador" => "xres963399" "titulo" => "Abstract" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Introduction" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Material and methods" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Results" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] 3 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec933662" "titulo" => "Keywords" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "sec0005" "titulo" => "Introducción" ] 5 => array:3 [ "identificador" => "sec0010" "titulo" => "Material y métodos" "secciones" => array:3 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "sec0015" "titulo" => "Encuesta alimentaria" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "sec0020" "titulo" => "Antropometría" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "sec0025" "titulo" => "Análisis estadístico" ] ] ] 6 => array:2 [ "identificador" => "sec0030" "titulo" => "Resultados" ] 7 => array:2 [ "identificador" => "sec0035" "titulo" => "Discusión" ] 8 => array:2 [ "identificador" => "sec0040" "titulo" => "Conflicto de intereses" ] 9 => array:2 [ "identificador" => "xack326672" "titulo" => "Agradecimientos" ] 10 => array:1 [ "titulo" => "Bibliografía" ] ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "fechaRecibido" => "2017-01-19" "fechaAceptado" => "2017-06-01" "PalabrasClave" => array:2 [ "es" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palabras clave" "identificador" => "xpalclavsec933663" "palabras" => array:5 [ 0 => "Estado nutricional" 1 => "Ingesta" 2 => "Macronutrientes" 3 => "Micronutrientes" 4 => "Envejecimiento activo" ] ] ] "en" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Keywords" "identificador" => "xpalclavsec933662" "palabras" => array:5 [ 0 => "Nutritional status" 1 => "Intake" 2 => "Macronutrients" 3 => "Micronutrients" 4 => "Active aging" ] ] ] ] "tieneResumen" => true "resumen" => array:2 [ "es" => array:3 [ "titulo" => "Resumen" "resumen" => "<span id="abst0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0010">Introducción</span><p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">La participación social de adultos mayores constituye un elemento protector de la salud que promueve un adecuado estado nutricional mediante una ingesta apropiada de nutrientes, favoreciendo un envejecimiento exitoso.</p></span> <span id="abst0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0015">Material y métodos</span><p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Estudio analítico, de corte transversal. La muestra estuvo constituida por 118 adultos mayores. El consumo alimentario se midió con una encuesta recordatoria de 24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>h. El estado nutricional se evaluó mediante el índice de masa corporal. La información se analizó con estadística descriptiva uni y bivariada. Para comparar se utilizaron las pruebas estadísticas de Mann-Whitney y Kolmogorov-Smirnov, dada la no distribución normal de la respuesta. Se usó un nivel de significación α<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05.</p></span> <span id="abst0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0020">Resultados</span><p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">El 55% de las mujeres y el 61% de los hombres presentaron un estado nutricional normal. La ingesta calórica y de macronutrientes se encontró dentro de los rangos recomendados. Solo la ingesta de calorías fue diferente por estado nutricional en hombres y mujeres (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05). Los micronutrientes presentaron diferencias significativas respecto al estado nutricional, desagregado por sexo y edad, en la mayoría de las vitaminas y los minerales (p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,01). El grupo de 75-90 años cumple con la recomendación de ingesta en todos los casos.</p></span> <span id="abst0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0025">Conclusiones</span><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">La participación activa en grupos organizados de la comunidad, la escolaridad de los adultos mayores y el alto nivel de ingresos serían factores clave para explicar el buen estado nutricional del grupo, lo que sería un buen indicador de envejecimiento saludable.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0005" "titulo" => "Introducción" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0010" "titulo" => "Material y métodos" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0015" "titulo" => "Resultados" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0020" "titulo" => "Conclusiones" ] ] ] "en" => array:3 [ "titulo" => "Abstract" "resumen" => "<span id="abst0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0035">Introduction</span><p id="spar0025" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Social participation by older adults is a health-protective element that promotes a normal nutritional status through the intake of appropriate nutrients that favour successful aging.</p></span> <span id="abst0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0040">Material and methods</span><p id="spar0030" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A cross-sectional analytical study was performed on a sample of 118 older adults. Food intake was measured using a 24-h recall questionnaire. The body mass index was used to evaluate the nutritional status. The information was analysed using uni- and bivariate descriptive statistics. Given the abnormal distribution of the responses, the Mann-Whitney and Kolgomorov-Smirnov statistical test were used to compare data at the significance level α<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0.05.</p></span> <span id="abst0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0045">Results</span><p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">More than half (55%) of the women and 61% of men had a normal nutritional status. The calories and macronutrient intake were within the recommended ranges and unrelated to the nutritional status (<span class="elsevierStyleItalic">P</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>.05). The micronutrients showed significant differences in relation to the nutritional status, broken down by gender and age, in the majority of vitamins and minerals. (<span class="elsevierStyleItalic">P</span><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>.01). The group between 75-90 years old accomplished the recommended dietary allowance in every case.</p></span> <span id="abst0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0050">Conclusions</span><p id="spar0040" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">The active participation in organised community groups, the educational level of the older adults, and higher income, could be key factors to explain the good nutritional status of the group, and appears to be a good indicator of healthy aging.</p></span>" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "abst0025" "titulo" => "Introduction" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "abst0030" "titulo" => "Material and methods" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "abst0035" "titulo" => "Results" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "abst0040" "titulo" => "Conclusions" ] ] ] ] "multimedia" => array:4 [ 0 => array:8 [ "identificador" => "tbl0005" "etiqueta" => "Tabla 1" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at1" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:3 [ "leyenda" => "<p id="spar0050" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Prueba U de Mann-Whitney.</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " colspan="5" align="center" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Estado nutricional</th></tr><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Sexo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Parámetros evaluados \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Normal<br>Mediana (P<span class="elsevierStyleInf">25</span>-P<span class="elsevierStyleInf">75</span>) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Malnutrición por exceso<br>Mediana (P<span class="elsevierStyleInf">25</span>-P<span class="elsevierStyleInf">75</span>) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">p \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Calorías (Kcal) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.573 (1.404-1.800) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.916 (1.648-1.933) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,032<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0005"><span class="elsevierStyleSup">*</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Proteínas (g) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">58,6 (38-66) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">55,7 (40-67) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,949 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Masculino (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>23) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">CHO \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">203,7 (142-217) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">158 (140-173) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,256 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Lípidos \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">37,7 (22-47) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">26,3 (24-45) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,801 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Fibra \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">23,5 (19-28) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">20,5 (18-24) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,313 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Total \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">14 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " rowspan="5" align="left" valign="top">Femenino (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>93)</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Calorías (Kcal) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.514,3 (1.263-1.877) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.805,0 (1.434-2.034) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,041<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0005"><span class="elsevierStyleSup">*</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Proteínas (g) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">53,1 (43-68) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">53,8 (45-68) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,936 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">CHO \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">197,7 (161-235) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">189,9 (163-239) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,738 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Lípidos \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">34,1 (26,4-52,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">32,1 (21-45) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,132 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Fibra \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">18,8 (15-20) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">16,0 (14-20) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,073 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Total \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">50 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">43 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1632252.png" ] ] ] "notaPie" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0005" "etiqueta" => "*" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0005">Significación α<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05.</p>" ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Ingesta de calorías, macronutrientes y fibra dietética diaria en adultos mayores según el sexo</p>" ] ] 1 => array:8 [ "identificador" => "tbl0010" "etiqueta" => "Tabla 2" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at2" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:2 [ "leyenda" => "<p id="spar0060" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Prueba U de Mann-Whitney.</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " colspan="5" align="center" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Estado nutricional</th></tr><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Edad (años) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Parámetros evaluados \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Normal<br>Mediana (P<span class="elsevierStyleInf">25</span>-P<span class="elsevierStyleInf">75</span>) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Malnutrición por exceso<br>Mediana (P<span class="elsevierStyleInf">25</span>-P<span class="elsevierStyleInf">75</span>) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">p \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Calorías (Kcal) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.474,8 (1.258-1.893) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.752,9 (1.447-1.951) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0914 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Proteínas (g) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">50,0 (43, -63) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">59,7 (49-72) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,0935 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">60-74 (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>73) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">CHO \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">192,0 (156-221) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">198,5 (170-245) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,3048 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Lípidos \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">32,2 (25-46) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">35,5 (28-49) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4399 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Fibra \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">15,7 (14-19) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">18,4 (14-20) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,1562 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Total \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">36 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">37 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " rowspan="5" align="left" valign="top">75-84 (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>43)</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Calorías (Kcal) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.621,5 (1.425-1.868) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.734 (1.470-1.931) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,2411 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Proteínas (g) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">55,1 (401-64) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">59,3 (38-67) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,8186 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">CHO \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">169,3 (156-217) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">188,3 (138-235) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,9391 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Lípidos \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">22,7 (19-44) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">38,2 (25-46) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,2622 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Fibra \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">20,5 (19-25) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">18,7 (16-25) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="char" valign="top">0,4599 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Total \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">28 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">15 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="" valign="top"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1632253.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Ingesta de calorías, macronutrientes y fibra dietética diaria en adultos mayores según la edad</p>" ] ] 2 => array:8 [ "identificador" => "tbl0015" "etiqueta" => "Tabla 3" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at3" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:3 [ "leyenda" => "<p id="spar0070" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Datos expresados como mediana (P<span class="elsevierStyleInf">25</span>-P<span class="elsevierStyleInf">75</span>).</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Sexo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Estado nutricional \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Tiamina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Riboflavina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Niacina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Piridoxina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Ácido fólico \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Cobalamina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Calcio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Fierro \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Cinc \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " rowspan="3" align="left" valign="top">Femenino (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>93)</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Normal (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>50) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,1<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*</span></a> (0,8-1,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,79<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*</span></a> (0,6-1,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">10,9<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (8,7-12,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,51<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (0,4-0,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">275,0<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (226-292) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,5<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (0,2-1,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">622,3<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (570-693) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">9,1<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (7,6-13) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">5,2<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (2,9-6,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Malnutrición por exceso (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>43) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,39<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (1,1-1,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,15<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*</span></a> (1,0-1,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">11,9<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (10,5-7,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,82<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (0,7-1,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">274<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (235-320) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,3<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (0,8-1,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">936,9<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (828-1.003) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">11,8<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (9,5-15) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">6,4<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (4,2-8,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Dosis diaria recomendada<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">14 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">400 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">.1200 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " rowspan="3" align="left" valign="top">Masculino (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>23)</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Normal (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>14) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,9 (1,7-1,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,8 (1,4-1,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">16,1<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (12,9-6,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,2<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (1,1-1,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">348,5<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (328-414) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,7<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">**,a</span></a> (1,5-2,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.106,7<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">**,a</span></a> (1.097-1.154) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">17,2<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">**,a</span></a> (15-18) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">7,8<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (7,6-9,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Malnutrición por exceso (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,4 (1,2-1,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,7 (1,5-1,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">13,7<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (13,4-7,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,3<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (0,7-1,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">348,5<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (289-475) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2,5<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">**,a</span></a> (2,3-2,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.277,3<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">**,a</span></a> (1.248-1.313) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">11,7<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">**,a</span></a> (11-16) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">10,2<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (7,6-0,9) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Dosis diaria recomendada<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">14 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">400 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.200 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1632251.png" ] ] ] "notaPie" => array:3 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0010" "etiqueta" => "*" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0010">Significación estadística de vitaminas y minerales según el estado nutricional de las mujeres, U de Mann-Whitney, α<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,01.</p>" ] 1 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0015" "etiqueta" => "**" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0015">Significación estadística de vitaminas y minerales según el estado nutricional de los hombres, U de Mann-Whitney, α<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,01.</p>" ] 2 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0020" "etiqueta" => "a" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0020">No cumple con la recomendación de ingesta diaria, Kolmogorov-Smirnov una muestra, α<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05.</p>" ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0065" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Ingesta de micronutrientes de adultos mayores, hombres y mujeres, según el estado nutricional y la recomendación de ingesta</p>" ] ] 3 => array:8 [ "identificador" => "tbl0020" "etiqueta" => "Tabla 4" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at4" "detalle" => "Tabla " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:3 [ "leyenda" => "<p id="spar0080" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Datos expresados como mediana (P<span class="elsevierStyleInf">25</span>-P<span class="elsevierStyleInf">75</span>).</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Edad (años) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Estado nutricional \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Tiamina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Riboflavina) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Niacina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Piridoxina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Acido fólico \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Cobalamina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Calcio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Fierro \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Cinc \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " rowspan="3" align="left" valign="top">60-74 (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>73)</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Normal (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>36) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,3<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*</span></a> (1,0-1,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,0<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*</span></a> (0,8-1,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">11,9<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0035"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (10,3-16,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,7<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (0,5-1,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">272<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0035"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (233-336) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,2<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (0,7-2,3) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">804<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (764-878) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">10,4<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (9,3-15) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">6,3<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (4,3-7,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Malnutrición por exceso (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>37) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,0<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*</span></a> (0,8-1,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,8<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (0,6-1,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">10,5<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0035"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (8,7-12,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,5<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*</span></a> (0,4-0,6) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">272<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0035"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (230-291) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">0,5<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a><br>(0,2-1,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">588<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (555-640) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8,7<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (7,4-13) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">5,1<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">*,a</span></a> (2,9-6,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Dosis diaria recomendada \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">14 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">400 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.200 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " rowspan="3" align="left" valign="top">75-90 (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>43)</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Normal (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>28) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,7 (1,3-2,0) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,6<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0030"><span class="elsevierStyleSup">**</span></a> (1,2-1,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">14,4 (12,0-16,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,2 (0,7-1,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">333<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0030"><span class="elsevierStyleSup">**</span></a> (291-430) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,9<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0030"><span class="elsevierStyleSup">**</span></a> (1,5-2,5) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.137<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0030"><span class="elsevierStyleSup">**</span></a> (1.075-1.239) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">14,8 (12-17) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">7,7 (6,6-9,7) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Malnutrición por exceso (n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>=<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>15) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,4 (1,1-1,8) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,2<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0030"><span class="elsevierStyleSup">**</span></a> (1,1-1,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">11,5<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0035"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (10,4-17,2) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,2<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0035"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (0,8-1,4) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">281<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0030"><span class="elsevierStyleSup">**,a</span></a> (238-336) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,6<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0030"><span class="elsevierStyleSup">**,a</span></a> (1,1-2,1) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.009<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#tblfn0030"><span class="elsevierStyleSup">**,a</span></a> (950-1.021) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">14,0<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0035"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (11-17) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">6,3<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0035"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a> (4,6-11) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">Dosis diaria recomendada^ \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">14 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1,5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">400 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">2,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">1.200 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry " align="left" valign="top">8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab1632250.png" ] ] ] "notaPie" => array:3 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0025" "etiqueta" => "*" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0025">Significación estadística de vitaminas y minerales según el estado nutricional de las mujeres, U de Mann-Whitney, α<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,01.</p>" ] 1 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0030" "etiqueta" => "**" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0030">Significación estadística de vitaminas y minerales según el estado nutricional de los hombres, U de Mann-Whitney, α<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,01.</p>" ] 2 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0035" "etiqueta" => "a" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0035">No cumple con la recomendación de ingesta diaria, Kolmogorov-Smirnov una muestra, α<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0,05.</p>" ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0075" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Ingesta de micronutrientes de adultos mayores de distintos grupos de edad, según el estado nutricional y la recomendación de ingesta</p>" ] ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0005" "bibliografiaReferencia" => array:43 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0220" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Encuesta de Caracterización Socioeconómica Nacional 2013 (Casen). Gobierno de Chile. [sitio web] [consultado 14 Abr 2017]. Disponible en: <a href="http://www.ministeriodesarrollosocial.gob.cl/resultados-encuesta-casen-2013/">http://www.ministeriodesarrollosocial.gob.cl/resultados-encuesta-casen-2013/</a>" ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0225" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Envejecimiento: demografía, salud e impacto social. Programa de Investigación de Excelencia Interdisciplinaria Envejecimiento Saludable (PIEI-ES)" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "I. Palomo" 1 => "R. Giacaman" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Libro" => array:4 [ "fecha" => "2016" "paginaInicial" => "13" "editorial" => "Universidad de Talca" "editorialLocalizacion" => "Talca, Chile" ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0230" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Instituto Nacional de Estadística de Chile (INE). Enfoque estadístico: Población adulta mayor en el bicentenario. Santiago, Chile: Gobierno de Chile, Instituto Nacional de Estadística de Chile; 2010." ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0235" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Nutrición en el adulto mayor" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "A.M. Salazar" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "LibroEditado" => array:3 [ "titulo" => "Nutrición en el ciclo vital." "paginaInicial" => "129" "serieFecha" => "2013" ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0240" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Chronic disease: How can nutrition moderate the effects?" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "E. Berry" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Nutr Rev" "fecha" => "1994" "volumen" => "52" "paginaInicial" => "S28" "paginaFinal" => "S30" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7970300" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0245" "etiqueta" => "6" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Restricción dietaria en el envejecimiento: ¿una cuestión de calorías?" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "R. Pamplona" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.regg.2010.05.001" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Rev Esp Geriatr Gerontol" "fecha" => "2010" "volumen" => "45" "paginaInicial" => "232" "paginaFinal" => "238" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20570013" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0250" "etiqueta" => "7" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Comparación del consumo de vitaminas y minerales en adultos mayores chilenos según estado nutricional" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "S. Durán" 1 => "A. Ulloa" 2 => "S. Reyes" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.4067/S0034-98872014001200013" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Rev Med Chile." "fecha" => "2014" "volumen" => "142" "paginaInicial" => "1594" "paginaFinal" => "1602" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25693442" "web" => "Medline" ] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0167527314016295" "estado" => "S300" "issn" => "01675273" ] ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib0255" "etiqueta" => "8" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Energy balance and health in SENECA participants. Survey in Europe on Nutrition and the Elderly, a Concerted Action" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "W.A. Van Staveren" 1 => "L.C. de Groot" 2 => "J. Burema" 3 => "C. de Graaf" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Proc Nutr Soc" "fecha" => "1995" "volumen" => "54" "paginaInicial" => "617" "paginaFinal" => "629" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8643700" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bib0260" "etiqueta" => "9" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "[Meal planning in the elderly: Nutritional and economic aspects] Spanish" "autores" => array:1 [ 0 => array:3 [ "colaboracion" => "Grupo de investigación NIPAH Nutrición en Inmigración, Pobreza y Ayuda Humanitaria" "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "I. San Mauro" 1 => "M. Cendón" 2 => "C. Soulas" 3 => "D. Rodríguez" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.3305/nh.2012.27.6.6090" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Nutr Hosp" "fecha" => "2012" "volumen" => "27" "paginaInicial" => "2116" "paginaFinal" => "2221" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23588465" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bib0265" "etiqueta" => "10" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "A multidimensional approach to understanding under-eating in homebound older adults: The importance of social factors" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "J.L. Locher" 1 => "C.S. Ritchie" 2 => "C.O. Robinson" 3 => "D.L. Roth" 4 => "D. Smith West" 5 => "K.L. Burgio" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Gerontologist." "fecha" => "2008" "volumen" => "48" "paginaInicial" => "223" "paginaFinal" => "234" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18483434" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bib0270" "etiqueta" => "11" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Chile Vive Sano. Frutas, granos y líquidos deben primar en la alimentación de los adultos mayores [Internet]. Chile Vive Sano. 2016 [citado 24 Nov 2016]. Disponible en: <a href="http://www.chilevivesano.cl/noticias/frutas-granos-y-liquidos-deben-primar-en-la-alimentacion-de-los-adultos-mayores">http://www.chilevivesano.cl/noticias/frutas-granos-y-liquidos-deben-primar-en-la-alimentacion-de-los-adultos-mayores</a>" ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bib0275" "etiqueta" => "12" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Epidemiología de la obesidad en Chile" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "E. Atalah" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Rev Med Clin Condes." "fecha" => "2012" "volumen" => "23" "paginaInicial" => "117" "paginaFinal" => "123" ] ] ] ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bib0280" "etiqueta" => "13" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Estado nutricional de los adultos mayores no institucionalizados que asistieron a consultas ambulatorias del Instituto Nacional de Servicios Sociales (INASS) en la gran Caracas durante el segundo semestre de 2013" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "H. Morazzani" 1 => "G. Salazar" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "VITAE." "fecha" => "2014" "volumen" => "58" "paginaInicial" => "1" "paginaFinal" => "9" ] ] ] ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bib0285" "etiqueta" => "14" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The impact of structural and functional characteristics of social relations as determinants of functional decline" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "K. Avlund" 1 => "R. Lund" 2 => "B. Holstein" 3 => "P. Due" 4 => "R. Sakari-Rantala" 5 => "R. Heikkinen" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci" "fecha" => "2004" "volumen" => "59B" "paginaInicial" => "S44" "paginaFinal" => "S51" ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bib0290" "etiqueta" => "15" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Relaciones sociales y envejecimiento saludable. Documento de Trabajo 9" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "A. Otero" 1 => "M.V. Zunzunegui" 2 => "F. Beland" 3 => "A. Rodríguez" 4 => "M.J. García de Yébenes" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Libro" => array:3 [ "fecha" => "2006" "editorial" => "Fundación BBVA" "editorialLocalizacion" => "Bilbao" ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bib0295" "etiqueta" => "16" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Western and Mediterranean dietary patterns among Balearic Islands’ adolescents: Socio-economic and lifestyle determinants" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "M. Bibiloni" 1 => "E. Martinez" 2 => "R. Llull" 3 => "A. Pons" 4 => "J. Tur" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1017/S1368980011002199" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Public Health Nutr." "fecha" => "2012" "volumen" => "15" "paginaInicial" => "683" "paginaFinal" => "692" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21899802" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bib0300" "etiqueta" => "17" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Nutrition transition among adolescents of a south-Mediterranean country: dietary patterns, association with socio-economic factors, overweight and blood pressure. A cross-sectional study in Tunisia" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "H. Aounallah-Skhiri" 1 => "P. Traissac" 2 => "J. El Ati" 3 => "S. Eymard-Duvernay" 4 => "E. Landais" 5 => "N. Achour" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1186/1475-2891-10-38" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Nutr J." "fecha" => "2011" "volumen" => "10" "paginaInicial" => "38" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21513570" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bib0305" "etiqueta" => "18" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Asociación de hábitos alimentarios y estado nutricional con el nivel socioeconómico en adultos mayores que asisten a un programa municipal" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "F. Sánchez" 1 => "F. de la Cruz" 2 => "M. Cereceda" 3 => "S. Espinoza" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "An Fac Med." "fecha" => "2014" "volumen" => "75" "paginaInicial" => "107" "paginaFinal" => "111" ] ] ] ] ] ] 18 => array:3 [ "identificador" => "bib0310" "etiqueta" => "19" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Giacoman C, Funes D, Guzmán L, Montiel T. Depresión y escolaridad en adultos mayores. Diálogos sobre Educación [sitio web] [consultado 13 May 2016]. Disponible en: <a href="http://www.revistadialogos.cucsh.udg.mx/sites/default/files/depresionyescolaridad.pdf">http://www.revistadialogos.cucsh.udg.mx/sites/default/files/depresionyescolaridad.pdf</a>" ] ] ] 19 => array:3 [ "identificador" => "bib0315" "etiqueta" => "20" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The relationship between social participation and self-rated health by sex and age: A cross-sectional survey" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "H.Y. Lee" 1 => "S.N. Jang" 2 => "S. Lee" 3 => "S.I. Cho" 4 => "E.O. Park" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.ijnurstu.2007.05.007" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Int J Nurs Stud." "fecha" => "2008" "volumen" => "45" "paginaInicial" => "1042" "paginaFinal" => "1054" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17658532" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 20 => array:3 [ "identificador" => "bib0320" "etiqueta" => "21" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Servicio Nacional del Adulto Mayor (SENAMA). Gobierno de Chile, Ministerio de Desarrollo Social. 2003. [sitio web] [consultado 11 Mar 2017]. Disponible en: http://www.senama.cl/QuienesSomos.html" ] ] ] 21 => array:3 [ "identificador" => "bib0325" "etiqueta" => "22" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Gattás V. Guía de la Composición Nutricional de Alimentos Naturales, de la Industria y Preparaciones Chilenas Habituales. INTA Universidad de Chile, 2.ª Ed. 2011." ] ] ] 22 => array:3 [ "identificador" => "bib0330" "etiqueta" => "23" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "FAO/WHO/UNU Expert Consultation. Report on human energy requirements. Interim Report. Rome: FAO; 2004." ] ] ] 23 => array:3 [ "identificador" => "bib0335" "etiqueta" => "24" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Ingesta de nutrientes: conceptos y recomendaciones internacionales (1.<span class="elsevierStyleSup">a</span> Parte)" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "A. García" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Nutr Hosp" "fecha" => "2006" "volumen" => "21" "paginaInicial" => "291" "paginaFinal" => "299" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16771109" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 24 => array:3 [ "identificador" => "bib0340" "etiqueta" => "25" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Anthropometric standardization reference manual" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "T.G. Lohman" 1 => "A.F. Roche" 2 => "R. Martorell" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Libro" => array:3 [ "fecha" => "1988" "editorial" => "Human Kinetics Books" "editorialLocalizacion" => "Champaign, IL" ] ] ] ] ] ] 25 => array:3 [ "identificador" => "bib0345" "etiqueta" => "26" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Ministerio de Salud, Gobierno de Chile. Orientación técnica para la atención de salud de las personas adultas mayores en atención primaria 2014. [consultado 31 Mar 2017]. Disponible en: <a href="http://web.minsal.cl/sites/default/files/files/ot_a_MAYOR.pdf">http://web.minsal.cl/sites/default/files/files/ot_a_MAYOR.pdf</a>" ] ] ] 26 => array:3 [ "identificador" => "bib0350" "etiqueta" => "27" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Rozowski J, Castillo O. La nutrición del adulto mayor. En: Alimentación, antioxidantes y envejecimiento. Leighton F, Urquiaga I, editores. Colección adulto mayor. Pontificia Universidad Católica de Chile, 2000." ] ] ] 27 => array:3 [ "identificador" => "bib0355" "etiqueta" => "28" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Dietary patterns of school-age children in Scotland: Association with socio-economic indicators, physical activity and obesity" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "L. Craig" 1 => "G. McNeill" 2 => "J. Macdiarmid" 3 => "L. Masson" 4 => "B. Holmes" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1017/S0007114509991942" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Br J Nutr." "fecha" => "2010" "volumen" => "103" "paginaInicial" => "319" "paginaFinal" => "334" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19835641" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 28 => array:3 [ "identificador" => "bib0360" "etiqueta" => "29" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prospective associations between socio-economic status and dietary patterns in European children: The Identification and Prevention of Dietary- and Lifestyle-induced Health Effects in Children and Infants (IDEFICS) study" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "J. Fernandez-Alvira" 1 => "C. Bornhorst" 2 => "K. Bammann" 3 => "W. Gwozdz" 4 => "V. Krogh" 5 => "A. Hebestreit" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1017/S0007114514003663" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Br J Nutr." "fecha" => "2015" "volumen" => "113" "paginaInicial" => "517" "paginaFinal" => "525" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25563904" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 29 => array:3 [ "identificador" => "bib0365" "etiqueta" => "30" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "A critical review of the literature on social and leisure activity and wellbeing in later life" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "K. Adams" 1 => "S. Leibbrandt" 2 => "H. Moon" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Ageing Soc." "fecha" => "2011" "volumen" => "31" "paginaInicial" => "683" "paginaFinal" => "712" ] ] ] ] ] ] 30 => array:3 [ "identificador" => "bib0370" "etiqueta" => "31" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effect of increased consumption of fluid milk on energy and nutrient intake, body weight, and cardiovascular risk factors in healthy older adults" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "S. Barr" 1 => "D. McCarron" 2 => "R. Heaney" 3 => "B. Dawson-Hughes" 4 => "S. Berga" 5 => "J. Stern" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/S0002-8223(00)00236-4" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Am Diet Assoc." "fecha" => "2000" "volumen" => "100" "paginaInicial" => "810" "paginaFinal" => "817" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10916520" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 31 => array:3 [ "identificador" => "bib0375" "etiqueta" => "32" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Body composition, changing physiological functions and nutrient requirements of the elderly" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "I. Elmadfa" 1 => "A.L. Meyer" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1159/000115339" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Ann Nutr Metab." "fecha" => "2008" "volumen" => "52" "paginaInicial" => "2" "paginaFinal" => "5" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18382069" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 32 => array:3 [ "identificador" => "bib0380" "etiqueta" => "33" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "[Vitamin B12 deficiency associated with high doses od metformin in older people diabetic] Spanish" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "H. Sanchez" 1 => "D. Masferrer" 2 => "L. Lera" 3 => "E. Arancibia" 4 => "B. Angel" 5 => "C. Albala" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.3305/nh.2014.29.6.7405" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Nutr Hosp." "fecha" => "2014" "volumen" => "29" "paginaInicial" => "1394" "paginaFinal" => "1400" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24972480" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 33 => array:3 [ "identificador" => "bib0385" "etiqueta" => "34" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Caracterización antropométrica, calidad y estilos de vida del anciano chileno octogenario" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "S. Durán" 1 => "A. Vásquez" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.3305/nh.2015.31.6.8737" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Nutr Hosp." "fecha" => "2015" "volumen" => "31" "paginaInicial" => "2554" "paginaFinal" => "2560" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26040365" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 34 => array:3 [ "identificador" => "bib0390" "etiqueta" => "35" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Moshfegh A, Goldman J, Cleveland L. What we eat in America-NANHES 2001-2002: Usual nutrient intakes from food compared to dietary references intake. Washington, D. C.: U. S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service; 2005." ] ] ] 35 => array:3 [ "identificador" => "bib0395" "etiqueta" => "36" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Aporte de vitaminas y minerales por grupo de alimentos en estudiantes universitarios chilenos" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "S. Durán" 1 => "S. Reyes" 2 => "M.C. Gaete" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.3305/nh.2013.28.3.6397" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Nutr Hosp" "fecha" => "2013" "volumen" => "28" "paginaInicial" => "830" "paginaFinal" => "838" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23848110" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 36 => array:3 [ "identificador" => "bib0400" "etiqueta" => "37" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prevalence of zinc and copper deficiencies in older subjects living in Metropolitan Santiago" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "M. Olivares" 1 => "L. Lera" 2 => "C. Albala" 3 => "F. Pizarro" 4 => "M. Araya" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "/S0034-98872011000300001" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Rev Med Chile." "fecha" => "2011" "volumen" => "139" "paginaInicial" => "283" "paginaFinal" => "289" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21879158" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 37 => array:3 [ "identificador" => "bib0405" "etiqueta" => "38" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "International Zinc Nutrition Consultative Group (IZiNCG) technical document #1. Assessment of the risk of zinc deficiency in populations and options for its control" "autores" => array:1 [ 0 => array:3 [ "colaboracion" => "International Zinc Nutrition Consultative Group (IZiNCG)" "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "K.H. Brown" 1 => "J.A. Rivera" 2 => "Z. Bhutta" 3 => "R.S. Gibson" 4 => "J.C. King" 5 => "B. Lönnerdal" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Food Nutr Bull." "fecha" => "2004" "volumen" => "25" "numero" => "1 Suppl 2" "paginaInicial" => "S99" "paginaFinal" => "S203" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18046856" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 38 => array:3 [ "identificador" => "bib0410" "etiqueta" => "39" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Iron, zinc and copper: Contents in common Chilean foods and daily intakes in Santiago City, Chile" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "M. Olivares" 1 => "F. Pizarro" 2 => "S. de Pablo" 3 => "M. Araya" 4 => "R. Uauy" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.nut.2003.11.021" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Nutrition" "fecha" => "2004" "volumen" => "20" "paginaInicial" => "205" "paginaFinal" => "2012" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14962688" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 39 => array:3 [ "identificador" => "bib0415" "etiqueta" => "40" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Neuropsychiatric disorders caused by cobalamin deficiency in the absence of anemia or macrocytosis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "J. Lindenbaum" 1 => "E.B. Healton" 2 => "D.G. Savage" 3 => "J.C.M. Brust" 4 => "T.J. Garrett" 5 => "E.R. Podell" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJM198806303182604" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med." "fecha" => "1988" "volumen" => "318" "paginaInicial" => "1720" "paginaFinal" => "1728" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3374544" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 40 => array:3 [ "identificador" => "bib0420" "etiqueta" => "41" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effect of oral vitamin B-12 with or without folic acid on cognitive function in older people with mild vitamin B-12 deficiency: A randomized, placebo-controlled trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "S.J. Eussen" 1 => "L.C. de Groot" 2 => "L.W. Joosten" 3 => "R.J. Bloo" 4 => "R. Clarke" 5 => "P.M. Ueland" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am J Clin Nutr." "fecha" => "2006" "volumen" => "84" "paginaInicial" => "361" "paginaFinal" => "370" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16895884" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 41 => array:3 [ "identificador" => "bib0425" "etiqueta" => "42" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Vitamin B12 and folate deficiency in later life" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "R. Clarke" 1 => "J. Grimley Evans" 2 => "J. Schneede" 3 => "E. Nexo" 4 => "C. Bates" 5 => "A. Fletcher" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Age Ageing." "fecha" => "2004" "volumen" => "33" "paginaInicial" => "34" "paginaFinal" => "41" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14695861" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 42 => array:3 [ "identificador" => "bib0430" "etiqueta" => "43" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "La dieta en la enfermedad de Alzheimer" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "Y. Lanyau" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Rev Cubana Salud Publica." "fecha" => "2009" "volumen" => "35" "paginaInicial" => "55" "paginaFinal" => "64" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "agradecimientos" => array:1 [ 0 => array:4 [ "identificador" => "xack326672" "titulo" => "Agradecimientos" "texto" => "<p id="par0125" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A la Universidad del Bío-Bío, Chile (Proyecto DIUBB 143920 2/R), por su apoyo en la ejecución de este proyecto. Al Centro de Actividades Prácticas (CAP) Carrera de Fonoaudiología, Universidad del Bío-Bío, Instituto de Previsión Social (IPS) y Agrupación Adultos Mayores John Kennedy, por su colaboración y participación.</p>" "vista" => "all" ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/0211139X/0000005300000001/v1_201801030540/S0211139X1730135X/v1_201801030540/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "7862" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Original" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/0211139X/0000005300000001/v1_201801030540/S0211139X1730135X/v1_201801030540/es/main.pdf?idApp=UINPBA00004N&text.app=https://www.elsevier.es/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0211139X1730135X?idApp=UINPBA00004N" ]
año/Mes | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 Octubre | 243 | 15 | 258 |
2024 Septiembre | 427 | 34 | 461 |
2024 Agosto | 304 | 31 | 335 |
2024 Julio | 212 | 18 | 230 |
2024 Junio | 254 | 11 | 265 |
2024 Mayo | 313 | 29 | 342 |
2024 Abril | 315 | 36 | 351 |
2024 Marzo | 269 | 21 | 290 |
2024 Febrero | 305 | 29 | 334 |
2024 Enero | 287 | 9 | 296 |
2023 Diciembre | 266 | 18 | 284 |
2023 Noviembre | 450 | 53 | 503 |
2023 Octubre | 412 | 22 | 434 |
2023 Septiembre | 350 | 21 | 371 |
2023 Agosto | 320 | 26 | 346 |
2023 Julio | 263 | 19 | 282 |
2023 Junio | 431 | 41 | 472 |
2023 Mayo | 411 | 21 | 432 |
2023 Abril | 235 | 12 | 247 |
2023 Marzo | 433 | 50 | 483 |
2023 Febrero | 318 | 35 | 353 |
2023 Enero | 164 | 12 | 176 |
2022 Diciembre | 172 | 19 | 191 |
2022 Noviembre | 263 | 38 | 301 |
2022 Octubre | 339 | 45 | 384 |
2022 Septiembre | 230 | 33 | 263 |
2022 Agosto | 313 | 40 | 353 |
2022 Julio | 189 | 39 | 228 |
2022 Junio | 198 | 31 | 229 |
2022 Mayo | 241 | 41 | 282 |
2022 Abril | 216 | 34 | 250 |
2022 Marzo | 373 | 54 | 427 |
2022 Febrero | 352 | 78 | 430 |
2022 Enero | 360 | 73 | 433 |
2021 Diciembre | 192 | 46 | 238 |
2021 Noviembre | 324 | 39 | 363 |
2021 Octubre | 331 | 49 | 380 |
2021 Septiembre | 319 | 29 | 348 |
2021 Agosto | 367 | 36 | 403 |
2021 Julio | 313 | 49 | 362 |
2021 Junio | 290 | 40 | 330 |
2021 Mayo | 405 | 27 | 432 |
2021 Abril | 732 | 144 | 876 |
2021 Marzo | 521 | 63 | 584 |
2021 Febrero | 382 | 47 | 429 |
2021 Enero | 269 | 57 | 326 |
2020 Diciembre | 191 | 27 | 218 |
2020 Noviembre | 232 | 27 | 259 |
2020 Octubre | 244 | 38 | 282 |
2020 Septiembre | 276 | 31 | 307 |
2020 Agosto | 196 | 39 | 235 |
2020 Julio | 158 | 22 | 180 |
2020 Junio | 224 | 71 | 295 |
2020 Mayo | 313 | 57 | 370 |
2020 Abril | 300 | 82 | 382 |
2020 Marzo | 240 | 200 | 440 |
2020 Febrero | 151 | 41 | 192 |
2020 Enero | 89 | 24 | 113 |
2019 Septiembre | 2 | 0 | 2 |
2018 Noviembre | 0 | 2 | 2 |
2018 Junio | 1 | 0 | 1 |
2018 Marzo | 2 | 0 | 2 |
2018 Febrero | 5 | 1 | 6 |
2018 Enero | 6 | 0 | 6 |